Γη
Ο «Μπλε βώλος», μία διάσημη φωτογραφία της Γης που τραβήχτηκε από αστροναύτες του Apollo 17.
|
|
|
Ονομασία
|
|
|---|---|
| Άλλες ονόμασίες | Κόσμος, Γαία, Γαλάζιος πλανήτης |
|
Χαρακτηριστικά τροχιάς
|
|
| Αφήλιο | 152.098.232 χλμ. (1,01671388 AU)[1] |
| Περιήλιο | 147.098.290 χλμ. (0,98329134 AU)[1] |
| Ημιάξονας τροχιάς | 149.598.261 χλμ. (1,00000261 AU)[1] |
| Περιφέρεια τροχιάς | 0,940 Tm (6.282,84 AU) |
| Εκκεντρότητα | 0,01671123[1] |
| Περίοδος περιφοράς | 365,256363004 ημέρες (1,000017421 έτη) |
| Μέγιστη τροχιακή ταχύτητα | 30,29 χλμ./δευτ. 109.044 χλμ./ώρα |
| Μέση τροχιακή ταχύτητα | 29,78 χλμ./δευτ. 107.280 χλμ./ώρα[2] |
| Ελάχιστη τροχιακή ταχύτητα | 29,29 χλμ./δευτ. 105.444 χλμ./ώρα |
| Μέση ανωμαλία | 357,51716°[2] |
| Κλίση τροχιάς | 0,00005°(ως προς την Εκλειπτική) 7,155° (ως προς τον Ηλιακό ισημερινό) |
| Δορυφόροι | 1 φυσικός (Σελήνη) 8,300+ τεχνητοί |
|
Φυσικά χαρακτηριστικά
|
|
| Μέση ακτίνα | 6.371,0 χλμ. |
| Ακτίνα ισημερινού | 6.378,1 χλμ. |
| Ακτίνα γεωγραφικού πόλου | 6.356,8 χλμ. |
| Πλάτυνση | 0.003352861 |
| Περιφέρεια ισημερινού | 40.075,017 χλμ. |
| Πολική περιφέρεια | 39.940,638 χλμ. |
| Εμβαδόν επιφάνειας | 510.072.000 χλμ.2 148.940.000 χλμ.2 Ξηρά (29.2 %) 361,132,000 χλμ.2 Θάλασσα (70.8 %) |
| Όγκος | 1,08321·1012 χλμ.3[2] |
| Μάζα | 5,9736·1024 χλγρ.[2] |
| Μέση πυκνότητα | 5,515 γρμ./εκ.3 |
| Βαρύτητα επιφάνειας | 9,780327 μ./δευτ.2 0,99732 g |
| Ταχύτητα διαφυγής | 11,186 χλμ./δευτ.[2] |
| Αστρονομική περίοδος περιστροφής | 0,99726968 ημέρες 23ώρες 56λεπτά 4.100δευτ. |
| Tαχύτητα περιστροφής | 1.674,4 χλμ./ώρα (465,1 μ./δευτ.) |
| Κλίση άξονα | 23,439247° |
| Λευκαύγεια | 0,367[2] |
| Θερμοκρασία επιφάνειας | 184 K - 331 K (-89.2 °C - 57.8 °C) |
|
Ατμόσφαιρα
|
|
| Ατμοσφαιρική πίεση επιφανείας | 101.325 Νιούτον/μ.2 |
| Ατμοσφαιρική σύσταση | 78,08% Άζωτο[2] 20,95% Οξυγόνο 0,930% Αργό 0,038% Διοξείδιο του άνθρακα περίπου 1% υδρατμοί |
Ο αστρονομικός συμβολισμός της γης αποτελείται από έναν περικυκλωμένο σταυρό, αναπαριστώντας έναν μεσημβρινό και έναν παράλληλο· μία παραλλαγή, τοποθετεί τον σταυρό πάνω από τον κύκλο (Unicode: ⊕ ή ♁).
Η λέξη Γη προέρχεται από το όνομα της αρχαιοελληνικής θεάς με το όνομα Γαία.[εκκρεμεί παραπομπή]
Πίνακας περιεχομένων
- 1 Φυσικά Χαρακτηριστικά
- 2 Το μέλλον της Γης
- 3 Κινήσεις της Γης
- 4 Η Γη στο Ηλιακό Σύστημα
- 5 Γεωγραφία
- 6 Χρήσεις Γης
- 7 Φυσικοί κίνδυνοι
- 8 Περιβάλλον
- 9 Βιόσφαιρα
- 10 Διοίκηση
- 11 Περιγραφές της Γης σε διάφορες μυθολογίες και στη λογοτεχνία
- 12 Δείτε επίσης
- 13 Παραπομπές
- 14 Πηγές
- 15 Βιβλιογραφία
- 16 Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Φυσικά Χαρακτηριστικά
Δομή
Το εσωτερικό της Γης είναι διαχωρισμένο σε ένα πυριτικό εξωτερικό φλοιό, ο οποίος είναι συμπαγής, έναν ημίρρευστο μανδύα, έναν ρευστό εξωτερικό πυρήνα ο οποίος είναι αρκετά πιο ιξώδης από τον μανδύα, καθώς και έναν στερεό εσωτερικό πυρήνα. Ο ρευστός εξωτερικός πυρήνας δημιουργεί ένα ασθενές μαγνητικό πεδίο λόγω της θερμικής μεταφοράς του ηλεκτρικά αγώγιμου υλικού του. Οι θερμοκρασίες στο εσωτερικό της Γης φθάνουν ως τους 5.650 ± 600 βαθμούς K. Η εσωτερική θέρμανση του πλανήτη είχε ως έναρξη την διαδικασία της συσσωμάτωσής του, έπειτα συνεχίστηκε μέσω της διάσπασης των ραδιενεργών στοιχείων όπως του ουρανίου, θορίου και κάλιου. Η ροή θερμότητας από το εσωτερικό του πλανήτη προς την επιφάνεια είναι μόνο το 1/20.000 (0,005%) της ενέργειας που λαμβάνεται από τον Ήλιο. Παρόλ' αυτά αυτή η εσωτερική θερμότητα είναι αρκετή ώστε να λιώσει το υλικό το οποίο αναβλύζει συνεχώς στην επιφάνεια της Γης από το εσωτερικό, με την βοήθεια των ηφαιστείων και των ρωγμών στις μεσοωκεάνειες ράχες με τη μορφή μάγματος. Το μεγαλύτερο μέρος του γήινου φλοιού δεν είναι γηραιότερο από 100 εκατομμύρια (1•108) έτη· τα αρχαιότερα τμήματα του φλοιού είναι περί τα 4,4 δισεκατομμύρια (4,4•109) έτη.[3]Η δομή του πλανήτη στο εσωτερικό κατά βάθος είναι:
- 0–60 km - Λιθόσφαιρα (τοπικά κυμάινεται από 5 έως 200 km)
- 0-30/35 km - Φλοιός (τοπικά κυμάινεται από 5 έως 70 km)
- 35–60 km - Άνω τμήμα του μανδύα
- 35-2.890 km - Μανδύας
- 100–700 km - Ασθενόσφαιρα
- 2.890-5.100 km - Εξωτερικός πυρήνας
- 5.100-6.378 km - Εσωτερικός πυρήνας
Πυρήνας
Ο πυρήνας χωρίζεται σε δύο μέρη, έναν στερεό εσωτερικό πυρήνα με μία ακτίνα γύρω στα 1.250 χλμ. και έναν ρευστό εξωτερικό πυρήνα με μία ακτίνα γύρω στα 3.500 χλμ. Ο εσωτερικός πυρήνας πιστεύεται πως είναι στερεός και πως αποτελείται κυρίως από σίδηρο και νικέλιο. Ορισμένοι συμφωνούν πως ο εσωτερικός πυρήνας είναι στην μορφή του μονοκρυσταλλικού σιδήρου. Ο εξωτερικός πυρήνας που περιβάλλει τον εσωτερικό και εκτιμάται πως αποτελείται από ρευστό σίδηρο αναμεμειγμένο με ρευστό νικέλιο και ίχνη ελαφρύτερων στοιχείων. Είναι γενικά παραδεκτό πως η θερμική μεταφορά στον εξωτερικό πυρήνα σε συνδυασμό με την διέγερση από την περιστροφή της Γης (βλ. Δύναμη Coriolis), προκαλεί το γήινο μαγνητικό πεδίο μέσω μίας διεργασίας γνωστή ως Θεωρία του Δυναμό. Ο στερεός εσωτερικός πυρήνας είναι αρκετά θερμός ώστε να διατηρεί ένα μόνιμο μαγνητικό πεδίο (βλ. Θερμοκρασία Curie), πιθανό είναι όμως να δρα ως σταθεροποιητής προς το μαγνητικό πεδίο που γεννάται από τον εξωτερικό πυρήνα.
Κατά μία άλλη θεωρία, ο γήινος πυρήνας αποτελείται από υδρογόνο και ήλιο, τα οποία βρίσκονται στην ίδια κατάσταση με αυτήν του Ηλίου. Στον πυρήνα συμβαίνουν παρόμοιες πυρηνικές αντιδράσεις, όπως στον Ήλιο, γι' αυτό και παραμένει σε ρευστή κατάσταση, χωρίς να έχει ψυχθεί.
Σύμφωνα με πρόσφατες ενδείξεις εικάζεται πως ο εσωτερικός πυρήνας της Γης, ίσως περιστρέφεται ελαφρώς ταχύτερα από τον υπόλοιπο πλανήτη, πιθανώς κατά 2° ανά έτος.
Είναι εμφανές ότι και οι δύο πιο πάνω θεωρίες προσπαθούν να εξηγήσουν τα φαινόμενα που παρατηρούνται στην γήινη επιφάνεια, ωστόσο παραμένουν στο επίπεδο της θεωρίας, χωρίς να έχει υπάρξει απτή απόδειξη για καμία από αυτές.
Μανδύας
Η εξήγηση του γεγονότος πως ενώ ο εξωτερικός πυρήνας είναι ρευστός, ο κατώτερος μανδύας είναι στερεός/πλαστικός, βρίσκεται στο ανώτερο σημείο τήξεως των πλούσιων σε σίδηρο κραμάτων του μανδύα από τον σχεδόν καθαρό σίδηρο του πυρήνα. Ο δε εσωτερικός πυρήνας είναι στερεός λόγω της εξαιρετικά μεγάλης πίεσης κοντά στο κέντρο του πλανήτη. Ο μανδύας αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο μέρος του όγκου της Γης {83%} Αποτελείται από πολύ θερμά πυκνόρευστα υλικά.
Φλοιός
Ο φλοιός της Γης είναι πλούσιος σε φυσικούς πόρους. Περιέχει μεγάλες ποσότητες καυσίμων (κοιτάσματα): (Άνθρακας, Πετρέλαιο, Φυσικό Αέριο, Μεθάνιο). Αυτά τα κοιτάσματα χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ενέργειας καθώς και για την δημιουργία συνθετικών υλικών. Κατά τις τεκτονικές διαδικασίες στον γήινο φλοιό, σχηματίστηκαν μεταλλευτικά κοιτάσματα. Τα κοιτάσματα αυτά μας παρέχουν μέταλλα καθώς και άλλα χρήσιμα χημικά στοιχεία (όπως το ορυκτό αλάτι). Σε αυτά μπορεί να συνυπολογιστεί και η βιομάζα η οποία παρέχει ξυλεία και τροφή.
Για κάποιους από τους παραπάνω πόρους, όπως τα καύσιμα, η διαδικασία αποδέσμευσής τους σε μικρή χρονική κλίμακα είναι δύσκολη, ονομάζονται δε μη ανανεώσιμοι πόροι. Η χρήση των μη ανανεώσιμων πόρων εν γένει (όπως οι μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας) αποτελεί ένα από τα μείζονα περιβαλλοντικά θέματα στο οποίο αναφέρονται όλες οι οικολογικές οργανώσεις.
Υδρόσφαιρα
Αν και η τροχιά της Γης είναι αρκετά απομακρυσμένη ώστε να διατηρεί υγρό νερό, το φαινόμενο του θερμοκηπίου αποτρέπει το νερό από το να παγώσει, διατηρώντας την μέση θερμοκρασία της Γης στους 15 βαθμούς Κελσίου πάνω από το σημείο πήξης. Παλαιοντολογικές ενδείξεις δείχνουν πως κάποια στιγμή μετά την αποίκηση των ωκεανών από τα μπλε-πράσινα βακτήρια, πριν 600 εκατομμύρια χρόνια, το φαινόμενο του θερμοκηπίου κατέρρευσε, με αποτέλεσμα την ολική ψύξη της Γης και την πιθανή πήξη όλων των ωκεανών για μία περίοδο από 10 - 100 εκατομμύρια χρόνια, σε ένα γεγονός που καλείται «Γη - Χιονόμπαλα» («Snowball Earth»).
Σε άλλους πλανήτες, όπως στην Αφροδίτη, ο ατμός καταστρέφεται από την ηλιακή υπεριώδη ακτινοβολία και το υδρογόνο ιονίζεται και απομακρύνεται από τον πλανήτη μέσω του ηλιακού ανέμου. Αυτή είναι μία υπόθεση για την έλλειψη νερού στην Αφροδίτη, χωρίς υδρογόνο, το νερό αντιδρά με τα στερεά της επιφάνειας δημιουργώντας οξείδια.
Στην ατμόσφαιρα της Γης, ένα στρώμα όζοντος στην στρατόσφαιρα, απορροφά το μεγαλύτερο μέρος της ηλιακής υπεριώδους ακτινοβολίας, αποτρέποντας την αποσύνθεση του νερού. Επιπλέον, η μαγνητόσφαιρα, αποτρέπει την αλληλεπίδραση μεταξύ των στοιχείων της ατμόσφαιρας και του ηλιακού ανέμου.
Τέλος, τα ηφαίστεια εκπέμπουν συνεχώς ατμούς από το εσωτερικό. Η τεκτονική των πλακών της Γης ανακυκλώνουν τον άνθρακα και το νερό, καθώς οι ασβεστόλιθοι εισέρχονται στον μανδύα και εξέρχονται μέσω των ηφαιστείων ως ατμός και διοξείδιο του άνθρακα. Εκτιμάται πως τα συστατικά του μανδύα περιέχουν τουλάχιστον 10 φορές την ποσότητα του νερού των ωκεανών, αν και το μεγαλύτερο μέρος είναι παγιδευμένο και ποτέ δεν απελευθερώνεται στην ατμόσφαιρα.
Ατμόσφαιρα
Θεωρείται ότι η παρούσα σύσταση της ατμόσφαιρας είναι αποτέλεσμα της δράσης ζώντων οργανισμών. Ο εμπλουτισμός της ατμόσφαιρας της Γης με οξυγόνο άρχισε πριν 2,45 δις χρόνια. Μια μελέτη πετρωμάτων από τη Νότια Αφρική, ηλικίας 2,5 με 2,65 δις χρόνων έδειξε ότι ένα υπόστρωμα μικροοργανισμών παρήγαγε οξυγόνο. Τότε η σύσταση της ατμόσφαιρας δεν ήταν σταθερή και ανά περιόδους γινόταν πλούσια σε υδρογονάνθρακες, οι οποίοι έκαναν την ατμόσφαιρα ομιχλώδη, όπως είναι η σημερινή ατμόσφαιρα του Τιτάνα. Η αιτία αυτών των αυξομειώσεων ήταν η βιοσύνθεση μεθανίου.[4]
Κλίμα
Σύσταση
Το εσωτερικό της Γης είναι διαχωρισμένο σε ένα πυριτικό εξωτερικό φλοιό, ο οποίος είναι συμπαγής, έναν ημίρρευστο μανδύα, έναν ρευστό εξωτερικό πυρήνα ο οποίος είναι αρκετά πιο ιξώδης από τον μανδύα, καθώς και έναν στερεό εσωτερικό πυρήνα. Ο ρευστός εξωτερικός πυρήνας δημιουργεί ένα ασθενές μαγνητικό πεδίο λόγω της θερμικής μεταφοράς του ηλεκτρικά αγώγιμου υλικού του.Νέο υλικό αναβλύζει συνεχώς στην επιφάνεια της Γης από το εσωτερικό, με την βοήθεια των ηφαιστείων και των ρωγμών στις μεσοωκεάνειες ράχες. Το μεγαλύτερο μέρος του γήινου φλοιού δεν είναι γηραιότερο από 100 εκατομμύρια (1•108) έτη· τα αρχαιότερα τμήματα του φλοιού είναι περί τα 4,4 δισεκατομμύρια (4,4•109) έτη [3].
Συνολικά, η σύσταση της Γης κατά μάζα είναι:
- 33,1% Σίδηρος
- 27,2% Οξυγόνο
- 17,2% Πυρίτιο
- 15,9% Μαγνήσιο
- 1,6% Νικέλιο
- 1,6% Ασβέστιο
- 1,5% Αργίλιο
- 0,7% Θείο
- 0,25% Νάτριο
- 0,071% Τιτάνιο
- 0,019% Κάλιο
- 0,86% Άλλα στοιχεία
Το μέλλον της Γης
Κατά διαστήματα εκατοντάδων εκατομμυρίων ετών, τυχαία ουράνια γεγονότα θέτουν ένα παγκόσμιο κίνδυνο για τη βιόσφαιρα, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε μαζικές εξαφανίσεις. Αυτά περιλαμβάνουν τις προσκρούσεις κομητών ή αστεροειδών με διάμετρο 5-10 χιλιόμετρα ή μεγαλύτερη και τη δυνατότητα μιας μεγάλης αστρικής έκρηξης, που ονομάζεται υπερκαινοφανής (σουπερνόβα), μέσα σε μια ακτίνα 100 ετών φωτός. Άλλα μεγάλης κλίμακας γεωλογικά γεγονότα είναι πιο προβλέψιμα. Αν δεν ληφθούν υπόψη οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη, η θεωρία Μιλάνκοβιτς προβλέπει ότι ο πλανήτης θα συνεχίσει να παρουσιάζει περιόδους παγετώνων, τουλάχιστον μέχρι η περίοδος των τεταρτογενών παγετώνων να φτάσει στο τέλος της. Αυτές οι περίοδοι που προκαλούνται από την εκκεντρότητα, την κλίση του άξονα περιστροφής και τη μετάπτωση της τροχιάς της Γης.[11] Στα πλαίσια των κύκλων σχηματισμών υπερηπείρων, οι τεκτονικές πλάκες πιθανότατα θα οδηγήσουν σε μια υπερήπειρο σε 250 έως 350.000.000 χρόνια. Κάποια στιγμή στα επόμενα χρόνια 1,5 με 4,5 δις χρόνια, η αξονική κλίση της Γης μπορεί να υποστεί χαοτικές παραλλαγές, με αλλαγές στην κλίση του άξονα περιστροφής έως και 90 °.
Κατά τη διάρκεια των επόμενων τεσσάρων δισεκατομμυρίων χρόνων, η φωτεινότητα του Ήλιου θα αυξηθεί σταθερά, με αποτέλεσμα την αύξηση της ηλιακής ακτινοβολίας που φτάνει στη Γη. Αυτό θα προκαλούν υψηλότερο ποσοστό της διάβρωσης των πυριτικών ορυκτών, η οποία θα προκαλέσει μία μείωση στα επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Σε περίπου 600 εκατομμύρια χρόνια, το επίπεδο των εκπομπών CO2 θα πέσει κάτω από το επίπεδο που απαιτείται για τη διατήρηση της φωτοσύνθεσης C3 που χρησιμοποιείται από τα δέντρα. Μερικά φυτά χρησιμοποιούν την μέθοδο C4 σταθεροποίησης του άνθρακα, που τους επιτρέπει να επιζούν σε συγκεντρώσεις CO2 τόσο χαμηλό όπως 10 μέρη ανά εκατομμύριο. Ωστόσο, η μακροπρόθεσμη τάση για την ύπαρξη των φυτών είναι να εξαφανιστούν εντελώς. Η επακόλουθη απώλεια του μηχανισμού αναπλήρωσης του οξυγόνου θα προκαλέσει την εξαφάνιση της πανίδας μερικά εκατομμύρια χρόνια αργότερα.
Σε περίπου 1,1 δισεκατομμύρια χρόνια, η ηλιακή φωτεινότητα θα είναι 10% υψηλότερη από ό, τι σήμερα. Αυτό θα προκαλέσει την ατμόσφαιρα να γίνει ένα «υγρό θερμοκήπιο», με αποτέλεσμα την εξάτμιση των ωκεανών. Ως πιθανή συνέπεια, η τεκτονική των πλακών θα σταματήσει.[12] Μετά από αυτό το γεγονός, το μαγνητικό δυναμό του πλανήτη θα εξαφανιστεί, με αποτέλεσμα η φθορά της μαγνητόσφαιρας να οδηγήσει σε μια ταχεία απώλεια των πτητικών ουσιών από την εξωτερική ατμόσφαιρα. Σε τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια από τώρα, η αύξηση της θερμοκρασίας στην επιφάνεια της Γης θα προκαλέσει ένα ανεξέλεγκτο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Από εκείνο το σημείο, οι περισσότεροι, αν όχι όλοι οι οργανισμοί στην επιφάνεια θα έχουν εξαφανιστεί.[13] Η πιο πιθανή μοίρα του πλανήτη είναι η απορρόφηση από τον Ήλιο σε περίπου 7,5 δισεκατομμύρια χρόνια, όταν το αστέρι έχει εισέλθει στη φάση του ερυθρού γίγαντα και επεκταθεί τόσο ώστε να «καταπιεί» την τροχιά του πλανήτη, μαζί τον πλανήτη, με αποτέλεσμα την καταστροφή του.
Κινήσεις της Γης
- Την Περιστροφή, γύρω από τον άξονά της.
- Την Περιφορά, γύρω από τον Ήλιο,
- Την Ηλιακή μεταβατική περιφορά, που πραγματοποιεί ακολουθώντας την περιστροφή του Ηλιακού συστήματος και
- Την Γαλαξιακή μεταβατική περιφορά, που πραγματοποιεί ακολουθώντας την περιστροφή του Γαλαξία.
Η Γη στο Ηλιακό Σύστημα
Η περίοδος περιστροφής της γης περί τον άξονα της είναι 23 ώρες, 56 λεπτά και 4.09 δευτερόλεπτα (μία αστρική ημέρα). Έτσι παρατηρώντας από την γη τα ουράνια σώματα, η κύρια φαινόμενη κίνησή τους είναι από τα ανατολικά προς τα δυτικά με μία ταχύτητα 15°/ώρα = 15'/λεπτό, λ.χ. μία ηλιακή ή σεληνιακή διάμετρο ανά δύο λεπτά.Η περιφορά της Γης γύρω από τον Ήλιο διαρκεί 365,2564 μέσες ηλιακές ημέρες (ή ένα αστρικό έτος). Παρατηρώντας από τη Γη, είναι μία φαινόμενη κίνηση του Ήλιου ως προς τα αστέρια ~ 1°/ημέρα ή μία ηλιακή ή σεληνιακή διάμετρο κάθε 12 ώρες, σε αντίθετη διεύθυνση από την κύρια φαινόμενη κίνηση (λόγω περιστροφής).
Η Γη έχει έναν Φυσικό Δορυφόρο, την Σελήνη, η οποία περιφέρεται γύρω από την γη κάθε 27,3 ημέρες (αστρικός μήνας). Παρατηρώντας από την γη την κίνηση, φαίνεται να κινείται με 12 °/ημέρα (μία σεληνιακή διάμετρο την ώρα), σε αντίθετη διεύθυνση από την κύρια φαινόμενη κίνηση. Λόγω της συνδυασμένης περιφοράς γύρω από τον ήλιο, ο χρόνος που μεσολαβεί μεταξύ δύο ίδιων φάσεων της σελήνης (π.χ. από πανσέληνο σε πανσέληνο) διαρκεί λίγο περισσότερο, για την ακρίβεια 29,54 ημέρες - η περίοδος αυτή ονομάζεται συνοδικός μήνας (χονδρικά 30 ημέρες ή έναν ημερολογιακό μήνα).
Με σημείο αναφοράς τον Βόρειο Πόλο της Γης, η κίνηση της Γης, της Σελήνης και της αξονικής περιστροφής, είναι όλες αντίθετα στην φορά των δεικτών του ρολογιού.
Τα τροχιακά και αξονικά επίπεδα δεν είναι ακριβώς ευθυγραμμισμένα: Το τροχιακό επίπεδο Γης-Ηλίου ή αλλιώς Εκλειπτική (σχεδόν 23,5° και η κλίση αυτή είναι η αιτία των εποχών του έτους) και το τροχιακό επίπεδο Γης-Σελήνης, σχηματίζουν γωνία ~ 5° (αν ήταν απόλυτα ευθυγραμμισμένα, θα είχαμε μία έκλειψη Ηλίου ή Σελήνης κάθε μήνα).
Η Σφαίρα του Hill της γης έχει μία ακτίνα 1,5 Gm, μέσα στην οποία ο μόνος φυσικός δορυφόρος μπορεί και περιφέρεται.
Η Σελήνη
| Όνομα | Διάμετρος (km) | Μάζα (kg) | Μεγάλος Ημιάξονας (km) | Περίοδος τροχιάς |
|---|---|---|---|---|
| Σελήνη | 3.474,8 | 7,349 × 1022 | 384.400 | 27 Ημέρες, 7 ώρες, 43,7 λεπτά |
Η βαρυτική έλξη μεταξύ Γης και Σελήνης είναι ο κύριος παράγοντας για τις παλίρροιες στην Γη. Η επίδραση των παλιρροϊκών δυνάμεων στη Σελήνη έχει προκαλέσει το λεγόμενο «παλιρροϊκό κλείδωμα»: η περίοδος περιστροφής της είναι τέτοια (ίδια με την περίοδο περιφοράς - γνωστή έτσι και ως σύγχρονη περιστροφή) ώστε παρουσιάζει πάντα την ίδια όψη στην Γη.
Κατά την περιφορά γύρω από την Γη, διαφορετικές όψεις φωτίζονται από τον Ήλιο, προκαλώντας τις Φάσεις της Σελήνης.
Πιστεύεται πως η Σελήνη συνέβαλε στην διατήρηση της ζωής μέσω της επίδρασής της στις κλιματολογικές συνθήκες. Παλαιοντολογικά στοιχεία καθώς και υπολογιστικές προσομοιώσεις δείχνουν πως η κλίση του άξονα περιστροφής της Γης, σταθεροποιήθηκε από τις παλιρροϊκές αλληλεπιδράσεις με την Σελήνη. Χωρίς αυτήν την σταθεροποιητική δύναμη ως προς την ροπή που ασκούν ο Ήλιος και οι υπόλοιποι πλανήτες στην πεπλατυσμένη μορφή της Γης, κάποιοι πιστεύουν πως η κλίση του άξονα περιστροφής θα μεταβαλλόταν χαοτικά, όπως συμβαίνει στον Άρη. Εάν ο άξονας περιστροφής πλησίαζε το επίπεδο της εκλειπτικής, ακραίες κλιματικές συνθήκες θα επικρατούσαν οι οποίες θα εξαφάνιζαν τις περισσότερες μορφές ζωής από τον πλανήτη.
Η Σελήνη απέχει τόσο από την Γη, ώστε να έχει την ίδια φαινόμενη διάμετρο με τον Ήλιο, καθώς ο Ήλιος είναι 400 φορές μεγαλύτερος, ωστόσο κατά μία απίστευτη αστρονομική σύμπτωση είναι και 400 φορές μακρύτερα από την Σελήνη. Αυτό το γεγονός επιτρέπει να λαμβάνουν χώρα ολικές εκλείψεις Ηλίου.
Η προέλευση της Σελήνης είναι άγνωστη, αν και η δημοφιλέστερη θεωρία υποστηρίζει τον σχηματισμό της από την σύγκρουση της Γης με έναν πρωτοπλανήτη στο μέγεθος του Άρη. Αυτή η υπόθεση εξηγεί μεταξύ των άλλων και την παρόμοια σύσταση της Γης και της Σελήνης.
Η Γη βρίσκεται επιπλέον σε κοινή τροχιά με έναν αστεροειδή, τον 3753 Cruithne. Επίσης, αποτέλεσμα από το space.com, το οποίο ανέλυσε τροχιές 10 εκατομμυρίων σωμάτων που πλησιάζουν σε μικρή απόσταση από τη Γη, έδειξαν ότι περίπου 18.000 έχουν κλειδώνουν προσωρινά σε ασταθείς τροχιές γύρω από τη Γη. Σύμφωνα με τις μετρήσεις, η Γη έχει κάθε στιγμή ένα μικρό αστεροειδή διαμέτρου 1 μέτρου ή μεγαλύτερη να περιφέρεται γύρω της. Οι αστεροειδής αυτοί παραμένουν σε τροχιά γύρω από τη Γη κατά μέσο για 9 μήνες, αν και κάποιοι μπορεί περιφέρονται γύρω από τη Γη για δεκαετίες.[14]
Γεωγραφία
Χρονικές Ζώνες, Συντεταγμένες.
Οι μεγαλύτερες γεωγραφικές κατατμήσεις
- Ηπειροι: Ανταρκτική, Ασία, Αφρική, Βόρεια Αμερική, Ευρώπη, Νότια Αμερική, Ωκεανία,
- Ωκεανοί: Αρκτικός, Ανταρκτικός, Ατλαντικός, Ειρηνικός, Ινδικός.
- Συνολική: 510,073 εκατομμύρια km2
- στεριά: 148,94 εκατομμύρια km2
- νερό: 361,132 εκατομμύρια km2
- σημείωση: Το 70,8% της επιφάνειας του πλανήτη καλύπτεται από νερό, το 29,2% είναι εκτιθέμενη στεριά.
Ακρότατα υψόμετρα: (ως προς την Μέση Στάθμη της Θάλασσας)
- Κατώτερο επίπεδο ξηράς: Νεκρά Θάλασσα −408 μ.
- Μέγιστο θαλάσσιο βάθος: Τάφρος των Μαριάννων στον Ειρηνικό Ωκεανό 10.924 μ.
- Μέγιστο υψόμετρο: Όρος Έβερεστ 8.882 μ. (εκτ. 1999)
- συνορεύουσα ζώνη: 24 ναυτικά μίλια (NM) το οποίο είναι ευρύτερα αποδεκτό, όμως μπορεί να μεταβάλλεται.
- ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα: 200 m βάθος, αποδεκτό από τα περισσότερα κράτη ή μέχρι το βάθος εκμετάλλευσης· διαφορετικός ορισμός μέσω των 200 NM από την ηπερωτική ακτή (νέος ορισμός βάσει της Σύμβασης του Montego Bay).
- αποκλειστική ζώνη αλιείας: 200 NM αποδεκτό από τους περισσότερους.
- αποκλειστική οικονομική ζώνη: 200 NM αποδεκτό από τους περισσότερους.
- χωρικά ύδατα: 12 NM αποδεκτά από τους περισσότερους.
- Σημείωση: οι συνοριακές συνθήκες μεταξύ διάφορων χωρών αναγκάζουν τον περιορισμό των ζωνών αλιείας και οικονομικής εκμετάλλευσης σε λιγότερο από 200 NM. Επίσης, 45 κράτη και περιοχές δεν έχουν πρόσβαση στην θάλασσα μεταξύ των οποίων: Αφγανιστάν, Ανδόρρα, Αρμενία, Αυστρία, Αζερμπαϊτζάν, Λευκορωσία, Μπουτάν, Βολιβία, Μποτσουάνα, Μπουρκίνα Φάσο, Μπουρούντι, Δημοκρατία Κεντρικής Αφρικής, Τσαντ, Τσεχία, Αιθιοπία, Αγία Έδρα (Πόλη του Βατικανού), Ουγγαρία, Καζακστάν, Κιργιζία, Λάος, Λεσότο, Λιχτενστάιν, Λουξεμβούργο, Μαλάουι, Μαλί, Μολδαβία, Μογγολία, Νεπάλ, Νίγηρας, Παραγουάη, Ρουάντα, Άγιος Μαρίνος, Σλοβακία, Σουαζιλάνδη, Ελβετία, Τατζικιστάν, ΠΓΔΜ, Τουρκμενιστάν, Ουγκάντα, Ουζμπεκιστάν, Δυτική Όχθη, Ζάμπια, Ζιμπάμπουε, Σερβία, Κόσοβο.
Χρήσεις Γης
- Καλλιεργήσιμη γη: 10%
- Μόνιμες σοδιές: 1%
- Μόνιμα βοσκοτόπια: 26%
- Δάσικές περιοχές: 32%
- Αστικές περιοχές: 1,5%
- Άλλα: 30% (1993 est.)
Φυσικοί κίνδυνοι
Μείζονες περιοχές του πλανήτη είναι έκθετες σε ακραίες καιρικές συνθήκες, όπως οι τροπικοί κυκλώνες και τυφώνες, οι πλημμύρες, οι χιονοθύελλες και οι σίφωνες. Επιπρόσθετα, σεισμοί, ηφαιστειακές εκρήξεις, τσουνάμι, κατολισθήσεις πλήττουν συχνά πολλές περιοχές της Γης, ειδικά κοντά στα όρια των τεκτονικών πλακών.Περιβάλλον
Βιόσφαιρα
Ανθρώπινος πληθυσμός
Τρεις άνθρωποι είναι μόνιμα σε τροχιά γύρω από την Γη, στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό· η παραμονή τους είναι συνήθως 6-μηνη, οπότε και αλλάζει το πλήρωμα. Μεταξύ των αλλαγών τους, υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός ανθρώπων που κάνουν μικρότερα ταξίδια πάνω από την ατμόσφαιρα. Συνολικά, 400 άνθρωποι (αστροναύτες, κοσμοναύτες και ταϊκοναύτες) ταξίδεψαν στο διάστημα μέχρι το 2004.
Η βορειότερη εγκατάσταση στον κόσμο είναι το Alert, στο νησί Έλσμιρ στον Καναδά. Η νοτιότερη εγκατάσταση βρίσκεται στον Σταθμό του Νότιου Πόλου Amundsen-Scott, στην Ανταρκτική, σχεδόν στην θέση του Νότιου Πόλου.
Κατανομή ηλικιών:
- 0-14 έτη: 1.818.803.078 (29,92%)
- άνδρες: 932.832.913 (15,35%)
- γυναίκες: 885.970.165 (14,57%)
- 15-64 έτη: 3.840.881.326 (63,19%)
- άνδρες: 1.942.402.264 (31,95%)
- γυναίκες: 1.898.479.062 (31,23%)
- 65 έτη και πάνω: 419.090.130 (6,89%)
- άνδρες: 184.072.470 (3,03%)
- γυναίκες: 235.017.660 (3,87%) (εκτ. 2000)
Ρυθμός Γεννήσεων: 22 γεννήσεις/1000 κατοίκους (εκτ. 2000)
Ρυθμός Θανάτων: 9 θάνατοι/1000 κατοίκους (εκτ. 2000)
Αναλογία Φύλων:
- Κατά την γέννηση: 1,05 αρσενικά/θηλυκό
- Κάτω από 15 έτη: 1,05 αρσενικά/θηλυκό
- 15-64 έτη: 1,02 αρσενικά/θηλυκό
- 65 έτη και πάνω: 0,78 αρσενικά/θηλυκό
- Σύνολο πληθυσμού: 1,01 αρσενικά/θηλυκό (εκτ. 2000)
Προσδοκώμενη Διάρκεια Ζωής κατά τη γέννηση:
- Σύνολο πληθυσμού: 64 έτη
- άνδρες: 62 έτη
- γυναίκες: 65 έτη (εκτ. 2000)
Διοίκηση
Ο παγκόσμιος γενικός Διεθνής Οργανισμός είναι ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) ή «Ηνωμένα Έθνη». Ο ΟΗΕ είναι βασικά ένα παγκόσμιο βήμα συζήτησης μεταξύ των κρατών του κόσμου, με μικρές όμως αρμοδιότητες και δυνατότητα νομοθεσίας.Διοικητικές υποδιαιρέσεις: 267 κράτη, ανεξαρτήτως περιοχής κλπ. Τα ανεξάρτητα κράτη στον κόσμο είναι σήμερα 194.
Περιγραφές της Γης σε διάφορες μυθολογίες και στη λογοτεχνία
Η Γη έχει συχνά προσωποποιηθεί ως θεότητα, ιδιαιτέρως ως θεά. Βλέπε Γαία και Μητέρα Γη. Στη Σκανδιναβική μυθολογία ήταν η Γιορντ Jord, η μητέρα του Θωρ (Thor) και κόρη του Άνναρ (Annar).Η Γη έχει επίσης χαρακτηριστεί ως ένα τεράστιο διαστημόπλοιο με δικό του Σύστημα υποστήριξης ζωής.
Εφόσον η Γη είναι αρκετά μεγάλη, δεν είναι άμεσα εμφανές στο γυμνό μάτι κοιτώντας από την επιφάνεια ότι έχει ένα σφαιροειδές σχήμα, αν και για την ακρίβεια δεν είναι τέλεια σφαιρικό, αλλά είναι οβάλ, διογκωμένο στο ύψος του ισημερινού και ελαφρώς πεπλατυσμένο στους πόλους. Στο παρελθόν επικρατούσαν διάφορες θεωρίες, μερικές εκ των οποίων ήθελαν τη Γη επίπεδη εξαιτίας των παραπάνω. Πριν από την πραγματοποίηση των πρώτων διαστημικών πτήσεων, οι θεωρίες αυτές στηρίζονταν σε συμπεράσματα από παρατηρήσεις δευτερευόντων φαινομένων, που σχετίζονταν με το σχήμα της Γης και από παράλληλους που σχεδιάζονταν ως προς το σχήμα των άλλων πλανητών.
Στην επιστημονική φαντασία η Γη είναι συχνά η πρωτεύουσα ή ένα μεγάλο διευθυντικό κέντρο μίας υποθετικής (δια)γαλαξιακής κυβέρνησης (κυρίως όταν η (δια)γαλαξιακή κυβέρνηση υποτίθεται ότι είναι κυριαρχούμενη από ανθρώπους), συχνά μία ομοσπονδιακή δημοκρατία αντιπροσώπων, εντούτοις αυτοκρατορίες και δικτατορικά καθεστώτα σίγουρα δεν παραβλέπονται. Παραδείγματα αυτού είναι το Star Trek και το Babylon 5. Παρ'όλα αυτά, σε άλλα δείγματα της επιστημονικής φαντασίας, άνθρωποι από το μέλλον δε θυμούνται πλέον τον πλανήτη από τον οποίο προήλθαν (τη Γη). Χαρακτηριστικά παραδείγματα: η τηλεοπτική σειρά Battlestar Galactica και η σειρά μυθιστορημάτων Γαλαξιακή Αυτοκρατορία.
Το βιβλίο Γυρίστε το Γαλαξία με Ώτο Στοπ (The Hitchhiker's Guide to the Galaxy), περιγράφει τη Γη ως "επί το πλείστον αβλαβή (mostly harmless)".
Δείτε επίσης
Παραπομπές
- Standish, E. Myles; Williams, James C.. «Τροχιακά εφήμερα του Ηλίου, Σελήνης, και των πλανητών» (PDF). Επιτροπή Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης 4: (Εφήμερα). Ανακτήθηκε στις 2010-04-03. βλπ. πίνακα 8.10.2. 1 AU = 149,597,870,700 m.
- Williams, David R. (2004-09-01). «Πίνακας δεδομένων της Γης». NASA. Ανακτήθηκε στις 2010-08-09.
- Oldest rock shows Earth was a hospitable young planet Spaceflight Now. 14 Ιανουαρίου 2001
- Aubrey L. Zerkle, Mark W. Claire, Shawn D. Domagal-Goldman, James Farquhar & Simon W. Poulton (2012). "A bistable organic-rich atmosphere on the Neoarchaean Earth". Nature Geoscience. doi:.
- Τιμές μέσης μηνιαίας θερμοκρασίας / βροχόπτωσης για διάφορα μέρη της Γης, με ενδεικτικά video.
- Keith, David W. (2000), "Geoengineering the Environment: History and Prospect", Annual Review of Energy and the Environment 25: 245–284, doi:
- Haberl, Helmut; Erb, K. Heinz; Krausmann, Fridolin; Gaube, Veronika; Bondeau, Alberte; Plutzar, Christoph; Gingrich, Simone (2007), "Quantifying and mapping the human appropriation of net primary production in earth's terrestrial ecosystems", Procedings of the National Academy of Science, U.S.A. 104 (31): 12942–7, doi:, PMID 17616580
- Vitousek, Peter M.; Mooney, Harold A.; Lubchenco, Jane; Melillo, Jerry M. (July 25, 1997), "Human Domination of Earth's Ecosystems", Science 277 (5325): 494–499, doi:
- Bostrom, Nick (2002). "Existential Risks: Analyzing Human Extinction Scenarios and Related Hazards". Journal of Evolution and Technology 9 (1). Ανακτήθηκε στις 2011-08-09.
- Dutch, Steven Ian, "The Earth Has a Future", Geosphere 2 (3): 113–124, doi:
- Cochelin, Anne-Sophie B.; Mysak, Lawrence A.; Wang, Zhaomin (2006), "Simulation of long-term future climate changes with the green McGill paleoclimate model: the next glacial inception", Climatic Change 79 (3–4): 381, doi:
- Lunine, J. I. (2009), "Titan as an analog of Earth’s past and future", European Physical Journal Conferences 1: 267–274, doi:
- Ward, Peter Douglas; Brownlee, Donald (2003). The life and death of planet Earth: how the new science of astrobiology charts the ultimate fate of our world. Macmillan. ISBN 0-8050-7512-7.
- Μαγνητική δραστηριότητα διαθέτει και η Αφροδίτη Καθημερινή. 6 Απριλίου 2012. Ανακτήθηκε την 8 Απριλίου 2012
- International Programs Center - census.gov
Πηγές
- Discovering the Essential Universe (Second Edition) by Comins (2001)
Βιβλιογραφία
- Comins, Neil F. (2001). Discovering the Essential Universe (Second έκδοση). W. H. Freeman. ISBN 0-7167-5804-0. Ανακτήθηκε στις 2007-03-17.
- Fred G. Bell. Geologia Ambientale. 2001. ISBN 88-08-09185-6
- F. Ricci-Lucchi. La scienza di Gaia. Bologna, Zanichelli, 1996.
- A. N. Strahler e A. H. Strahler. Physical Geography: Science and Systems of the Human Environment. New York, John Wiley & Sons, 2004.
- (αγγλικά)J. J. Love. Palaeomagnetic secular variation as a function of intensity. School of Earth Sciences, The University of Leeds, Leeds LS2 9JT, UK, 2000
- M. Boschetti, L. Bertini, A. Fioroni, A. Lombardo. Dalle biomolecole alla biosfera. Minerva Italica. ISBN 88-298-1785-6
- (αγγλικά) S. Chapman e J. Bartels. Geomagnetism. Oxford, Oxford University Press, 1962
- (αγγλικά) R.T. Merrill, M.W. McElhinny e PH.L. McFadden. The Magnetic Field of the Earth - Paleomagnetism, the Core and the Deep Mantle. San Diego, California, Academic Press, 1996;
- James Lovelock, Le nuove età di gaia. Bollati Boringhieri, 1991
- James Lovelock, Gaia: manuale di medicina planetaria. Zanichelli 1992
- James Lovelock, Omaggio a Gaia. Bollati Boringhieri, 2002
- Roberto Bondì. Blu come un'arancia. Gaia tra mito e scienza. Prefazione di Enrico Bellone. Torino, Utet, 2006. ISBN 88-02-07259-0
- L. Iago. Aurora Boreale. Milano, Rizzoli, 2001
- (αγγλικά) Aguado E., Burt J.E., "Weather & Climate", II ed., Prentice Hall, Upper Waddle River, NJ 07458, U.K., pag. 277
- P. Candy, Le meraviglie del cielo, Il Castello, 1997
- (αγγλικά) D. M. Ludlum. "Weather", Harper Collins Publishers, 77 – 85 Fulham Palace Rd., London, W6 8JB, U. K., pag 661
- (αγγλικά) D. K. Lynch, W. Livingston, "Color and Light in Nature" II ed., Cambridge University Press, Cambridge, CB2 2RU, U.K., pag. 500
- M. Meniero, A. Ricco, Luci dell'atmosfera, Le guide di l'Astronomia, SEE, Società Edizioni Europee s.r.l., 2003
- Syun-Ichi Akasofu, "La dinamica dell'aurora polare, Sole e Terra", Le scienze – Quaderni, 1994
- Ferruccio Mosetti. L'acqua e la vita. Firenze, La Nuova Italia, 1978
- Steven Hutchinson, Lawrence E. Hawkins. Oceani. Touring editore, 2006 ISBN 88-365-3634-4
- Galileo Galilei. Dialogo sopra i due massimi sistemi del mondo. Torino, Einaudi, 1970
- Galileo Galilei. Il nuovo Universo e la riforma del sapere. Ed. Le Monnier - I Classici del Pensiero 1982
- Lucio Russo. Flussi e riflussi - Indagine sull'origine di una teoria scientifica, Feltrinelli, 2003
- Odile Guérin. Tout savoir sur les marées. Éditions Ouest-France, 2004, ISBN 2-7373-3505-1
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
- Η σελίδα της NASA για την Γη
- Κατσίκης, Απόστολος (22 Απριλίου 2010). «Αφιέρωμα στην «Παγκόσμια Ημέρα της Γης»». Ιστότοπος εφημερίδας «Ελευθεροτυπία». Χ. Κ. Τεγόπουλος Εκδόσεις Α.Ε..
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου