Συνολικές προβολές σελίδας

Κυριακή 1 Ιουνίου 2014

Κυριακή

Κυριακή

Κυριακή, η πρώτη ημέρα της εβδομάδας, ενώ σπανιότερα αναφέρεται ως έβδομη ημέρα της εβδομάδας, με πρώτη τη Δευτέρα.
Για την Ορθόδοξη Εκκλησία, είναι η μέρα του Κυρίου και εκεί οφείλει την ονομασία της. Η Κυριακή είναι, για τους περισσότερους εργαζόμενους η μέρα της εβδομαδιαίας αργίας, εντούτοις αρκετές κατηγορίες εργαζόμενων εργάζονται και την Κυριακή.
Στα Αγγλικά σημαίνει η μέρα του Ήλιου (Sunday).
read more "Κυριακή"

Γρηγοριανό ημερολόγιο

Γρηγοριανό ημερολόγιο

To Γρηγοριανό ημερολόγιο είναι το ημερολόγιο που χρησιμοποιείται σήμερα στον Δυτικό Κόσμο. Είναι μία παραλλαγή του Ιουλιανού ημερολογίου, και προτάθηκε από τον Αλοΐσιους Λίλιους (Aloysius Lilius), Ναπολιτάνο γιατρό, και θεσπίστηκε από τον Πάπα Γρηγόριο ΙΓ΄, από τον οποίο πήρε το όνομά του, στις 24 Φεβρουαρίου του 1582. (Σημείωση: Η παπική βούλα (διάταγμα) Inter gravissimas υπογράφηκε το 1581 για άγνωστους λόγους, αλλά τυπώθηκε την 1 Μαρτίου του 1582. Όμως, άλλα παπικά διατάγματα της εποχής εμπεριέχουν έτη που δε συμφωνούν με τα έτη του Μαρτίου, άλλα παπικά έτη ή άλλους τύπους ετών.)
Το Γρηγοριανό ημερολόγιο επινοήθηκε γιατί σύμφωνα με το Ιουλιανό, η εαρινή ισημερία μετατοπιζόταν κατά μία μέρα κάθε 128 χρόνια, γεγονός μη επιθυμητό. Έτσι, αντικαταστάθηκε από το Γρηγοριανό, σύμφωνα με το οποίο η εαρινή ισημερία μετατοπίζεται μόλις μία ημέρα κάθε 3.300 χρόνια.

Ιστορία

Λεπτομέρεια από τον τάφο του Πάπα Γρηγορίου ΙΓ', που αναπαριστά τον εορτασμό για την υιοθέτηση του Γρηγοριανού ημερολογίου.

Επινόηση

Το κίνητρο της Καθολικής Εκκλησίας στην αλλαγή του ημερολογίου ήταν να εορτάζεται το Πάσχα τον καιρό που πίστευαν ότι είχε συμφωνηθεί στην Πρώτη Οικουμενική Σύνοδο της Νίκαιας το 325 μ.Χ.. Παρ' όλο που ένας κανόνας της Συνόδου υπονοεί ότι όλες οι εκκλησίες χρησιμοποιούσαν την ίδια ημερομηνία για το Πάσχα, δεν ήταν έτσι. Για παράδειγμα, η Εκκλησία της Αλεξάνδρειας εόρταζε το Πάσχα την Κυριακή μετά την 14η ημέρα της σελήνης που πέφτει πάνω ή μετά από την εαρινή ισημερία, την οποία τοποθετούσαν στις 21 Μαρτίου. Ωστόσο, η Εκκλησία της Ρώμης ακόμα τοποθετούσε την ισημερία στις 25 Μαρτίου και χρησιμοποιούσε διαφορετική ημέρα της σελήνης. Μέχρι τον 10ο αιώνα, όλες οι εκκλησίες (εκτός από μερικές στα ανατολικά σύνορα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας) είχαν υιοθετήσει το Αλεξανδρινό Πάσχα, το οποίο ακόμα τοποθετούσε την εαρινή ισημερία στις 21 Μαρτίου, παρότι o Βέδας (Venerable Bede, μοναχός, 672 - 735 μ.Χ.) είχε ήδη παρατηρήσει την μετακίνησή του το 725 μ.Χ. - και είχε μετακινηθεί ακόμα περισσότερο μέχρι τον 16ο αιώνα (αφού μετακινούταν μία ημέρα κάθε 128 χρόνια).
Ακόμα χειρότερα, οι φάσεις της Σελήνης που χρησιμοποιούνταν για να υπολογιστεί το Πάσχα στο Ιουλιανό ημερολόγιο ήταν σταθερές με αποτέλεσμα να χάνεται μία ημέρα κάθε 310 χρόνια. Έτσι τον 16ο αιώνα, οι φάσεις του Σεληνιακού ημερολογίου απέκλιναν κατά τέσσερις ημέρες σε σχέση με τις πραγματικές.
Η διόρθωση για την εαρινή ισημερία είχε ως εξής: Τα χρόνια που διαιρούνταν με το 100 θα ήταν δίσεκτα μόνο αν διαιρούνται επίσης με το 400. Συνεπώς, την περασμένη χιλιετία, το 1600 και το 2000 ήταν δίσεκτα, αλλά τα 1700, 1800 και 1900 για παράδειγμα, δεν ήταν. Στην τωρινή χιλιετία, τα χρόνια 2100, 2200 και 2300 δε θα είναι δίσεκτα, ενώ το 2400 θα είναι.
Όταν το νέο ημερολόγιο εφαρμόσθηκε, για να διορθωθεί το σφάλμα που είχε ήδη ενσωματωθεί στην μέτρηση του χρόνου κατά τη διάρκεια των δεκατριών αιώνων από την Πρώτη Οικουμενική Σύνοδο της Νίκαιας (που καθιέρωσε το Ιουλιανό ημερολόγιο), κρίθηκε σκόπιμο να παραλειφθούν δέκα ημέρες από το ηλιακό ημερολόγιο. Η τελευταία ημέρα του Ιουλιανού ημερολογίου ήταν η 4η Οκτωβρίου 1582 και η αμέσως επόμενη, και πρώτη του Γρηγοριανού ήταν η 15η Οκτωβρίου 1582. Ωστόσο, οι ημερομηνίες από 5 έως και 14 Οκτωβρίου 1582 υφίστανται ακόμα σε σχεδόν όλες τις χώρες, καθώς ακόμα και οι περισσότερες Καθολικές χώρες δεν υιοθέτησαν το νέο ημερολόγιο την ακριβή ημέρα που καθορίστηκε από τη Βούλα, αλλά μήνες ή και χρόνια μετά (η τελευταία χώρα το 1587). Η πρώτη ημέρα του νέου έτους είχε ήδη καθοριστεί σε όλες τις Δυτικές χώρες την 1η Ιανουαρίου κατά τον δέκατο πέμπτο και δέκατο έκτο αιώνα, συμπεριλαμβανομένων των χωρών που έγιναν προτεσταντικές την περίοδο εκείνη, όπως η Γερμανία, η Σουηδία και η Αγγλία. Ωστόσο, παρ' ότι στην Αγγλία η 1η Ιανουαρίου ονομαζόταν "πρώτη ημέρα του έτους", το έτος άλλαζε την 25η Μαρτίου, ημέρα του Ευαγγελισμού (αγγλικά: Lady Day) μέχρι και το 1752 (η Σκωτία υιοθέτησε την 1η Ιανουαρίου ως ημέρα αλλαγής του έτους την 1η Ιανουαρίου 1600, χρησιμοποιώντας ακόμα το Ιουλιανό ημερολόγιο).
Κατά συνέπεια, συχνά συναντάμε διπλές χρονολογίες λόγω της σύγχυσης των ημερολογίων και της αλλαγής της πρώτης ημέρας του έτους. Αυτή η σύγχυση ήταν προγενέστερη του Γρηγοριανού ημερολογίου, αφού κράτος και εκκλησία χρησιμοποιούσαν διαφορετικά συστήματα χρονολόγησης.
Ο κύκλος των 19 ετών που χρησιμοποιούταν στο Σεληνιακό ημερολόγιο διορθώθηκε επίσης, κατά μία ημέρα κάθε 300 ή 400 χρόνια, (8 φορές στα 2.500 χρόνια), μαζί με τις διορθώσεις για τα χρόνια που δεν είναι δίσεκτα (επειδή διαιρούνται με το εκατό και όχι με το τετρακόσια). Καθιερώθηκε μάλιστα και ένας νέος τρόπος υπολογισμού του Πάσχα.

Υιοθέτηση σε μη Καθολικές Χώρες

Πολύ λίγες χώρες χρησιμοποίησαν το ημερολόγιο αυτό από την 15η Οκτωβρίου 1582. Μόνο η Ιταλία, η Πολωνία, η Ισπανία και η Πορτογαλία. Άλλες, μη Καθολικές χώρες αρνήθηκαν να υιοθετήσουν μια Καθολική εφεύρεση. Η Αγγλία, η Σκωτία και κατά συνέπεια και η υπόλοιπη Βρετανική Αυτοκρατορία (συμπεριλαμβανομένου μέρους από τις σημερινές Η.Π.Α.) δεν το υιοθέτησαν πριν το 1752, οπότε και ήταν απαραίτητο να διορθωθεί η ημερομηνία κατά έντεκα ημέρες (η 2η Σεπτεμβρίου 1752 ακολουθήθηκε από την 14η Σεπτεμβρίου 1752). Η Βρετανία θεσμοθέτησε ειδικές ρυθμίσεις για να εξασφαλίσει ότι μηνιαίες ή ετήσιες πληρωμές δε θα γίνονταν μέχρι τις ημερομηνίες που θα γίνονταν αρχικά, με το Ιουλιανό ημερολόγιο.
Η Δανία-Νορβηγία και τα Προτεσταντικά κομμάτια της Γερμανίας υιοθέτησαν το κομμάτι του νέου ημερολογίου που αφορούσε στον ήλιο το 1700, λόγω της επιρροής του Όλε Ρέμερ, αλλά δεν υιοθέτησαν το σεληνιακό κομμάτι. Αντίθετα, αποφάσισαν να υπολογίζουν την ημέρα του Πάσχα αστρονομικά, χρησιμοποιώντας την ημέρα της εαρινής ισημερίας και την πανσέληνο σύμφωνα με τους Ρουδολφιανούς Πίνακες (1672) του Κέπλερ. Τελικά υιοθέτησαν και το σεληνιακό κομμάτι του Γρηγοριανού ημερολογίου το 1776.
Η σχέση της Σουηδίας με το Γρηγοριανό ημερολόγιο είχε δύσκολη αρχή. Η Σουηδία άρχισε να αλλάζει από το παλιό της ημερολόγιο στα 1700, αλλά αποφασίστηκε να γίνει η μετατόπιση των 11 ημερών σταδιακά, αφαιρώντας τις επιπλέον ημέρες από τα δίσεκτα έτη μεταξύ 1700 και 1740. Στο μεταξύ, το Σουηδικό ημερολόγιο θα ήταν εκτός συνοχής και με το Γρηγοριανό και με το Ιουλιανό ημερολόγιο για 40 χρόνια, και επίσης η διαφορά δε θα ήταν σταθερή αλλά θα άλλαζε κάθε 4 χρόνια. Είναι προφανές ότι το σύστημα αυτό ευνοούσε τη σύγχυση όσον αφορά στην ημερομηνία των γεγονότων που συνέβαιναν στη Σουηδία την περίοδο αυτή. Και σαν να μην έφτανε αυτό, το σύστημα υπέστη κακή διαχείριση, με αποτέλεσμα να μετρηθούν κανονικά οι επιπλέον ημέρες των ετών 1704 και 1708. Έτσι, ενώ μετά το 1708 η Σουηδία θα έπρεπε να είναι 8 ημέρες πίσω από τις χώρες που είχαν υιοθετήσει το Γρηγοριανό ημερολόγιο, ήταν πίσω 10 ημέρες. Ο βασιλιάς Κάρολος ο ΙΒ΄ κατάλαβε τότε ότι η σταδιακή αλλαγή δεν λειτουργούσε σωστά και αποφάσισε να εγκαταλειφθεί. Ωστόσο, αντί να προχωρήσει τη χώρα 10 ημέρες ώστε να συμπέσει με το Γρηγοριανό ημερολόγιο, αποφάσισε να επαναφέρει τη χώρα στο Ιουλιανό. Αυτό επιτεύχθηκε μετρώντας τη μοναδική ημερομηνία 30ή Φεβρουαρίου στο έτος 1712. Η Σουηδία τελικά υιοθέτησε το Γρηγοριανό ημερολόγιο το 1753, οπότε μετά την 17η Φεβρουαρίου ακολούθησε η 1η Μαρτίου.
Η Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία επί αιώνες δεν δεχόταν να χρησιμοποιήσει το Γρηγοριανό ημερολόγιο με τον φόβο μήπως αυτό γίνει αιτία παραπλάνησης του πληρώματος, δηλαδή των πιστών. Όταν το 1582 ο πάπας Γρηγόριος ΙΓ΄ κάλεσε μέσω επιστολής τον πατριάρχη Ιερεμία Β΄ τον Τρανό να το εισαγάγει και στην Ορθόδοξη εκκλησία, ο πατριάρχης δεν το δέχτηκε ύστερα από συνοδική απόφαση, θεωρώντας ότι αποτελεί απόπειρα προσηλυτισμού. Η εξέλιξη του πολιτισμού, όμως, επέβαλε νέες ανάγκες και το θέμα άρχισε να αντιμετωπίζεται από άλλη σκοπιά. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Άνθιμος Ζ΄, το 1895, εξέφρασε την ευχή να υπάρξει ενιαίο ημερολόγιο για όλους τους χριστιανικούς λαούς. Και ο Ιωακείμ Γ΄ έστειλε το 1902 εγκύκλιο σε όλες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες να μελετήσουν το ζήτημα του ημερολογίου και ζητούσε τις απόψεις τους. Η Εκκλησία της Ελλάδος απάντησε ότι δεν απορρίπτει καταρχήν την προοπτική αλλαγής του ημερολογίου. Συστήθηκε μάλιστα επιτροπή μελέτης, η οποία αποφάνθηκε το 1919 ότι: «η μεταβολή, μη προσκρούουσα εις δογματικούς και κανονικούς λόγους, ηδύνατο να γίνη μετά συνεννόησιν πασών των αυτοκεφάλων Εκκλησιών, ιδία δε του Οικουμενικού Πατριαρχείου». Περιμένοντας να γίνει μια τέτοια συνεννόηση, η Εκκλησία της Ελλάδος συνέχισε να χρησιμοποιεί το Παλαιό Ιουλιανό ημερολόγιο, συμφώνησε δε να εισαγάγει η Πολιτεία το Γρηγοριανό ημερολόγιο μόνο για πολιτική χρήση. Με βασιλικό διάταγμα εισήχθη στην Ελλάδα το Γρηγοριανό ημερολόγιο την 16 Φεβρουαρίου 1923 η οποία ορίστηκε ως 1 Μαρτίου 1923. Αλλά λίγες μέρες αργότερα τα πράγματα έμπλεξαν, όταν ήρθε η 25η Μαρτίου και θα έπρεπε να χωριστεί η γιορτή του Ευαγγελισμού από την γιορτή της Εθνεγερσίας. Τότε έγινε σαφές ότι η συνύπαρξη δύο ημερολογίων θα προκαλούσε προβλήματα. Η Εκκλησία της Ελλάδος για να αρθεί το αδιέξοδο, αποφάσισε να χρησιμοποιεί το Γρηγοριανό ημερολόγιο για τις θρησκευτικές γιορτές με εξαίρεση τη γιορτή του Πάσχα. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο συγκατατέθηκε στην αλλαγή με τηλεγράφημα του πατριάρχη Γρηγορίου Ζ΄ της 23 Φεβρουαρίου 1924, το οποίο ανέφερε: «Συνοδική αποφάσει ενεκρίθη οριστικώς προσαρμογή εορτολογίου και πολιτικού ημερολογίου από 10ης προσεχούς Μαρτίου». Έτσι την 10η Μαρτίου 1924 εισήχθη το Γρηγοριανό ημερολόγιο στη χώρα μας και για εκκλησιαστική χρήση και η μέρα αυτή υπολογίστηκε σαν 23 Μαρτίου.
Η Ρωσία δεν αποδέχτηκε το νέο ημερολόγιο έως το 1918, οπότε η 31η Ιανουαρίου ακολουθήθηκε από την 14η Φεβρουαρίου. Κατά συνέπεια, η επέτειος της λεγόμενης Οκτωβριανής επανάστασης τώρα πέφτει τον Νοέμβριο.
Ωστόσο, όλα τα παραπάνω αφορούν σε πολιτικές υιοθεσίες του ημερολογίου - καμία από τις εθνικές εκκλησίες (στην ελληνική ήδη αναφερθήκαμε) δεν το αποδέχτηκαν. Αντίθετα, ένα Αναθεωρημένο Ιουλιανό ημερολόγιο προτάθηκε τον Μάιο του 1923 που παρέλειψε 13 ημέρες το 1923 και χρησιμοποίησε διαφορετικό κανόνα για τα δίσεκτα έτη το οποίο έχει το ίδιο πρακτικό αποτέλεσμα με το Γρηγοριανό μέχρι και το έτος 2800. Οι ορθόδοξες εκκλησίες της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας, της Πολωνίας και μερικών ακόμα της Ανατολικής Μεσογείου (της Κωνσταντινούπολης, της Αλεξάνδρειας, της Αντιόχειας και της Κύπρου), υιοθέτησαν το Αναθεωρημένο Ιουλιανό, και άρα οι Νεοημερολογίτες αυτοί θα γιορτάζουν την Γέννηση μαζί με τις Δυτικές εκκλησίες την 25η Δεκεμβρίου μέχρι και το 2800.
Οι Ορθόδοξες εκκλησίες της Ρωσίας, της Σερβίας, της Ιερουσαλήμ και μερικοί επίσκοποι της Ελλάδας δεν αποδέχτηκαν το Αναθεωρημένο Ιουλιανό ημερολόγιο. Αυτοί οι Παλαιοημερολογίτες θα γιορτάζουν τη Γέννηση της 25η Δεκεμβρίου με το Ιουλιανό ημερολόγιο, δηλαδή την 7η Ιανουαρίου του Γρηγοριανού μέχρι το 2100. Όλες οι άλλες Ανατολικές εκκλησίες που δεν είναι Ορθόδοξες, όπως η κοπτική, η Αιθιοπική, η Νεστοριανή, η Ιακωβιτική και η Αρμένικη, συνεχίζουν να χρησιμοποιούν τα δικά τους ημερολόγια, που συνήθως γιορτάζουν σε σταθερές ημερομηνίες σύμφωνα με το Ιουλιανό ημερολόγιο. Όλες οι Ανατολικές εκκλησίες συνεχίζουν να χρησιμοποιούν το Ιουλιανό Πάσχα με μόνη εξαίρεση την Ορθόδοξη Εκκλησία της Φινλανδίας, που έχει υιοθετήσει το Γρηγοριανό Πάσχα.
H Δημοκρατία της Κίνας υιοθέτησε επίσημα το Γρηγοριανό ημερολόγιο κατά την ίδρυση της την 1η Ιανουαρίου 1912, αλλά σύντομα η Κίνα πέρασε σε μια εποχή συγκρούσεων μεταξύ τοπικών κυβερνητών με τους διάφορους αντιμαχόμενους να χρησιμοποιούν διαφορετικά ημερολόγια. Με την ενοποίηση της Κίνας κάτω από από το Κουομιτάνγκ τον Οκτώβριο του 1928, η κυβέρνηση της Δημοκρατίας της Κίνας αποφάσισε με διάταγμα ότι από την 1η Ιανουαρίου 1929 θα χρησιμοποιείται το Γρηγοριανό ημερολόγιο. Εντούτοις, η Δημοκρατία της Κίνας κράτησε τις κινεζικές παραδόσεις της αρίθμησης των μηνών και ένα τροποποιημένο Σύστημα Ιστορικών Περιόδων, υιοθετώντας αναδρομικά ως πρώτο έτος της Δημοκρατίας της Κίνας το 1912. Το σύστημα αυτό είναι ακόμα σε χρήση στην Ταϊβάν όπου η κυβέρνηση της Δημοκρατίας της Κίνας παραμένει. Με την ίδρυση της το 1949, η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας συνέχισε να χρησιμοποιεί το Γρηγοριανό ημερολόγιο με αριθμημένους μήνες, αλλά αριθμούσε τα χρόνια της με το Δυτικό τρόπο.
Η Ιαπωνία αντικατέστησε το παραδοσιακό ημερολόγιό της με το Γρηγοριανό την 1η Ιανουαρίου 1873, αλλά, όπως η Κίνα, συνέχισε να αριθμεί τους μήνες, και χρησιμοποιούσε (και χρησιμοποιεί) ονόματα δυναστειών για να διαχωρίσει τις περιόδους αντί για το σύστημα της Κοινής Εποχής: Meiji 1=1867, Taisho 1=1912, Showa 1=1926, Heisei 1=1989, και ούτω καθεξής. Το "δυτικό ημερολόγιο" (西暦, seireki) είναι ωστόσο ευρέως αποδεκτό από τους πολίτες και κάπως λιγότερο από τις κυβερνητικές υπηρεσίες.

Διαφορά μεταξύ Γρηγοριανού και Ιουλιανού ημερολογίου

Μετά την εισαγωγή του Γρηγοριανού ημερολογίου το 1582, η διαφορά μεταξύ αυτού και του Ιουλιανού αυξήθηκε σταδιακά κατά τρεις ημέρες στους τέσσερις αιώνες που έχουν περάσει. Παρακάτω φαίνεται η διαφορά σε ημέρες για εύρος ημερομηνιών. Σημειώνεται ότι όταν αναφέρεται κανείς σε γεγονότα που συνέβησαν σε χώρα που ίσχυε το Γρηγοριανό ημερολόγιο και τα συγκρίνει χρονικά με γεγονότα που συνέβησαν σε χώρα ή χώρες που ίσχυε το Ιουλιανό, είναι απαραίτητο να λαμβάνεται υπόψη η διαφορά αυτή, συνήθως με αναγραφή δυο ημερομηνιών ταυτόχρονα (παράδειγμα: «Η Ναυμαχία του Ναυαρίνου έγινε στις 20 Οκτωβρίου / 8 Οκτωβρίου 1827», γιατί η ημερομηνία που κατέγραφαν στα ημερολόγιά τους τα βρετανικά, γαλλικά και ρωσικά πλοία ήταν 20 Οκτωβρίου, ενώ για τους Έλληνες η ημερομηνία ήταν 8 Οκτωβρίου 1827).
Γρηγοριανό ημερολόγιο Ιουλιανό ημερολόγιο Διαφορά
Από 15 Οκτωβρίου 1582
μέχρι 10 Μαρτίου 1700
Από 5 Οκτωβρίου 1582
μέχρι 28 Φεβρουαρίου 1700
10 ημέρες
Από 11 Μαρτίου 1700
μέχρι 11 Μαρτίου 1800
Από 29 Φεβρουαρίου 1700
μέχρι 28 Φεβρουαρίου 1800
11 ημέρες
Από 12 Μαρτίου 1800
μέχρι 12 Μαρτίου 1900
Από 29 Φεβρουαρίου 1800
μέχρι 28 Φεβρουαρίου 1900
12 ημέρες
Από 13 Μαρτίου 1900
μέχρι 13 Μαρτίου 2100
Από 29 Φεβρουαρίου 1900
μέχρι 28 Φεβρουαρίου 2100
13 ημέρες
Από 14 Μαρτίου 2100
μέχρι 14 Μαρτίου 2200
Από 29 Φεβρουαρίου 2100
μέχρι 28 Φεβρουαρίου 2200
14 ημέρες
Οι τιμές της διαφοράς σε ημέρες δίνονται και από την εξίσωση[1]:
D = H - \lfloor \tfrac{H}{4} \rfloor - 2
όπου D είναι η διαφορά; H είναι η εκατοντάδα των ετών με χρήση αστρονομικής αρίθμηση ετών, δηλαδή (έτος π.Χ.) − 1 για έτη π.Χ.; και \lfloor\tfrac{H}{4}\rfloor είναι η συνάρτηση με την οποία κόβει τα δεκαδικά ψηφία θετικών αριθμών (παράδειγμα ⌊4,75⌋ = 4) και με την ίδια λογική, σε αρνητικούς κόβει τα ψηφία, αλλά δίνει αποτέλεσμα τον πιο αρνητικό από τους γειτονικούς ακέραιους αριθμούς (⌊−1,25⌋ = −2).
Η υπολογιζόμενη διαφορά αυξάνεται κατά ένα στο κάθε έτος νέου αιώνα (χρόνο που τελειώνει σε '00) είτε στις 29 Φεβρουαρίου Ιουλιανού ή 1 Μαρτίου Γρηγοριανού ημερολογίου, όποιο έρχεται τελευταίο. Για θετικές διαφορές, έπεται η 29 Φεβρουαρίου Ιουλιανού , ενώ για θετικές διαφορές, έπεται η 1η Μαρτίου Γρηγοριανού.[2][3]

Προληπτικό Γρηγοριανό Ημερολόγιο

Το Γρηγοριανό ημερολόγιο μπορεί, για ορισμένους λόγους, να προεκταθεί προς τα πίσω σε ημερομηνίες πριν από την καθιέρωσή του, παράγοντας το προληπτικό Γρηγοριανό ημερολόγιο. Ωστόσο αυτό θα πρέπει να χρησιμοποιείται με μεγάλη προσοχή.
Υπο κανονικές συνθήκες, οι ημερομηνίες γεγονότων πριν τις 15 Οκτωβρίου του 1582 θα πρέπει να δίνονται σύμφωνα με το Ιουλιανό ημερολόγιο, και να μην μετατρέπονται στο Γρηγοριανό τους αντίστοιχο.
Ωστόσο, γεγονότα που συνέβησαν σε χώρες όπου το Γρηγοριανό ημερολόγιο καθιερώθηκε μετά τις 4 Οκτωβρίου 1582 παρουσιάζουν δυσκολίες. Για παράδειγμα, στη Μεγάλη Βρετανία και τις αμερικανικές αποικίες της, το νέο ημερολόγιο δεν καθιερώθηκε μέχρι τις 14 Σεπτεμβρίου 1752. Πώς πρέπει επομένως να αριθμούμε τις ημερομηνίες γεγονότων που συνέβησαν στη Βρετανία ανάμεσα σε αυτές τις δύο ημερομηνίες; Η απάντηση εξαρτάται από το πού χρειαζόμαστε την ημερομηνία, αλλά για κάθε περίπτωση ο συγγραφέας θα πρέπει να ξεκαθαρίζει ποιο ημερολόγιο χρησιμοποιεί. Θα ήταν παράλογο να αλλαχθούν όλες οι ιστορικές ημερομηνίες της Βρετανίας εκείνης της περιόδου, παρ' όλα αυτά είναι συχνά επιθυμητό να μετατρέπονται οι παλαιές ημερομηνίες στο νέο αντίστοιχό τους όταν αναφέρονται μαζί χώρες που την ίδια περίοδο χρησιμοποιούσαν διαφορετικά ημερολόγια.
Αν γίνουν συγκρίσεις ημερομηνιών χρησιμοποιώντας διαφορετικά ημερολόγια, προκύπτουν παράλογα αποτελέσματα όπως για παράδειγμα: ο Γουλιέλμος και η Μαρία της Οράγγης φαίνονται να φτάνουν στο Λονδίνο για να δεχτούν το Αγγλικό στέμμα μία εβδομάδα περίπου πριν αναχωρήσουν από την Ολλανδία. Ο Σέξπιρ και ο Θερβάντες φαίνονται να έχουν πεθάνει την ίδια ημερομηνία, ενώ στην πραγματικότητα ο Θερβάντες πέθανε δέκα ημέρες νωρίτερα.
Για ημερομηνίες πριν το έτος 1, θα πρέπει να έχουμε υπόψη ότι, αντίθετα με το επικρατούν σήμερα διεθνές πρότυπο, ISO 8601 προληπτικό Γρηγοριανό ημερολόγιο, το παραδοσιακό προληπτικό Γρηγοριανό ημερολόγιο (όπως και το Ιουλιανό) δεν έχει έτος 0 και αντ' αυτού χρησιμοποιεί τους αριθμούς 1, 2 και τα λοιπά και για τα έτη προ Χριστού και για τα έτη μετά. Συνεπώς, με το παραδοσιακό αυτό σύστημα, μετά το έτος 1 π.Χ., ακολουθεί το έτος 1 μ.Χ., ενώ με το ISO 8601 ακολουθεί το έτος 0.

Μήνες του έτους

Το έτος στο Γρηγοριανό Ημερολόγιο διαιρείται σε 12 μήνες:
ΑΑ Όνομα Ημέρες
1 Ιανουάριος 31
2 Φεβρουάριος 28 / 29
3 Μάρτιος 31
4 Απρίλιος 30
5 Μάιος 31
6 Ιούνιος 30
7 Ιούλιος 31
8 Αύγουστος 31
9 Σεπτέμβριος 30
10 Οκτώβριος 31
11 Νοέμβριος 30
12 Δεκέμβριος 31
Ένας εύκολος μνημονικός κανόνας που χρησιμοποιείται στην Ελλάδα για το πλήθος των ημερών του κάθε μήνα, είναι ο εξής: τοποθετούμε τα χέρια μας κλεισμένα σε γροθιές το ένα δίπλα στο άλλο και αρχίζοντας από την άρθρωση του μικρού δακτύλου, και μετρώντας και τα κενά ανάμεσα στα δάκτυλα, αντιστοιχίζουμε κάθε μήνα με μία άρθρωση ή ένα κενό. Όσοι μήνες αντιστοιχούν σε άρθρωση έχουν 31 ημέρες, ενώ οι υπόλοιποι έχουν 30 (εξαιρείται φυσικά ο Φεβρουάριος, ο οποίος έχει 28 ημέρες ή 29 στα δίσεκτα έτη. Παρατηρούμε ότι οι μόνοι δύο διαδοχικοί μήνες με 31 ημέρες, ο Ιούλιος και ο Αύγουστος, αντιστοιχούν στην τελευταία άρθρωση του πρώτου χεριού και στην πρώτη του δεύτερου, οπότε ο κανόνας αποδεικνύεται σωστός και για αυτή την περίπτωση.

Ακρίβεια

Το Γρηγοριανό ημερολόγιο βελτιώνει την προσέγγιση του Ιουλιανού ημερολογίου για τη διάρκεια του έτους, παραλείποντας 3 επιπλέον ημέρες σε αντίστοιχα δίσεκτα έτη στη διάρκεια 400 ετών (αυτά που διαιρούνται με το 100 κι όχι με το 400). Έτσι, το μέσο έτος διαρκεί 365,2425 μέσες ηλιακές ημέρες, που προκαλεί σφάλμα περίπου μίας ημέρα κάθε 3.300 έτη, σε σχέση με το μέσο τροπικό έτος των 365,2422 ημερών, αλλά λιγότερο από το μισό σφάλμα σε σχέση με το έτος της εαρινής ισημερίας που είναι 365,2424 ημέρες. Σε κάθε περίπτωση είναι πολύ καλύτερο από το Ιουλιανό που έμενε πίσω μία ημέρα κάθε 128 έτη (μέσο έτος 365,25 ημέρες).
Σε επίπεδο χιλιετιών, το Γρηγοριανό ημερολόγιο μένει πίσω χρονικά αρκετά γρήγορα, επειδή η επιβράδυνση της περιστροφής της Γης επιμηκύνει τη διάρκεια της μέσης ημέρας (βλ. επιπλέον δευτερόλεπτο) ενώ το έτος διατηρεί μια πιο σταθερή διάρκεια. Η ισημερία θα συμβεί νωρίτερα από τώρα σε δεδομένο έτος στο μέλλον, περίπου σε χρονικό διάστημα (\frac{\acute{\epsilon}\tau\eta \mbox{ }\alpha\pi\acute{o} \mbox{ } \tau\acute{\omega}\rho\alpha}{5000})^2 ημερών. Αυτό είναι ένα πρόβλημα που το Γρηγοριανό ημερολόγιο μοιράζεται με κάθε ημερολόγιο βασισμένο σε κανόνες. Ωστόσο θα λέγαμε πως ένα ημερολόγιο βασισμένο στις κινήσεις των ουράνιων σωμάτων θα ήταν πρακτικά μη υλοποιήσιμο.

Εποχιακό σφάλμα του ημερολογίου

Gregoriancalendarleapgr.png
Αυτός ο πίνακας δείχνει τη μετατόπιση μιας δεδομένης ημερομηνίας ανα τα έτη. Στον κάθετο άξονα είναι η μετατόπιση και στον οριζόντιο τα έτη.
Έστω ότι έχουμε ένα δεδομένο έτος. Κάθε κουκκίδα αναπαριστά μια σταθερή ημερομηνία του έτους στον άξονα Χ. Κάθε έτος έχουμε μετατόπιση περίπου ενός τετάρτου της ημέρας (περίπου 6 ώρες, όσο είναι το λάθος στον υπολογισμό του έτους του Γρηγοριανού ημερολογίου - βλ. δίσεκτο έτος). Ανά τέσσερα χρόνια η μετατόπιση διορθώνεται και το ημερολόγιο επιστρέφει πίσω μία ημέρα.
Το λάθος όμως δεν είναι ακριβώς έξι ώρες, με συνέπεια κάθε χρόνο να υπάρχει πέρα από τις έξι ώρες κι ένα μικρό υπόλοιπο το οποίο μετατοπίζει σιγά σιγά το ημερολόγιο προς την αντίθετη κατεύθυνση. Για να διορθωθεί και αυτό το λάθος, δεν είναι δίσεκτα τα έτη που είναι πολλαπλάσια του 100 αλλά όχι και του τετρακόσια. Η εξαίρεση για τα έτη που διαιρούνται με το 400 γίνεται ακριβώς επειδή και πάλι ο υπολογισμός δεν είναι απόλυτα ακριβής και ούτω καθεξής.
Κατά συνέπεια, οι ημέρες που αντιστοιχούν σε συγκεκριμένες φάσεις της κίνησης της Γης όπως η εαρινή ισημερία και το χειμερινό ηλιοστάσιο δεν αντιστοιχούν ακριβώς στις φάσεις αυτές, αλλά διαφέρουν κάποιο πολλαπλάσιο του 1/4 της ημέρας, με μέγιστη διαφορά τις 2,25 (9*1/4) ημέρες, γεγονός που συμβαίνει σε περιόδους που περιέχουν έτος που παρότι διαιρείται με το εκατό είναι δίσεκτο.
Για παράδειγμα, οι 23 Δεκεμβρίου 1903 ήταν το αργότερο χειμερινό ηλιοστάσιο, 2,25 ημέρες μετά το ηλιακό γεγονός, ενώ οι 20 Δεκεμβρίου 2096 θα είναι το νωρίτερο.

Αριθμητικά δεδομένα

Ένα μέσο έτος διαρκεί 365,2425 ημέρες = 52,1775 εβδομάδες = 8.765,82 ώρες = 525.949,2 λεπτά = 31.556.952 δευτερόλεπτα.
Ένα κανονικό έτος είναι 365 ημέρες = 8.760 ώρες = 525.600 λεπτά = 31.536.000 δευτερόλεπτα.
Ένα δίσεκτο έτος είναι 366 ημέρες = 8.784 ώρες = 527.040 λεπτά = 31.622.400 δευτερόλεπτα.
(Μερικά χρόνια ίσως περιέχουν ένα επιπλέον δευτερόλεπτο)
Ο 400-ετής κύκλος του Γρηγοριανού Ημερολογίου έχει 146.097 ημέρες που είναι ακριβώς 20.871 εβδομάδες. Έτσι,π.χ, οι ημέρες της εβδομάδας του έτους 1603 ήταν ακριβώς οι ίδιες με αυτές του 2003. Αυτό έχει ως συνέπεια επίσης περισσότεροι μήνες να ξεκινούν Κυριακή (εκεί εμφανίζεται και η Παρασκευή 13). 688 από 4800 μήνες (ή 172/1200) αρχίζουν Κυριακή, ενώ μόνο 684 από 4800 μήνες (171/1200) αρχίζουν είτε Σάββατο ή Δευτέρα.
Ένας μικρότερος κύκλος είναι κάθε 28 χρόνια (1.461 εβδομάδες), εφόσον όμως δεν υπάρχει κανένα παραλειπόμενο δίσεκτο έτος ενδιάμεσα (δηλαδή έτος που διαιρείται με το 400) Οι ημέρες της εβδομάδας μπορούν επίσης να επαναλαμβάνονται κάθε 6, 11, 12, 28 ή 40 χρόνια. Η περίοδος των 6 ή 11 ετών συμβαίνει με κοινά έτη ενώ η περίοδος των 28 ή 40 ετών με δίσεκτα. Περίοδος 12 ετών μπορεί να συμβεί και με τα δύο είδη ετών, με την προϋπόθεση ότι μεσολαβεί παραλειπόμενο δίσεκτο έτος.
Ο αλγόριθμος της Ημέρας της Κρίσης είναι μια μέθοδος με την οποία διαπιστώνουμε ποια από τις 14 μορφές του ημερολογίου που παράγονται από τη χρήση του Γρηγοριανού ημερολογίου ισχύει για δοθέν έτος μετά την εφαρμογή του. Βασίζεται στην τελευταία ημέρα του Φεβρουαρίου, που συχνά ονομάζεται Ημέρα της Κρίσεως (Doomsday).

Δείτε επίσης

Χρήσιμοι σύνδεσμοι

Ελληνικές πηγές για το θέμα

Λήμματα Θρησκευτικής Εγκυκλοπαίδειας Μαρτίνου, Μεγάλης Ελληνικής Εγκυκλοπαίδειας Πυρσού
  1. Blackburn, B. & Holford-Strevens, L. (1999), p. 788.
  2. James Evans, The history and practice of ancient astronomy (Oxford: Oxford University Press, 1998) 169. ISBN 0-19-509539-1.
  3. Explanatory Supplement to The Astronomical Ephemeris and The American Ephemeris and Nautical Almanac (London: Her Majesty's Stationery Office, 1961) 417.
read more "Γρηγοριανό ημερολόγιο"

Δευτερόλεπτο

Δευτερόλεπτο

Ο κύκλος πάλλεται μία φορά κάθε δευτερόλεπτο
Το δευτερόλεπτο είναι η θεμελιώδης μονάδα μέτρησης του χρόνου στο Διεθνές Σύστημα Μονάδων.
Ορίζεται από το Διεθνές Σύστημα Μονάδων ως ο χρόνος 9 192 631 770 περιόδων ακτινοβολίας από μετάπτωση μεταξύ των δύο επιπέδων ενέργειας του ατόμου του Καισίου-133.

Μετατροπές

  • Το λεπτό ορίζεται ως ίσο με 60 δευτερόλεπτα.
  • Η ώρα ορίζεται ως ίση με 60 λεπτά ή 3.600 δευτερόλεπτα.
  • Η ημέρα ορίζεται ως ίση με 24 ώρες ή 1.440 λεπτά, ή 86.400 δευτερόλεπτα.

Ετυμολογία

Η λέξη δευτερόλεπτο προέρχεται από το "δεύτερο λεπτό" (μικρό λεπτό), σε αντίθεση με το "λεπτό" (πρώτο λεπτό) της ώρας.

Αναγραφή

Το δευτερόλεπτο σημειώνεται και με το σύμβολο ' ' (δίστονος), σε αντίθεση με το λεπτό το οποίο σημειώνεται με το σύμβολο ' (τόνος). Παράδειγμα: 3 λεπτά και 24 δευτερόλεπτα = 3' 24"
read more "Δευτερόλεπτο"

Ηλιακή ημέρα

Ηλιακή ημέρα

 Το Ηλιακή ημέρα είναι αυστηρά αστρονομικός όρος, δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί με διαφορετική σημασία. 

 Το πρόβλημα είναι πως στα Ελληνικά χρησιμοποιούμε την ίδια λέξη (Ημέρα, μέρα) και για τις 24 ώρες και για τις ώρες που δεν είναι νύχτα. Και δεν υπάρχει λέξη εναλλακτική για τη δεύτερη, που να μην προκαλεί σύγχυση. Οπότε το λήμμα πρέπει να μετονομαστεί είτε σε Ώρες υπό το φως της ημέρας είτε σε Ώρες ημέρας, Ώρες μεταξύ ανατολής και δύσης ηλίου, Φως ημέρας, είτε σε κάτι παρεμφερές που να μην προκαλεί σύγχυση.

read more "Ηλιακή ημέρα"

Αστρική Μέρα

Ηλιακή και Αστρική ΜέραΤα ρολόγια μας βασίζονται στην ηλιακή μέρα και ο Ήλιος δείχνει να παρασύρει ανατολικά τους αστέρες ή ακόμα να καθυστερεί ο ίδιος πίσω τους, περίπου 1 μοίρα ανά ημέρα. Αυτό σημαίνει ότι αν εξετάσομε τις θέσεις των αστέρων για μία περίοδο αρκετών ημερών, θα παρατηρήσομε σύμφωνα με τα ρολόγια μας, πως οι αστέρες ανατέλλουν και δύουν 4 λεπτά νωρίτερα κάθε ημέρα. Λέμε πως η ημέρα έχει μήκος 24 ωρών, έτσι και οι αστέρες έχουν μήκος κίνησης γύρω από τη Γη, 23 ώρες 56 λεπτά. Αυτή η περίοδος χρόνου ονομάζεται Αστρική Μέρα επειδή μετριέται σε σχέση με τους αστέρες. Αυτή είναι η αληθινή αναλογία περιστροφής της Γης και παραμένει η ίδια, άσχετα με την τροχιά της Γης. Η Αστρική Μέρα ισούται σταθερά με 23 ώρες και 56 λεπτά, κάθε μέρα, κάθε έτους.
Αν δούμε έναν συγκεκριμένο αστέρα στην πορεία του, από σήμερα και για ένα μήνα αργότερα (30 ημέρες), θα παρατηρήσομε πως ανατέλλει 2 ώρες νωρίτερα από πριν, δηλαδή 30 ημέρες επί 4 λεπτά/ημέρα, σύνολο 120 λεπτά. Ένα έτος αργότερα ο ίδιος αστέρας θα ανατείλει την ίδια στιγμή, όπου ήταν ακριβώς σήμερα.
Ένας άλλος τρόπος για να τον παρακολουθήσομε είναι σύμφωνα με τον Ήλιο, που κάνει μία ολική περιστροφή σε 360 μοίρες κατά μήκος της Εκλειπτικής σε ένα έτος από 365.24 μέρες, πολύ κοντά στην αναλογία, 1μοίρα ανά μέρα. Το αποτέλεσμα είναι ότι μεταξύ δύο διαδοχικών μεσημβρινών διαβάσεων του Ήλιου, η Γη έχει γυρίσει σχεδόν 361 μοίρες και όχι 360 μοίρες σε 24 ώρες. Έτσι, το μήκος του χρόνου μιας ηλιακής μέρας, γίνεται κάτι περισσότερο από την αληθινή αναλογία περιστροφής των 23 ωρών και 56 λεπτών σε αναφορά με υπόβαθρο τους αστέρες.

Ο Ηλιακός και ο Αστρικός Χρόνος όπως φαίνεται από το Διάστημα
Το επίπεδο περιστροφής της Γης έχει κλίση 23.5 μοίρες από το επίπεδο τροχιάς της το οποίο έχει σχηματιστεί αντίθετα με το υπόβαθρο των αστέρων για διαμορφώσει την Εκλειπτική.  Σημειώστε ότι ο άξονας περιστροφής της Γης δείχνεται πάντα κατά την κατεύθυνση των Ουρανίων Πόλων. Γενικά, ο Βόρειος Ουράνιος Πόλος είναι πολύ κοντά στον Πολικό Αστέρα (Polaris). Φανταστείτε ότι το μεσημέρι υπάρχει ένα τεράστιο βέλος που δείχνει τον Ήλιο και έναν αστέρα μακριά, στην ίδια γραμμή πίσω από τον Ήλιο. Ο παρατηρητής στη Γη βλέπει τον Ήλιο στο υψηλότερο σημείο του επάνω από τον ορίζοντα, δηλαδή στο Μεσημβρινό. Αν ο Ήλιος δεν ήταν εκεί, θα μπορούσε να δει τον αστέρα στο μεσημβρινό.
Τώρα καθώς ο χρόνος συνεχίζεται, η Γη κινείται στην τροχιά της και περιστρέφεται από τη δύση στην ανατολή, με αντίθετη φορά προς τους δείκτες του ρολογιού. Μια αστρική περίοδο αργότερα (23 ώρες 56 λεπτά) ή μια αληθινή περίοδο περιστροφής αργότερα, το βέλος θα δείχνει προς πάλι τον αστέρα. Ο παρατηρητής στη Γη βλέπει τον αστέρα στο Μεσημβρινό. Αλλά το βέλος δεν δείχνει τον Ήλιο! Στην πραγματικότητα η Γη πρέπει να περιστραφεί λίγο περισσότερο για να δείξει το βέλος τον Ήλιο. Ο παρατηρητής επίσης, βλέπει τον Ήλιο λίγο ανατολικά του μεσημβρινού. Τέσσερα λεπτά αργότερα ή μία μοίρα επιπλέον περιστροφής ευθυγραμμίζει το βέλος με τον Ήλιο και έχομε μια ηλιακή ημέρα (24 ώρες) από την τελευταία φορά που ο Ήλιος ήταν στο Μεσημβρινό.
Η γεωμετρία της θέσης δείχνει ότι η Γη μετατοπίζεται 1 μοίρα στην τροχιά της κατά τη διάρκεια μιας Αστρικής Ημέρας. Εκείνη η νύχτα ο γήινος παρατηρητής θα δει ορισμένα αστέρια ορατά, πχ του Ταύρου, με την προϋπόθεση πως ο άξονας περιστροφής της Γης επίσης, δείχνει τον Πολικό Αστέρα. Ένα εξάμηνο αργότερα ο Ταύρος δεν θα είναι ορατός αλλά θα είναι ο Σκορπιός, με την προϋπόθεση πως ο άξονας περιστροφής της Γης ακόμα δείχνει τον Πολικό Αστέρα.
Η Αστρική Ημέρα της Γης έχει μήκος πάντα 23 ώρες 56 λεπτά επειδή ο αριθμός των μοιρών που η Γη περιστρέφεται ολοκληρωτικά σε ένα δεδομένο ποσό χρόνου μένει σταθερός. Έτσι, παρατηρώντας με προσοχή, βρίσκομε πώς η ηλιακή ημέρα είναι μερικές φορές λίγο μεγαλύτερη από 24 ώρες και μερικές φορές λίγο μικρότερη από 24 ώρες.
Αυτό αιτιολογείται από το ότι η τροχιά της Γης γύρω από τον Ήλιο είναι ελλειπτική και ότι η κίνηση του Ήλιου δεν είναι παράλληλη με τον Ουράνιο Ισημερινό. Η αξία των 24 ωρών για την ηλιακή ημέρα είναι ένας μέσος όρος για το έτος. Το σύστημα του έτους που έχομε, βασίζεται σε αυτό.
Η μετάπτωση του άξονα περιστροφής της Γης περιστροφής εισάγει μια άλλη διαφορά μεταξύ του Αστρικού Χρόνου και του ηλιακού χρόνου. Αυτό φαίνεται από το πώς μετριέται το έτος. Ένα έτος ορίζεται σαν η τροχιακή περίοδος της Γης. Εντούτοις, αν λάβομε τη θέση του Ήλιου ως οδηγό, βρίσκομε ένα χρονικό διάστημα περίπου 20 λεπτά πιο μικρό από ότι αν λαμβάναμε τους αστέρες σαν οδηγό. Ο χρόνος που απαιτείται για την ολοκλήρωση κύκλου 360 μοιρών από τους αστερισμούς γύρω από τον ουρανό και για την επιστροφή τους στο αρχικό σημείο στον ουρανό, καλείται αστρικό έτος και ο χρόνος που απαιτείται για να ολοκληρώσει η Γη, ακριβώς μια τροχιά γύρω από τον Ήλιο και είναι 365. 2564 ηλιακές ημέρες.
Η αργή μετακίνηση των συντεταγμένων των αστέρων από τη μετάπτωση σημαίνει ότι ο Ήλιος δεν θα είναι ακριβώς στην ίδια θέση αναφορικά στον Ουράνιο Ισημερινό μετά από ένα αστρικό έτος. Το τροπικό έτος είναι το χρονικό διάστημα μεταξύ δύο Εαρινών Ισημεριών και είναι ίσο με 365. 2422 ηλιακές ημέρες. Το ημερολόγιό μας βασίζεται σε αυτό γιατί αν χρησιμοποιήσομε το Αστρικό έτος, μετά από αρκετές χιλιάδες έτη, τα 20 λεπτά διαφοράς μεταξύ των Αστρικών και τροπικών ετών θα κάνουν τα καλοκαίρια θα εμφανίζονται πιο νωρίς αρκετούς μήνες.


Άτρακτοι Ωρών Οι άνθρωποι που κατοικούν ανατολικά θα δουν την ανατολή του Ήλιου στο μεσημβρινό τους πριν από αυτούς που κατοικούν πιο ανατολικά ή δυτικά. Για παράδειγμα ας λάβομε μια πόλη στο γεωγραφικό μήκος 105° και μια άλλη στο γεωγραφικό μήκος 118°, δηλαδή με διαφορά 13°. Η πρώτη πόλη θα δει την ανατολή 52 λεπτά πριν τη δεύτερη. Για κάθε μία μοίρα διαφορά στο γεωγραφικό μήκος, ο χρόνος του τοπικού μεσημεριού αυξάνεται κατά 4 λεπτά.
Ήταν σύνηθες, τα ρολόγια κάθε πόλης να είναι σύμφωνα με το τοπικό μεσημέρι κάτι που δημιουργούσε πρόβλημα στις μεταφορές και επικοινωνίες. Έτσι, τα κράτη υιοθέτησαν ένα πιο λογικό σχέδιο στο σύστημα ρολογιού που το ονόμασαν Άτρακτοι Ωρών (time zones). Τα άτομα στην ίδια Άτρακτο έχουν στα ρολόγια τους, την ίδια ώρα. Κάθε Άτρακτος Ώρας είναι 15 μοίρες πλάτος, που ανταποκρίνεται στο 15 μοίρες ανά λεπτό επί 4 λεπτά ανά μοίρα ισούται με 60 λεπτά ή 1 ώρα χρόνου. Οι κάτοικοι στην επόμενη Άτρακτο Ώρας έχουν τα ρολόγια τους 1 ώρα μπροστά κλπ.

Εξίσωση του Χρόνου
Υπάρχει μια επίσης περιπλοκή, στο ότι η πραγματική κίνηση του Ήλιου με αυτή των αστέρων δεν είναι ομοιόμορφη. Μέρος της ανομοιομορφίας οφείλεται στο γεγονός ότι στην κορυφή της γενικής ανατολικής κίνησης ανάμεσα στους αστέρες, ο Ήλιος κινείται κατά μήκος της Εκλειπτικής νότια ή βόρεια αναφορικά στον Ουράνιο Ισημερινό. Κατά συνέπεια, κατά τη διάρκεια μερικών περιόδων ο Ήλιος εμφανίζεται να κινείται ανατολικά γρηγορότερα απ' ό,τι κατά τη διάρκεια άλλων. Ο προφανής ηλιακός χρόνος είναι βασισμένος στο ότι η κίνηση του Ήλιου είναι παράλληλη στον Ουράνιο Ισημερινό. Αυτό το αποτέλεσμα από μόνο του θα αποτελούσε τουλάχιστον τη διαφορά 9 λεπτών μεταξύ του πραγματικού Ήλιου και ενός φανταστικού μέσου Ήλιου που κινείται ομοιόμορφα κατά μήκος του Ουράνιου Ισημερινού. Μια άλλη επίδραση που εξετάζεται είναι ότι η τροχιά της Γης είναι ελλειπτική έτσι όταν είναι η Γη είναι στο πιο κοντινό σημείο της με τον Ήλιο, δηλαδή στο περιήλιο, κινείται ο πιο γρήγορα.
Όταν είναι στο πιο απόμακρο σημείο από τον Ήλιο, δηλαδή στο αφήλιο, η Γη κινείται πιο αργά. Η ηλιακή ημέρα είναι ο χρόνος μεταξύ των μεσημβρινών μεταβάσεων του Ήλιου. Στο περιήλιο, η Γη κινείται γρήγορα έτσι ο Ήλιος εμφανίζεται να κινείται πιο γρήγορα προς ανατολικά απ' ό,τι σε άλλη περίοδο του έτους.
Η Γη πρέπει να περιστραφεί διαμέσου μιας μεγαλύτερης γωνίας για να ξαναβρεί τον Ήλιο στο τοπικό μεσημέρι.
Αυτό το γεγονός μόνο λογαριάζει για πάνω από 10 λεπτά διαφορά μεταξύ του πραγματικού Ήλιου και του μέσου Ήλιου.
Εντούτοις, το μέγιστο και το ελάχιστο αυτών των δύο γεγονότων δεν συμπίπτουν έτσι ο συνδυασμός των δύο που αποκαλείται Εξίσωση του Χρόνου, είναι μια περίπλοκη σχέση που παρουσιάζεται στο σχήμα κατωτέρω.
Η Εξίσωση του Χρόνου εξηγεί γιατί, σύμφωνα με το ρολόι το πιο πρόωρο ηλιοβασίλεμα και η πιο πρόσφατη ανατολή δεν είναι στο Χειμερινό Ηλιοστάσιο ενώ είναι η πιο σύντομη ημέρα σ' αυτό. Παρά την αναρρύθμιση των ρολογιών κάθε ημέρα με αυτόν τον μεταβλητό Ήλιο, τα ρολόγια βασίζονται σε έναν ομοιόμορφα κινούμενο Ήλιο, στο μέσο Ήλιο, που κινείται κατά μήκος του Ουράνιου Ισημερινού σε μια καθορισμένη τιμή 360 μοίρες ανά /365. 2564 ημέρες.


Εποχές
Η θερμοκρασία κάθε εποχή εξαρτάται από το ποσό θερμότητας που λαμβάνει η Γη από τον Ήλιο σε έναν δεδομένο χρόνο. Για να παραμείνει σταθερή η θερμοκρασία, πρέπει να υπάρξει μια ισορροπία μεταξύ του ποσού θερμότητας που έχει αποκτηθεί και του ποσού που ακτινοβολείται στο διάστημα. Εάν σε κάποιο τόπο, είναι περισσότερη η θερμότητα που λαμβάνεται από αυτή που χάνεται, τότε ο τόπος θα είναι πιο θερμός. Αν περισσότερη θερμότητα χάνεται, τότε ο τόπος θα είναι πιο δροσερός. Αυτό προκαλείται από το ποσό ενέργειας που φθάνει σε ένα δεδομένο τόπο, κατά τη διάρκεια της ημέρας και αλλάζει σε όλη τη διάρκεια του έτους. Η διαφορά της θερμοκρασίας στις εποχές γίνεται εξ αιτίας της κλίσης του άξονα της Γης όσον αφορά το τροχιακό επίπεδό της.
Οι περιστροφικοί άξονες των περισσότερων από τους άλλους πλανήτες του ηλιακού συστήματος έχουν επίσης κλίση αναφορικά στα τροχιακά επίπεδά τους. Έτσι και αυτοί υποβάλλονται στις εποχιακές αλλαγές στις θερμοκρασίες τους. Οι πλανήτες Ερμής, Δίας και Αφροδίτη έχουν τις πολύ μικρές κλίσεις, 3μοίρες ή λιγότερο, έτσι οι ποικίλες αποστάσεις που είναι από τον Ήλιο μπορούν να διαδραματίσουν περισσότερους του ενός ρόλου σε οποιεσδήποτε εποχιακές παραλλαγές θερμοκρασίας.
Οι τροχιές του Δία και της Αφροδίτης είναι σχεδόν κυκλικές και οι ατμόσφαιρές τους είναι πολύ παχιές, έτσι οι παραλλαγές θερμοκρασίας τους είναι πλησίον του μηδενός.
Ο Άρης, ο Κρόνος, και ο Ποσειδώνας έχουν κλίσεις παρόμοιες με της Γης, αλλά ο Κρόνος και ο Ποσειδώνας έχουν περίπου μηδενική θερμοκρασία λόγω των πολύ παχιών ατμοσφαιρών και  των σχεδόν κυκλικών τροχιών τους. Ο Άρης έχει τις μεγάλες αλλαγές θερμοκρασίας λόγω της πολύ λεπτής ατμόσφαιράς του και η πιο έκκεντρη τροχιά του τοποθετεί το νότιο ημισφαίριό του, ο πιο κοντά στον Ήλιο κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού του και πιο απόμακρα από τον Ήλιο κατά τη διάρκεια του χειμώνα του. Το βόρειο ημισφαίριο του Άρη έχει ηπιότερη εποχιακή παραλλαγή από το νότιο ημισφαίριό του λόγω αυτής της ρύθμισης, δεδομένου ότι οι πλανήτες κινούνται αργά στις τροχιές τους όταν είναι πιο απόμακροι από τον Ήλιο. Το νότιο ημισφαίριο του Άρη έχει σύντομα, καυτά καλοκαίρια και μακριούς, κρύους χειμώνες.
Οι εποχές του Ουρανού είναι οι πιο ασυνήθιστες επειδή η κλίση της τροχιάς του είναι 98 μοίρες. Για το μισό του έτους του Ουρανού, ένα ημισφαίριο είναι στο ημερήσιο φως του ήλιου και το άλλο στο σκοτάδι. Για το άλλο εξάμηνο του έτους του Ουρανού, η κατάσταση αντιστρέφεται. Η παχιά ατμόσφαιρα του Ουρανού διανέμει την ηλιακή ενέργεια από ένα ημισφαίριο στο άλλο δραστικά, έτσι οι αλλαγές της εποχιακής θερμοκρασίας είναι πλησίον του μηδενός. Ο Πλούτωνας έχει κλίση στον άξονά του 122. 5 μοίρες, η τροχιά του είναι η πιο ελλειπτική από όλους τους πλανήτες και έχει μια εξαιρετικά λεπτή ατμόσφαιρα. Αλλά όντως είναι μακριά από τον Ήλιο, κάτι που τον καθιστά πολύ ψυχρό,  με θερμοκρασία -50 βαθμούς.
read more "Αστρική Μέρα"

Ώρα

Ώρα

Ώρα είναι μονάδα μέτρησης χρόνου η οποία δεν ανήκει στο Διεθνές Σύστημα Μονάδων, αλλά η χρήση της γίνεται αποδεκτή από αυτό.

Ορισμός

Η ώρα ορίζεται ως ίση με 60 λεπτά ή 3600 δευτερόλεπτα και είναι περίπου το 1/24 της ημέρας.
Αρχικά η ώρα ορίστηκε ως το 1/24 της ημέρας (και το λεπτό και το δευτερόλεπτο μέσω αυτής) αλλά αυτός ο ορισμός έπασχε από πρόβλημα ακρίβειας, δεδομένου ότι οι ημέρες δεν έχουν σταθερή διάρκεια και σήμερα ορίζεται μέσω του δευτερολέπτου.

Ιστορικά

Ιστορικά η ώρα προέρχεται από τη χρήση συστήματος μέτρησης με βάση τον αριθμό 12 αρχαίων πολιτισμών, από το χωρισμό της ημέρας από το ξημέρωμα μέχρι τη δύση και της νύχτας, σε 12 ίσα διαστήματα το καθένα.

24ωρο και 12ωρο σύστημα αναγραφής της ώρας

Ακόμη και σήμερα, η αναγραφή της ώρας μπορεί να γίνει είτε με βάση το 24 (π.χ. 07:00, 15:00) είτε με βάση το 12 (αντίστοιχα στο προηγούμενο παράδειγμα: 07:00 π.μ., 03:00 μ.μ.)
π.μ. σημαίνει "προ μεσημβρίας"
και
μ.μ. σημαίνει "μετά μεσημβρίαν".
Η ώρα στη σύγχρονη εποχή αρχίζει να μετριέται από τα μεσάνυχτα (00:00) και στο 12ωρο σύστημα αναγραφής ξαναρχίζει το μεσημέρι.
24ωρο σύστημα 12ωρο σύστημα
00:00 ---------> 00:00 π.μ. και 00:00 μ.μ.
01:00 ---------> 01:00 π.μ.
.
.
.
11:00 ---------> 11:00 π.μ.
12:00 ---------> 12:00 μ. ή 12:00 το μεσημέρι
12:15 ---------> 12:15 μ.μ. δεν γράφουμε 00:00 μ.μ. ούτε 00:15 μ.μ.)
13:00 ---------> 01:00 μ.μ.
.
.
.
23:59 ---------> 11:59 μ.μ.
Wiktionary logo
Το Βικιλεξικό έχει λήμμα που έχει σχέση με το λήμμα:
read more "Ώρα"

Γη

Γη

Γη  Αστρονομικό σύμβολο της Γης
The Earth seen from Apollo 17.jpg
Ο «Μπλε βώλος», μία διάσημη φωτογραφία της Γης που τραβήχτηκε από αστροναύτες του Apollo 17.
Ονομασία
Άλλες ονόμασίες Κόσμος, Γαία, Γαλάζιος πλανήτης
Χαρακτηριστικά τροχιάς
Αφήλιο 152.098.232 χλμ.
(1,01671388 AU)[1]
Περιήλιο 147.098.290 χλμ.
(0,98329134 AU)[1]
Ημιάξονας τροχιάς 149.598.261 χλμ.
(1,00000261 AU)[1]
Περιφέρεια τροχιάς 0,940 Tm
(6.282,84 AU)
Εκκεντρότητα 0,01671123[1]
Περίοδος περιφοράς 365,256363004 ημέρες
(1,000017421 έτη)
Μέγιστη τροχιακή ταχύτητα 30,29 χλμ./δευτ.
109.044 χλμ./ώρα
Μέση τροχιακή ταχύτητα 29,78 χλμ./δευτ.
107.280 χλμ./ώρα[2]
Ελάχιστη τροχιακή ταχύτητα 29,29 χλμ./δευτ.
105.444 χλμ./ώρα
Μέση ανωμαλία 357,51716°[2]
Κλίση τροχιάς 0,00005°(ως προς την Εκλειπτική)
7,155° (ως προς τον Ηλιακό ισημερινό)
Δορυφόροι 1 φυσικός (Σελήνη)
8,300+ τεχνητοί
Φυσικά χαρακτηριστικά
Μέση ακτίνα 6.371,0 χλμ.
Ακτίνα ισημερινού 6.378,1 χλμ.
Ακτίνα γεωγραφικού πόλου 6.356,8 χλμ.
Πλάτυνση 0.003352861
Περιφέρεια ισημερινού 40.075,017 χλμ.
Πολική περιφέρεια 39.940,638 χλμ.
Εμβαδόν επιφάνειας 510.072.000 χλμ.2
148.940.000 χλμ.2 Ξηρά (29.2 %)
361,132,000 χλμ.2 Θάλασσα (70.8 %)
Όγκος 1,08321·1012 χλμ.3[2]
Μάζα 5,9736·1024 χλγρ.[2]
Μέση πυκνότητα 5,515 γρμ./εκ.3
Βαρύτητα επιφάνειας 9,780327 μ./δευτ.2
0,99732 g
Ταχύτητα διαφυγής 11,186 χλμ./δευτ.[2]
Αστρονομική περίοδος περιστροφής 0,99726968 ημέρες
23ώρες 56λεπτά 4.100δευτ.
Tαχύτητα περιστροφής 1.674,4 χλμ./ώρα
(465,1 μ./δευτ.)
Κλίση άξονα 23,439247°
Λευκαύγεια 0,367[2]
Θερμοκρασία επιφάνειας 184 K - 331 K
(-89.2 °C - 57.8 °C)
Ατμόσφαιρα
Ατμοσφαιρική πίεση επιφανείας 101.325 Νιούτον/μ.2
Ατμοσφαιρική σύσταση 78,08% Άζωτο[2]
20,95% Οξυγόνο
0,930% Αργό
0,038% Διοξείδιο του άνθρακα
περίπου 1% υδρατμοί
Η Γη είναι ο πλανήτης στον οποίο κατοικούν οι άνθρωποι, καθώς και εκατομμύρια άλλα είδη, και ο μοναδικός πλανήτης στον οποίο γνωρίζουμε ότι υπάρχει ζωή. Είναι ο τρίτος σε απόσταση πλανήτης από τον Ήλιο, ο πέμπτος μεγαλύτερος σε μάζα από τους πλανήτες του ηλιακού συστήματός μας και ο μεγαλύτερος μεταξύ των τεσσάρων πλανητών που διαθέτουν στερεό φλοιό. Ο πλανήτης σχηματίστηκε πριν από 4,5 δισεκατομμύρια (4,5•109) έτη, έχει δε έναν φυσικό δορυφόρο, την Σελήνη.
Ο αστρονομικός συμβολισμός της γης αποτελείται από έναν περικυκλωμένο σταυρό, αναπαριστώντας έναν μεσημβρινό και έναν παράλληλο· μία παραλλαγή, τοποθετεί τον σταυρό πάνω από τον κύκλο (Unicode: ⊕ ή ♁).
Η λέξη Γη προέρχεται από το όνομα της αρχαιοελληνικής θεάς με το όνομα Γαία.[εκκρεμεί παραπομπή]

Φυσικά Χαρακτηριστικά

Κύριο λήμμα: Γεωλογία

Δομή

Το εσωτερικό της Γης είναι διαχωρισμένο σε ένα πυριτικό εξωτερικό φλοιό, ο οποίος είναι συμπαγής, έναν ημίρρευστο μανδύα, έναν ρευστό εξωτερικό πυρήνα ο οποίος είναι αρκετά πιο ιξώδης από τον μανδύα, καθώς και έναν στερεό εσωτερικό πυρήνα. Ο ρευστός εξωτερικός πυρήνας δημιουργεί ένα ασθενές μαγνητικό πεδίο λόγω της θερμικής μεταφοράς του ηλεκτρικά αγώγιμου υλικού του. Οι θερμοκρασίες στο εσωτερικό της Γης φθάνουν ως τους 5.650 ± 600 βαθμούς K. Η εσωτερική θέρμανση του πλανήτη είχε ως έναρξη την διαδικασία της συσσωμάτωσής του, έπειτα συνεχίστηκε μέσω της διάσπασης των ραδιενεργών στοιχείων όπως του ουρανίου, θορίου και κάλιου. Η ροή θερμότητας από το εσωτερικό του πλανήτη προς την επιφάνεια είναι μόνο το 1/20.000 (0,005%) της ενέργειας που λαμβάνεται από τον Ήλιο. Παρόλ' αυτά αυτή η εσωτερική θερμότητα είναι αρκετή ώστε να λιώσει το υλικό το οποίο αναβλύζει συνεχώς στην επιφάνεια της Γης από το εσωτερικό, με την βοήθεια των ηφαιστείων και των ρωγμών στις μεσοωκεάνειες ράχες με τη μορφή μάγματος. Το μεγαλύτερο μέρος του γήινου φλοιού δεν είναι γηραιότερο από 100 εκατομμύρια (1•108) έτη· τα αρχαιότερα τμήματα του φλοιού είναι περί τα 4,4 δισεκατομμύρια (4,4•109) έτη.[3]
Η δομή του πλανήτη στο εσωτερικό κατά βάθος είναι:
  • 0–60 km - Λιθόσφαιρα (τοπικά κυμάινεται από 5 έως 200 km)
    • 0-30/35 km - Φλοιός (τοπικά κυμάινεται από 5 έως 70 km)
    • 35–60 km - Άνω τμήμα του μανδύα
  • 35-2.890 km - Μανδύας
  • 2.890-5.100 km - Εξωτερικός πυρήνας
  • 5.100-6.378 km - Εσωτερικός πυρήνας

Πυρήνας

Κύριο λήμμα: Πυρήνας της Γης
Η μέση πυκνότητα της Γης είναι 5.515 kg/m3, κατατάσσοντάς την ως τον πυκνότερο πλανήτη του ηλιακού συστήματος. Αφού η μέση πυκνότητα των επιφανειακών υλικών είναι περί τα 3.000 kg/m3, συμπεραίνεται πως η πυκνότητα πρέπει να είναι ιδιαίτερα αυξημένη στον πυρήνα. Στα πρώτα στάδια της δημιουργίας του πλανήτη, πριν 4,5 δισεκατομμύρια (4,5•109) χρόνια, η Γη ήταν ολοσχερώς σε ρευστή κατάσταση, λόγω δε της βαρύτητας, πυκνότερα υλικά έρρευσαν προς το κέντρο κατά τη διάρκεια μίας διαδικασίας που καλείται πλανητική διαφοροποίηση, ενώ τα λιγότερο πυκνά υλικά έμειναν στην επιφάνεια. Ως αποτέλεσμα, ο πυρήνας αποτελείται κυρίως από σίδηρο (80%) καθώς και νικέλιο και πυρίτιο· ωστόσο άλλα πυκνά (πυκνότερα μάλιστα) υλικά όπως το ουράνιο και ο μόλυβδος, είναι είτε σπάνια για να αποτελούν σημαντικό ποσοστό του πυρήνα, είτε έχουν την ιδιότητα να προσκολλώνται σε ελαφρύτερα υλικά και γι' αυτό απαντώνται κυρίως στον φλοιό.
Ο πυρήνας χωρίζεται σε δύο μέρη, έναν στερεό εσωτερικό πυρήνα με μία ακτίνα γύρω στα 1.250 χλμ. και έναν ρευστό εξωτερικό πυρήνα με μία ακτίνα γύρω στα 3.500 χλμ. Ο εσωτερικός πυρήνας πιστεύεται πως είναι στερεός και πως αποτελείται κυρίως από σίδηρο και νικέλιο. Ορισμένοι συμφωνούν πως ο εσωτερικός πυρήνας είναι στην μορφή του μονοκρυσταλλικού σιδήρου. Ο εξωτερικός πυρήνας που περιβάλλει τον εσωτερικό και εκτιμάται πως αποτελείται από ρευστό σίδηρο αναμεμειγμένο με ρευστό νικέλιο και ίχνη ελαφρύτερων στοιχείων. Είναι γενικά παραδεκτό πως η θερμική μεταφορά στον εξωτερικό πυρήνα σε συνδυασμό με την διέγερση από την περιστροφή της Γης (βλ. Δύναμη Coriolis), προκαλεί το γήινο μαγνητικό πεδίο μέσω μίας διεργασίας γνωστή ως Θεωρία του Δυναμό. Ο στερεός εσωτερικός πυρήνας είναι αρκετά θερμός ώστε να διατηρεί ένα μόνιμο μαγνητικό πεδίο (βλ. Θερμοκρασία Curie), πιθανό είναι όμως να δρα ως σταθεροποιητής προς το μαγνητικό πεδίο που γεννάται από τον εξωτερικό πυρήνα.
Κατά μία άλλη θεωρία, ο γήινος πυρήνας αποτελείται από υδρογόνο και ήλιο, τα οποία βρίσκονται στην ίδια κατάσταση με αυτήν του Ηλίου. Στον πυρήνα συμβαίνουν παρόμοιες πυρηνικές αντιδράσεις, όπως στον Ήλιο, γι' αυτό και παραμένει σε ρευστή κατάσταση, χωρίς να έχει ψυχθεί.
Σύμφωνα με πρόσφατες ενδείξεις εικάζεται πως ο εσωτερικός πυρήνας της Γης, ίσως περιστρέφεται ελαφρώς ταχύτερα από τον υπόλοιπο πλανήτη, πιθανώς κατά 2° ανά έτος.
Είναι εμφανές ότι και οι δύο πιο πάνω θεωρίες προσπαθούν να εξηγήσουν τα φαινόμενα που παρατηρούνται στην γήινη επιφάνεια, ωστόσο παραμένουν στο επίπεδο της θεωρίας, χωρίς να έχει υπάρξει απτή απόδειξη για καμία από αυτές.

Μανδύας

Κύριο λήμμα: Μανδύας (γεωλογία)
Ο μανδύας της Γης εκτείνεται σε ένα βάθος 2.890 χλμ.. Η πίεση στην βάση του μανδύα είναι ~ 1,4 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη της ατμοσφαιρικής πίεσης (~140 GPa). Αποτελείται κατά μεγάλο μέρος από υλικά πλούσια σε σίδηρο και μαγνήσιο. Το σημείο τήξεως ενός υλικού εξαρτάται από την πίεση. Εφόσον η πίεση αυξάνει αρκετά κατά βάθος του μανδύα, το χαμηλότερο τμήμα είναι σχεδόν στερεό ενώ το ανώτερο τμήμα είναι πλαστικό (ημιτηγμένο). Το ιξώδες του ανώτερου μανδύα κυμαίνεται μεταξύ 1021 και 1024 Pa·s, ανάλογα με το βάθος [1]. Έτσι ο ανώτερος μανδύας μπορεί να ρεύσει αρκετά αργά.
Η εξήγηση του γεγονότος πως ενώ ο εξωτερικός πυρήνας είναι ρευστός, ο κατώτερος μανδύας είναι στερεός/πλαστικός, βρίσκεται στο ανώτερο σημείο τήξεως των πλούσιων σε σίδηρο κραμάτων του μανδύα από τον σχεδόν καθαρό σίδηρο του πυρήνα. Ο δε εσωτερικός πυρήνας είναι στερεός λόγω της εξαιρετικά μεγάλης πίεσης κοντά στο κέντρο του πλανήτη. Ο μανδύας αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο μέρος του όγκου της Γης {83%} Αποτελείται από πολύ θερμά πυκνόρευστα υλικά.

Φλοιός

Κύριο λήμμα: Γήινος φλοιός
Ο φλοιός κυμαίνεται μεταξύ 5 και 70 km σε βάθος. Τα λεπτά τμήματα του φλοιού είναι κάτω από τους ωκεανούς (ωκεάνιος φλοιός) και αποτελούνται από πυκνά πετρώματα μαγνησίου, σιδήρου και πυριτίου. Τα παχύτερα τμήματα του φλοιού είναι τα ηπειρωτικά τα οποία είναι λιγότερο πυκνά από τα ωκεάνια και αποτελούνται από πετρώματα πλούσια σε νάτριο, αλουμίνιο και πυρίτιο. Το όριο μεταξύ του φλοιού και του μανδύα παρουσιάζεται σε δύο διαφορετικές φάσεις: Αρχικά, μέσω μίας ασυνέχειας στην ταχύτητα των σεισμικών κυμάτων γνωστή ως ασυνέχεια του Mohorovicic ή απλά Moho. Η αιτία του Moho φαίνεται να οφείλεται στην αλλαγή της σύστασης των πετρωμάτων. Η δεύτερη φάση είναι μία χημική ασυνέχεια η οποία έχει παρατηρηθεί σε βαθιά τμήματα του ωκεάνιου φλοιού τα οποία έχουν εισχωρήσει στον ηπειρωτικό φλοιό και παρατηρούνται ως οφιολιθικές ακολουθίες.
Ο φλοιός της Γης είναι πλούσιος σε φυσικούς πόρους. Περιέχει μεγάλες ποσότητες καυσίμων (κοιτάσματα): (Άνθρακας, Πετρέλαιο, Φυσικό Αέριο, Μεθάνιο). Αυτά τα κοιτάσματα χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ενέργειας καθώς και για την δημιουργία συνθετικών υλικών. Κατά τις τεκτονικές διαδικασίες στον γήινο φλοιό, σχηματίστηκαν μεταλλευτικά κοιτάσματα. Τα κοιτάσματα αυτά μας παρέχουν μέταλλα καθώς και άλλα χρήσιμα χημικά στοιχεία (όπως το ορυκτό αλάτι). Σε αυτά μπορεί να συνυπολογιστεί και η βιομάζα η οποία παρέχει ξυλεία και τροφή.
Για κάποιους από τους παραπάνω πόρους, όπως τα καύσιμα, η διαδικασία αποδέσμευσής τους σε μικρή χρονική κλίμακα είναι δύσκολη, ονομάζονται δε μη ανανεώσιμοι πόροι. Η χρήση των μη ανανεώσιμων πόρων εν γένει (όπως οι μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας) αποτελεί ένα από τα μείζονα περιβαλλοντικά θέματα στο οποίο αναφέρονται όλες οι οικολογικές οργανώσεις.

Υδρόσφαιρα

Κύριο λήμμα: Ωκεανός
Ορθογωνική προβολή του Plate μίας συνθετικής - δορυφορικής εικόνας της Γης
Η Γη είναι ο μόνος πλανήτης του Ηλιακού μας Συστήματος όπου στην επιφάνειά της κυριαρχεί το υγρό στοιχείο. Το νερό καλύπτει το 71% της γήινης επιφάνειας (από το οποίο 97% είναι θαλάσσιο νερό και 3% γλυκό νερό [2] (πιθανολογείται το 1,8%) και την χωρίζει σε πέντε ωκεανούς και επτά ηπείρους. Η τροχιά της Γης σε συνδυασμό με την ηφαιστειακή δραστηριότητα, τη βαρύτητα, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, το μαγνητικό πεδίο και την ατμόσφαιρα πλούσια σε οξυγόνο είναι οι βασικές αιτίες που κάνουν τη Γη τον πλανήτη του νερού.
Αν και η τροχιά της Γης είναι αρκετά απομακρυσμένη ώστε να διατηρεί υγρό νερό, το φαινόμενο του θερμοκηπίου αποτρέπει το νερό από το να παγώσει, διατηρώντας την μέση θερμοκρασία της Γης στους 15 βαθμούς Κελσίου πάνω από το σημείο πήξης. Παλαιοντολογικές ενδείξεις δείχνουν πως κάποια στιγμή μετά την αποίκηση των ωκεανών από τα μπλε-πράσινα βακτήρια, πριν 600 εκατομμύρια χρόνια, το φαινόμενο του θερμοκηπίου κατέρρευσε, με αποτέλεσμα την ολική ψύξη της Γης και την πιθανή πήξη όλων των ωκεανών για μία περίοδο από 10 - 100 εκατομμύρια χρόνια, σε ένα γεγονός που καλείται «Γη - Χιονόμπαλα» («Snowball Earth»).
Σε άλλους πλανήτες, όπως στην Αφροδίτη, ο ατμός καταστρέφεται από την ηλιακή υπεριώδη ακτινοβολία και το υδρογόνο ιονίζεται και απομακρύνεται από τον πλανήτη μέσω του ηλιακού ανέμου. Αυτή είναι μία υπόθεση για την έλλειψη νερού στην Αφροδίτη, χωρίς υδρογόνο, το νερό αντιδρά με τα στερεά της επιφάνειας δημιουργώντας οξείδια.
Στην ατμόσφαιρα της Γης, ένα στρώμα όζοντος στην στρατόσφαιρα, απορροφά το μεγαλύτερο μέρος της ηλιακής υπεριώδους ακτινοβολίας, αποτρέποντας την αποσύνθεση του νερού. Επιπλέον, η μαγνητόσφαιρα, αποτρέπει την αλληλεπίδραση μεταξύ των στοιχείων της ατμόσφαιρας και του ηλιακού ανέμου.
Τέλος, τα ηφαίστεια εκπέμπουν συνεχώς ατμούς από το εσωτερικό. Η τεκτονική των πλακών της Γης ανακυκλώνουν τον άνθρακα και το νερό, καθώς οι ασβεστόλιθοι εισέρχονται στον μανδύα και εξέρχονται μέσω των ηφαιστείων ως ατμός και διοξείδιο του άνθρακα. Εκτιμάται πως τα συστατικά του μανδύα περιέχουν τουλάχιστον 10 φορές την ποσότητα του νερού των ωκεανών, αν και το μεγαλύτερο μέρος είναι παγιδευμένο και ποτέ δεν απελευθερώνεται στην ατμόσφαιρα.

Ατμόσφαιρα

Κύριο λήμμα: Ατμόσφαιρα της Γης
Η Γη έχει μία σχετικά πυκνή ατμόσφαιρα η οποία αποτελείται από 78% άζωτο, 21% οξυγόνο και 1% αργό, με ίχνη από άλλα αέρια, συμπεριλαμβανομένων διοξείδιο του άνθρακα και υδρατμούς. Η ατμόσφαιρα δρα ως ένα παρέμβλημα μεταξύ της Γης και του Ηλίου. Η σύσταση της ατμόσφαιρας της γης είναι ασταθής, η δε ισορροπία διατηρείται από την βιόσφαιρα. Τα στρώματα της ατμόσφαιρας, δηλαδή η τροπόσφαιρα, η στρατόσφαιρα, η μεσόσφαιρα, η θερμόσφαιρα και η εξώσφαιρα, μεταβάλλονται από τόπο σε τόπο και εξαρτώνται και από τις εποχιακές μεταβολές.
Θεωρείται ότι η παρούσα σύσταση της ατμόσφαιρας είναι αποτέλεσμα της δράσης ζώντων οργανισμών. Ο εμπλουτισμός της ατμόσφαιρας της Γης με οξυγόνο άρχισε πριν 2,45 δις χρόνια. Μια μελέτη πετρωμάτων από τη Νότια Αφρική, ηλικίας 2,5 με 2,65 δις χρόνων έδειξε ότι ένα υπόστρωμα μικροοργανισμών παρήγαγε οξυγόνο. Τότε η σύσταση της ατμόσφαιρας δεν ήταν σταθερή και ανά περιόδους γινόταν πλούσια σε υδρογονάνθρακες, οι οποίοι έκαναν την ατμόσφαιρα ομιχλώδη, όπως είναι η σημερινή ατμόσφαιρα του Τιτάνα. Η αιτία αυτών των αυξομειώσεων ήταν η βιοσύνθεση μεθανίου.[4]

Κλίμα

Κύριο λήμμα: Κλιματικό μοντέλο
Οι δύο μεγάλες περιοχές πολικών κλιμάτων, διαχωρίζονται με δύο, συχνά, στενές εύκρατες ζώνες από μία πλατιά ισημερινή ζώνη τροπικών προς υποτροπικών κλιμάτων. Ανάλογα την περιοχή, έντονες διακυμάνσεις παρατηρούνται στα μετεωρολογικά δεδομένα, όπως στην ετήσια βροχόπτωση η οποία μπορεί να κυμαίνεται από αρκετά μέτρα βροχής έως σχεδόν μηδενικές τιμές.[5]Οι ακραίες θερμοκρασίες που έχουν καταγραφεί στον Πλανήτη είναι +58,8°C (υπό σκιά) στην Λιβύη και -89,2°C στον Ρωσικό σταθμό Βοστόκ στην Ανταρκτική.

Σύσταση

Το εσωτερικό της Γης είναι διαχωρισμένο σε ένα πυριτικό εξωτερικό φλοιό, ο οποίος είναι συμπαγής, έναν ημίρρευστο μανδύα, έναν ρευστό εξωτερικό πυρήνα ο οποίος είναι αρκετά πιο ιξώδης από τον μανδύα, καθώς και έναν στερεό εσωτερικό πυρήνα. Ο ρευστός εξωτερικός πυρήνας δημιουργεί ένα ασθενές μαγνητικό πεδίο λόγω της θερμικής μεταφοράς του ηλεκτρικά αγώγιμου υλικού του.
Νέο υλικό αναβλύζει συνεχώς στην επιφάνεια της Γης από το εσωτερικό, με την βοήθεια των ηφαιστείων και των ρωγμών στις μεσοωκεάνειες ράχες. Το μεγαλύτερο μέρος του γήινου φλοιού δεν είναι γηραιότερο από 100 εκατομμύρια (1•108) έτη· τα αρχαιότερα τμήματα του φλοιού είναι περί τα 4,4 δισεκατομμύρια (4,4•109) έτη [3].
Συνολικά, η σύσταση της Γης κατά μάζα είναι:
  1. 33,1% Σίδηρος
  2. 27,2% Οξυγόνο
  3. 17,2% Πυρίτιο
  4. 15,9% Μαγνήσιο
  5. 1,6% Νικέλιο
  6. 1,6% Ασβέστιο
  7. 1,5% Αργίλιο
  8. 0,7% Θείο
  9. 0,25% Νάτριο
  10. 0,071% Τιτάνιο
  11. 0,019% Κάλιο
  12. 0,86% Άλλα στοιχεία

Το μέλλον της Γης

Καλλιτεχνική απεικόνιση της Γης όταν ο Ήλιος γίνει ερυθρός γίγαντας, 5 με 7 δις χρόνια από τώρα
Το βιολογικό και γεωλογικό μέλλον της Γης μπορεί να προβλεφθεί με βάση τις εκτιμώμενες επιπτώσεις από διάφορες μακροπρόθεσμες επιδράσεις. Αυτές περιλαμβάνουν τη χημεία στην επιφάνεια της Γης, το ρυθμό της ψύξης του εσωτερικού του πλανήτη, τις βαρυτικές αλληλεπιδράσεις με άλλα αντικείμενα του Ηλιακού Συστήματος και μια σταθερή αύξηση στην φωτεινότητα του Ήλιου. Ένα αβέβαιο στοιχείο σε αυτή την πρόβλεψη είναι η συνεχιζόμενη επιρροή της τεχνολογίας που έχει εισαχθεί από τον άνθρωπο, όπως η γεωμηχανική,[6] η οποία θα μπορούσε να προκαλέσει σημαντικές αλλαγές στον πλανήτη.[7][8] Η τρέχουσα βιοτική κρίση, που προκαλείται από την τεχνολογία και τα αποτελέσματα μπορεί να διαρκέσει έως και πέντε εκατομμύρια χρόνια. Με τη σειρά της, η τεχνολογία μπορεί να οδηγήσει στην εξαφάνιση της ανθρωπότητας, αφήνοντας τον πλανήτη να επανέλθει σταδιακά σε έναν αργό ρυθμό εξέλιξης που εξαρτάται μόνο από μακροπρόθεσμες φυσικές διεργασίες.[9][10]
Κατά διαστήματα εκατοντάδων εκατομμυρίων ετών, τυχαία ουράνια γεγονότα θέτουν ένα παγκόσμιο κίνδυνο για τη βιόσφαιρα, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε μαζικές εξαφανίσεις. Αυτά περιλαμβάνουν τις προσκρούσεις κομητών ή αστεροειδών με διάμετρο 5-10 χιλιόμετρα ή μεγαλύτερη και τη δυνατότητα μιας μεγάλης αστρικής έκρηξης, που ονομάζεται υπερκαινοφανής (σουπερνόβα), μέσα σε μια ακτίνα 100 ετών φωτός. Άλλα μεγάλης κλίμακας γεωλογικά γεγονότα είναι πιο προβλέψιμα. Αν δεν ληφθούν υπόψη οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη, η θεωρία Μιλάνκοβιτς προβλέπει ότι ο πλανήτης θα συνεχίσει να παρουσιάζει περιόδους παγετώνων, τουλάχιστον μέχρι η περίοδος των τεταρτογενών παγετώνων να φτάσει στο τέλος της. Αυτές οι περίοδοι που προκαλούνται από την εκκεντρότητα, την κλίση του άξονα περιστροφής και τη μετάπτωση της τροχιάς της Γης.[11] Στα πλαίσια των κύκλων σχηματισμών υπερηπείρων, οι τεκτονικές πλάκες πιθανότατα θα οδηγήσουν σε μια υπερήπειρο σε 250 έως 350.000.000 χρόνια. Κάποια στιγμή στα επόμενα χρόνια 1,5 με 4,5 δις χρόνια, η ​​αξονική κλίση της Γης μπορεί να υποστεί χαοτικές παραλλαγές, με αλλαγές στην κλίση του άξονα περιστροφής έως και 90 °.
Κατά τη διάρκεια των επόμενων τεσσάρων δισεκατομμυρίων χρόνων, η φωτεινότητα του Ήλιου θα αυξηθεί σταθερά, με αποτέλεσμα την αύξηση της ηλιακής ακτινοβολίας που φτάνει στη Γη. Αυτό θα προκαλούν υψηλότερο ποσοστό της διάβρωσης των πυριτικών ορυκτών, η οποία θα προκαλέσει μία μείωση στα επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Σε περίπου 600 εκατομμύρια χρόνια, το επίπεδο των εκπομπών CO2 θα πέσει κάτω από το επίπεδο που απαιτείται για τη διατήρηση της φωτοσύνθεσης C3 που χρησιμοποιείται από τα δέντρα. Μερικά φυτά χρησιμοποιούν την μέθοδο C4 σταθεροποίησης του άνθρακα, που τους επιτρέπει να επιζούν σε συγκεντρώσεις CO2 τόσο χαμηλό όπως 10 μέρη ανά εκατομμύριο. Ωστόσο, η μακροπρόθεσμη τάση για την ύπαρξη των φυτών είναι να εξαφανιστούν εντελώς. Η επακόλουθη απώλεια του μηχανισμού αναπλήρωσης του οξυγόνου θα προκαλέσει την εξαφάνιση της πανίδας μερικά εκατομμύρια χρόνια αργότερα.
Σε περίπου 1,1 δισεκατομμύρια χρόνια, η ηλιακή φωτεινότητα θα είναι 10% υψηλότερη από ό, τι σήμερα. Αυτό θα προκαλέσει την ατμόσφαιρα να γίνει ένα «υγρό θερμοκήπιο», με αποτέλεσμα την εξάτμιση των ωκεανών. Ως πιθανή συνέπεια, η τεκτονική των πλακών θα σταματήσει.[12] Μετά από αυτό το γεγονός, το μαγνητικό δυναμό του πλανήτη θα εξαφανιστεί, με αποτέλεσμα η φθορά της μαγνητόσφαιρας να οδηγήσει σε μια ταχεία απώλεια των πτητικών ουσιών από την εξωτερική ατμόσφαιρα. Σε τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια από τώρα, η αύξηση της θερμοκρασίας στην επιφάνεια της Γης θα προκαλέσει ένα ανεξέλεγκτο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Από εκείνο το σημείο, οι περισσότεροι, αν όχι όλοι οι οργανισμοί στην επιφάνεια θα έχουν εξαφανιστεί.[13] Η πιο πιθανή μοίρα του πλανήτη είναι η απορρόφηση από τον Ήλιο σε περίπου 7,5 δισεκατομμύρια χρόνια, όταν το αστέρι έχει εισέλθει στη φάση του ερυθρού γίγαντα και επεκταθεί τόσο ώστε να «καταπιεί» την τροχιά του πλανήτη, μαζί τον πλανήτη, με αποτέλεσμα την καταστροφή του.

Κινήσεις της Γης

Απεικόνιση της περιστροφής της Γης
Ο Πλανήτης Γη πραγματοποιεί τέσσερις κινήσεις:
  1. Την Περιστροφή, γύρω από τον άξονά της.
  2. Την Περιφορά, γύρω από τον Ήλιο,
  3. Την Ηλιακή μεταβατική περιφορά, που πραγματοποιεί ακολουθώντας την περιστροφή του Ηλιακού συστήματος και
  4. Την Γαλαξιακή μεταβατική περιφορά, που πραγματοποιεί ακολουθώντας την περιστροφή του Γαλαξία.
Οι δύο πρώτες είναι και οι σημαντικότερες. Οι δύο τελευταίες, μειωμένου ενδιαφέροντος, παρουσιάζουν επιπρόσθετα εκτός των περιστροφών και τροχιακές περιφορές στον αστρικό χώρο που θα μπορούσαν έτσι να συναθροιστούν σε έξι (6).
Σχηματική παράσταση της "ελλειπτικής", τροχιάς της Γης περί τον Ήλιο

Η Γη στο Ηλιακό Σύστημα

Η περίοδος περιστροφής της γης περί τον άξονα της είναι 23 ώρες, 56 λεπτά και 4.09 δευτερόλεπτα (μία αστρική ημέρα). Έτσι παρατηρώντας από την γη τα ουράνια σώματα, η κύρια φαινόμενη κίνησή τους είναι από τα ανατολικά προς τα δυτικά με μία ταχύτητα 15°/ώρα = 15'/λεπτό, λ.χ. μία ηλιακή ή σεληνιακή διάμετρο ανά δύο λεπτά.
Η περιφορά της Γης γύρω από τον Ήλιο διαρκεί 365,2564 μέσες ηλιακές ημέρες (ή ένα αστρικό έτος). Παρατηρώντας από τη Γη, είναι μία φαινόμενη κίνηση του Ήλιου ως προς τα αστέρια ~ 1°/ημέρα ή μία ηλιακή ή σεληνιακή διάμετρο κάθε 12 ώρες, σε αντίθετη διεύθυνση από την κύρια φαινόμενη κίνηση (λόγω περιστροφής).
Η Γη έχει έναν Φυσικό Δορυφόρο, την Σελήνη, η οποία περιφέρεται γύρω από την γη κάθε 27,3 ημέρες (αστρικός μήνας). Παρατηρώντας από την γη την κίνηση, φαίνεται να κινείται με 12 °/ημέρα (μία σεληνιακή διάμετρο την ώρα), σε αντίθετη διεύθυνση από την κύρια φαινόμενη κίνηση. Λόγω της συνδυασμένης περιφοράς γύρω από τον ήλιο, ο χρόνος που μεσολαβεί μεταξύ δύο ίδιων φάσεων της σελήνης (π.χ. από πανσέληνο σε πανσέληνο) διαρκεί λίγο περισσότερο, για την ακρίβεια 29,54 ημέρες - η περίοδος αυτή ονομάζεται συνοδικός μήνας (χονδρικά 30 ημέρες ή έναν ημερολογιακό μήνα).
Με σημείο αναφοράς τον Βόρειο Πόλο της Γης, η κίνηση της Γης, της Σελήνης και της αξονικής περιστροφής, είναι όλες αντίθετα στην φορά των δεικτών του ρολογιού.
Τα τροχιακά και αξονικά επίπεδα δεν είναι ακριβώς ευθυγραμμισμένα: Το τροχιακό επίπεδο Γης-Ηλίου ή αλλιώς Εκλειπτική (σχεδόν 23,5° και η κλίση αυτή είναι η αιτία των εποχών του έτους) και το τροχιακό επίπεδο Γης-Σελήνης, σχηματίζουν γωνία ~ 5° (αν ήταν απόλυτα ευθυγραμμισμένα, θα είχαμε μία έκλειψη Ηλίου ή Σελήνης κάθε μήνα).
Η Σφαίρα του Hill της γης έχει μία ακτίνα 1,5 Gm, μέσα στην οποία ο μόνος φυσικός δορυφόρος μπορεί και περιφέρεται.

Η Σελήνη

Κύριο λήμμα: Σελήνη
Όνομα Διάμετρος (km) Μάζα (kg) Μεγάλος Ημιάξονας (km) Περίοδος τροχιάς
Σελήνη 3.474,8 7,349 &times 1022 384.400 27 Ημέρες, 7 ώρες, 43,7 λεπτά
Η Σελήνη, ή στην καθομιλουμένη «το Φεγγάρι», είναι ένας σχετικά μεγάλος δορυφόρος, με στερεό φλοιό και διάμετρο λίγο μεγαλύτερη από το 1/4 της Γης. Οι φυσικοί δορυφόροι των υπόλοιπων πλανητών του Ηλιακού Συστήματος ονομάζονται και Φεγγάρια.
Η βαρυτική έλξη μεταξύ Γης και Σελήνης είναι ο κύριος παράγοντας για τις παλίρροιες στην Γη. Η επίδραση των παλιρροϊκών δυνάμεων στη Σελήνη έχει προκαλέσει το λεγόμενο «παλιρροϊκό κλείδωμα»: η περίοδος περιστροφής της είναι τέτοια (ίδια με την περίοδο περιφοράς - γνωστή έτσι και ως σύγχρονη περιστροφή) ώστε παρουσιάζει πάντα την ίδια όψη στην Γη.
Κατά την περιφορά γύρω από την Γη, διαφορετικές όψεις φωτίζονται από τον Ήλιο, προκαλώντας τις Φάσεις της Σελήνης.
Πιστεύεται πως η Σελήνη συνέβαλε στην διατήρηση της ζωής μέσω της επίδρασής της στις κλιματολογικές συνθήκες. Παλαιοντολογικά στοιχεία καθώς και υπολογιστικές προσομοιώσεις δείχνουν πως η κλίση του άξονα περιστροφής της Γης, σταθεροποιήθηκε από τις παλιρροϊκές αλληλεπιδράσεις με την Σελήνη. Χωρίς αυτήν την σταθεροποιητική δύναμη ως προς την ροπή που ασκούν ο Ήλιος και οι υπόλοιποι πλανήτες στην πεπλατυσμένη μορφή της Γης, κάποιοι πιστεύουν πως η κλίση του άξονα περιστροφής θα μεταβαλλόταν χαοτικά, όπως συμβαίνει στον Άρη. Εάν ο άξονας περιστροφής πλησίαζε το επίπεδο της εκλειπτικής, ακραίες κλιματικές συνθήκες θα επικρατούσαν οι οποίες θα εξαφάνιζαν τις περισσότερες μορφές ζωής από τον πλανήτη.
Η Σελήνη απέχει τόσο από την Γη, ώστε να έχει την ίδια φαινόμενη διάμετρο με τον Ήλιο, καθώς ο Ήλιος είναι 400 φορές μεγαλύτερος, ωστόσο κατά μία απίστευτη αστρονομική σύμπτωση είναι και 400 φορές μακρύτερα από την Σελήνη. Αυτό το γεγονός επιτρέπει να λαμβάνουν χώρα ολικές εκλείψεις Ηλίου.
Η προέλευση της Σελήνης είναι άγνωστη, αν και η δημοφιλέστερη θεωρία υποστηρίζει τον σχηματισμό της από την σύγκρουση της Γης με έναν πρωτοπλανήτη στο μέγεθος του Άρη. Αυτή η υπόθεση εξηγεί μεταξύ των άλλων και την παρόμοια σύσταση της Γης και της Σελήνης.
Η Γη βρίσκεται επιπλέον σε κοινή τροχιά με έναν αστεροειδή, τον 3753 Cruithne. Επίσης, αποτέλεσμα από το space.com, το οποίο ανέλυσε τροχιές 10 εκατομμυρίων σωμάτων που πλησιάζουν σε μικρή απόσταση από τη Γη, έδειξαν ότι περίπου 18.000 έχουν κλειδώνουν προσωρινά σε ασταθείς τροχιές γύρω από τη Γη. Σύμφωνα με τις μετρήσεις, η Γη έχει κάθε στιγμή ένα μικρό αστεροειδή διαμέτρου 1 μέτρου ή μεγαλύτερη να περιφέρεται γύρω της. Οι αστεροειδής αυτοί παραμένουν σε τροχιά γύρω από τη Γη κατά μέσο για 9 μήνες, αν και κάποιοι μπορεί περιφέρονται γύρω από τη Γη για δεκαετίες.[14]

Γεωγραφία

Κύριο λήμμα: Γεωγραφία
Φυσιογραφικός χάρτης της Γης (Μεσαίος) (Μεγάλος 2 MB)
Χαρτογραφικές αναφορές:
Χρονικές Ζώνες, Συντεταγμένες.
Οι μεγαλύτερες γεωγραφικές κατατμήσεις
Επιφάνεια:
  • Συνολική: 510,073 εκατομμύρια km2
  • στεριά: 148,94 εκατομμύρια km2
  • νερό: 361,132 εκατομμύρια km2
  • σημείωση: Το 70,8% της επιφάνειας του πλανήτη καλύπτεται από νερό, το 29,2% είναι εκτιθέμενη στεριά.
Ακτογραμμές: Το σύνολο των ακτογραμμών είναι 356.000 km
Ακρότατα υψόμετρα: (ως προς την Μέση Στάθμη της Θάλασσας)
Θαλάσσιες διεκδικήσεις: Σύμβαση του Montego Bay - 1982 (Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας/United Nations Convention on the Law Of the Sea - UNCLOS).
Σύνορα: Τα σύνορα στην στεριά είναι συνολικά 251.480,24 km (χωρίς να μετράμε δύο φορές τα κοινά σύνορα)

Χρήσεις Γης

  • Καλλιεργήσιμη γη: 10%
  • Μόνιμες σοδιές: 1%
  • Μόνιμα βοσκοτόπια: 26%
  • Δάσικές περιοχές: 32%
  • Αστικές περιοχές: 1,5%
  • Άλλα: 30% (1993 est.)
Αρδευόμενη γη: 2.481.250 km2 (εκτ. 1993)

Φυσικοί κίνδυνοι

Μείζονες περιοχές του πλανήτη είναι έκθετες σε ακραίες καιρικές συνθήκες, όπως οι τροπικοί κυκλώνες και τυφώνες, οι πλημμύρες, οι χιονοθύελλες και οι σίφωνες. Επιπρόσθετα, σεισμοί, ηφαιστειακές εκρήξεις, τσουνάμι, κατολισθήσεις πλήττουν συχνά πολλές περιοχές της Γης, ειδικά κοντά στα όρια των τεκτονικών πλακών.

Περιβάλλον

Μεγάλες περιοχές του πλανήτη υποφέρουν από υπερπληθυσμό, περιβαλλοντική ρύπανση, όξινη βροχή και τοξικά απόβλητα, αποδάσωση, ερημοποίηση, εξαφάνιση βιολογικών ειδών, ξέπλυμα του εδάφους και επικράτηση παρασιτικών ειδών ή και γενετικά τροποποιημένων ειδών.

Βιόσφαιρα

Κύριο λήμμα: Ζωή
Η Γη είναι το μόνο μέρος που γνωρίζουμε όπου υπάρχει ζωή. Συχνά λέμε πως η ζωή του πλανήτη, σχηματίζει την «Βιόσφαιρα». Η βιόσφαιρα εκτιμάται πως άρχισε να εξελίσσεται πριν 3,5 δισεκατομμύρια (3,5•109) χρόνια. Η βιόσφαιρα μπορεί να ταξινομηθεί σύμφωνα με ζώνες γεωγραφικού πλάτους που περιέχουν σχετιζόμενη χλωρίδα και πανίδα. Οι πολικές ζώνες είναι αραιές σε ζωή, ενώ αντίθετα, τα περισσότερα γνωστά είδη ζωής βρίσκονται στον Ισημερινό.

Ανθρώπινος πληθυσμός

Η Γη τη νύχτα, σύνθεση εικόνων μεταξύ Οκτωβρίου 1994 και Μαρτίου 1995.
Ο συνολικός ανθρώπινος πληθυσμός της Γης επί του παρόντος εκτιμάται σε: 7.046.000.000[15] κάτοικοι (εκτίμηση 27 Ιουλίου 2012).
Τρεις άνθρωποι είναι μόνιμα σε τροχιά γύρω από την Γη, στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό· η παραμονή τους είναι συνήθως 6-μηνη, οπότε και αλλάζει το πλήρωμα. Μεταξύ των αλλαγών τους, υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός ανθρώπων που κάνουν μικρότερα ταξίδια πάνω από την ατμόσφαιρα. Συνολικά, 400 άνθρωποι (αστροναύτες, κοσμοναύτες και ταϊκοναύτες) ταξίδεψαν στο διάστημα μέχρι το 2004.
Η βορειότερη εγκατάσταση στον κόσμο είναι το Alert, στο νησί Έλσμιρ στον Καναδά. Η νοτιότερη εγκατάσταση βρίσκεται στον Σταθμό του Νότιου Πόλου Amundsen-Scott, στην Ανταρκτική, σχεδόν στην θέση του Νότιου Πόλου.
Κατανομή ηλικιών:
  • 0-14 έτη: 1.818.803.078 (29,92%)
    • άνδρες: 932.832.913 (15,35%)
    • γυναίκες: 885.970.165 (14,57%)
  • 15-64 έτη: 3.840.881.326 (63,19%)
    • άνδρες: 1.942.402.264 (31,95%)
    • γυναίκες: 1.898.479.062 (31,23%)
  • 65 έτη και πάνω: 419.090.130 (6,89%)
    • άνδρες: 184.072.470 (3,03%)
    • γυναίκες: 235.017.660 (3,87%) (εκτ. 2000)
Ρυθμός Αύξησης του Πληθυσμού: 1,3% (εκτ. 2000)
Ρυθμός Γεννήσεων: 22 γεννήσεις/1000 κατοίκους (εκτ. 2000)
Ρυθμός Θανάτων: 9 θάνατοι/1000 κατοίκους (εκτ. 2000)
Αναλογία Φύλων:
  • Κατά την γέννηση: 1,05 αρσενικά/θηλυκό
  • Κάτω από 15 έτη: 1,05 αρσενικά/θηλυκό
  • 15-64 έτη: 1,02 αρσενικά/θηλυκό
  • 65 έτη και πάνω: 0,78 αρσενικά/θηλυκό
  • Σύνολο πληθυσμού: 1,01 αρσενικά/θηλυκό (εκτ. 2000)
Παιδική θνησιμότητα: 54 θάνατοι/1000 επιτυχείς γεννήσεις (εκτ. 2000)
Προσδοκώμενη Διάρκεια Ζωής κατά τη γέννηση:
  • Σύνολο πληθυσμού: 64 έτη
  • άνδρες: 62 έτη
  • γυναίκες: 65 έτη (εκτ. 2000)
Συνολική Γονιμότητα: 2,8 γεννήσεις παιδιών/γυναίκα (εκτ. 2000)

Διοίκηση

Ο παγκόσμιος γενικός Διεθνής Οργανισμός είναι ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) ή «Ηνωμένα Έθνη». Ο ΟΗΕ είναι βασικά ένα παγκόσμιο βήμα συζήτησης μεταξύ των κρατών του κόσμου, με μικρές όμως αρμοδιότητες και δυνατότητα νομοθεσίας.
Διοικητικές υποδιαιρέσεις: 267 κράτη, ανεξαρτήτως περιοχής κλπ. Τα ανεξάρτητα κράτη στον κόσμο είναι σήμερα 194.

Περιγραφές της Γης σε διάφορες μυθολογίες και στη λογοτεχνία

Η Γη έχει συχνά προσωποποιηθεί ως θεότητα, ιδιαιτέρως ως θεά. Βλέπε Γαία και Μητέρα Γη. Στη Σκανδιναβική μυθολογία ήταν η Γιορντ Jord, η μητέρα του Θωρ (Thor) και κόρη του Άνναρ (Annar).
Η Γη έχει επίσης χαρακτηριστεί ως ένα τεράστιο διαστημόπλοιο με δικό του Σύστημα υποστήριξης ζωής.
Εφόσον η Γη είναι αρκετά μεγάλη, δεν είναι άμεσα εμφανές στο γυμνό μάτι κοιτώντας από την επιφάνεια ότι έχει ένα σφαιροειδές σχήμα, αν και για την ακρίβεια δεν είναι τέλεια σφαιρικό, αλλά είναι οβάλ, διογκωμένο στο ύψος του ισημερινού και ελαφρώς πεπλατυσμένο στους πόλους. Στο παρελθόν επικρατούσαν διάφορες θεωρίες, μερικές εκ των οποίων ήθελαν τη Γη επίπεδη εξαιτίας των παραπάνω. Πριν από την πραγματοποίηση των πρώτων διαστημικών πτήσεων, οι θεωρίες αυτές στηρίζονταν σε συμπεράσματα από παρατηρήσεις δευτερευόντων φαινομένων, που σχετίζονταν με το σχήμα της Γης και από παράλληλους που σχεδιάζονταν ως προς το σχήμα των άλλων πλανητών.
Στην επιστημονική φαντασία η Γη είναι συχνά η πρωτεύουσα ή ένα μεγάλο διευθυντικό κέντρο μίας υποθετικής (δια)γαλαξιακής κυβέρνησης (κυρίως όταν η (δια)γαλαξιακή κυβέρνηση υποτίθεται ότι είναι κυριαρχούμενη από ανθρώπους), συχνά μία ομοσπονδιακή δημοκρατία αντιπροσώπων, εντούτοις αυτοκρατορίες και δικτατορικά καθεστώτα σίγουρα δεν παραβλέπονται. Παραδείγματα αυτού είναι το Star Trek και το Babylon 5. Παρ'όλα αυτά, σε άλλα δείγματα της επιστημονικής φαντασίας, άνθρωποι από το μέλλον δε θυμούνται πλέον τον πλανήτη από τον οποίο προήλθαν (τη Γη). Χαρακτηριστικά παραδείγματα: η τηλεοπτική σειρά Battlestar Galactica και η σειρά μυθιστορημάτων Γαλαξιακή Αυτοκρατορία.
Το βιβλίο Γυρίστε το Γαλαξία με Ώτο Στοπ (The Hitchhiker's Guide to the Galaxy), περιγράφει τη Γη ως "επί το πλείστον αβλαβή (mostly harmless)".

Δείτε επίσης

Commons logo
Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα
Wiktionary logo
Το Βικιλεξικό έχει λήμμα που έχει σχέση με το λήμμα:

Παραπομπές

  1. Standish, E. Myles; Williams, James C.. «Τροχιακά εφήμερα του Ηλίου, Σελήνης, και των πλανητών» (PDF). Επιτροπή Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης 4: (Εφήμερα). Ανακτήθηκε στις 2010-04-03. βλπ. πίνακα 8.10.2. 1 AU = 149,597,870,700 m.
  2. Williams, David R. (2004-09-01). «Πίνακας δεδομένων της Γης». NASA. Ανακτήθηκε στις 2010-08-09.
  3. Oldest rock shows Earth was a hospitable young planet Spaceflight Now. 14 Ιανουαρίου 2001
  4. Aubrey L. Zerkle, Mark W. Claire, Shawn D. Domagal-Goldman, James Farquhar & Simon W. Poulton (2012). "A bistable organic-rich atmosphere on the Neoarchaean Earth". Nature Geoscience. doi:10.1038/ngeo1425.
  5. Τιμές μέσης μηνιαίας θερμοκρασίας / βροχόπτωσης για διάφορα μέρη της Γης, με ενδεικτικά video.
  6. Keith, David W. (2000), "Geoengineering the Environment: History and Prospect", Annual Review of Energy and the Environment 25: 245–284, doi:10.1146/annurev.energy.25.1.245
  7. Haberl, Helmut; Erb, K. Heinz; Krausmann, Fridolin; Gaube, Veronika; Bondeau, Alberte; Plutzar, Christoph; Gingrich, Simone (2007), "Quantifying and mapping the human appropriation of net primary production in earth's terrestrial ecosystems", Procedings of the National Academy of Science, U.S.A. 104 (31): 12942–7, doi:10.1073/pnas.0704243104, PMID 17616580
  8. Vitousek, Peter M.; Mooney, Harold A.; Lubchenco, Jane; Melillo, Jerry M. (July 25, 1997), "Human Domination of Earth's Ecosystems", Science 277 (5325): 494–499, doi:10.1126/science.277.5325.494
  9. Bostrom, Nick (2002). "Existential Risks: Analyzing Human Extinction Scenarios and Related Hazards". Journal of Evolution and Technology 9 (1). Ανακτήθηκε στις 2011-08-09.
  10. Dutch, Steven Ian, "The Earth Has a Future", Geosphere 2 (3): 113–124, doi:10.1130/GES00012.1
  11. Cochelin, Anne-Sophie B.; Mysak, Lawrence A.; Wang, Zhaomin (2006), "Simulation of long-term future climate changes with the green McGill paleoclimate model: the next glacial inception", Climatic Change 79 (3–4): 381, doi:10.1007/s10584-006-9099-1
  12. Lunine, J. I. (2009), "Titan as an analog of Earth’s past and future", European Physical Journal Conferences 1: 267–274, doi:10.1140/epjconf/e2009-00926-7
  13. Ward, Peter Douglas; Brownlee, Donald (2003). The life and death of planet Earth: how the new science of astrobiology charts the ultimate fate of our world. Macmillan. ISBN 0-8050-7512-7.
  14. Μαγνητική δραστηριότητα διαθέτει και η Αφροδίτη Καθημερινή. 6 Απριλίου 2012. Ανακτήθηκε την 8 Απριλίου 2012
  15. International Programs Center - census.gov

Πηγές

Βιβλιογραφία

  • Comins, Neil F. (2001). Discovering the Essential Universe (Second έκδοση). W. H. Freeman. ISBN 0-7167-5804-0. Ανακτήθηκε στις 2007-03-17.
  • Fred G. Bell. Geologia Ambientale. 2001. ISBN 88-08-09185-6
  • F. Ricci-Lucchi. La scienza di Gaia. Bologna, Zanichelli, 1996.
  • A. N. Strahler e A. H. Strahler. Physical Geography: Science and Systems of the Human Environment. New York, John Wiley & Sons, 2004.
  • (αγγλικά)J. J. Love. Palaeomagnetic secular variation as a function of intensity. School of Earth Sciences, The University of Leeds, Leeds LS2 9JT, UK, 2000
  • M. Boschetti, L. Bertini, A. Fioroni, A. Lombardo. Dalle biomolecole alla biosfera. Minerva Italica. ISBN 88-298-1785-6
  • (αγγλικά) S. Chapman e J. Bartels. Geomagnetism. Oxford, Oxford University Press, 1962
  • (αγγλικά) R.T. Merrill, M.W. McElhinny e PH.L. McFadden. The Magnetic Field of the Earth - Paleomagnetism, the Core and the Deep Mantle. San Diego, California, Academic Press, 1996;
  • James Lovelock, Le nuove età di gaia. Bollati Boringhieri, 1991
  • James Lovelock, Gaia: manuale di medicina planetaria. Zanichelli 1992
  • James Lovelock, Omaggio a Gaia. Bollati Boringhieri, 2002
  • Roberto Bondì. Blu come un'arancia. Gaia tra mito e scienza. Prefazione di Enrico Bellone. Torino, Utet, 2006. ISBN 88-02-07259-0
  • L. Iago. Aurora Boreale. Milano, Rizzoli, 2001
  • (αγγλικά) Aguado E., Burt J.E., "Weather & Climate", II ed., Prentice Hall, Upper Waddle River, NJ 07458, U.K., pag. 277
  • P. Candy, Le meraviglie del cielo, Il Castello, 1997
  • (αγγλικά) D. M. Ludlum. "Weather", Harper Collins Publishers, 77 – 85 Fulham Palace Rd., London, W6 8JB, U. K., pag 661
  • (αγγλικά) D. K. Lynch, W. Livingston, "Color and Light in Nature" II ed., Cambridge University Press, Cambridge, CB2 2RU, U.K., pag. 500
  • M. Meniero, A. Ricco, Luci dell'atmosfera, Le guide di l'Astronomia, SEE, Società Edizioni Europee s.r.l., 2003
  • Syun-Ichi Akasofu, "La dinamica dell'aurora polare, Sole e Terra", Le scienze – Quaderni, 1994
  • Ferruccio Mosetti. L'acqua e la vita. Firenze, La Nuova Italia, 1978
  • Steven Hutchinson, Lawrence E. Hawkins. Oceani. Touring editore, 2006 ISBN 88-365-3634-4
  • Galileo Galilei. Dialogo sopra i due massimi sistemi del mondo. Torino, Einaudi, 1970
  • Galileo Galilei. Il nuovo Universo e la riforma del sapere. Ed. Le Monnier - I Classici del Pensiero 1982
  • Lucio Russo. Flussi e riflussi - Indagine sull'origine di una teoria scientifica, Feltrinelli, 2003
  • Odile Guérin. Tout savoir sur les marées. Éditions Ouest-France, 2004, ISBN 2-7373-3505-1

Εξωτερικοί σύνδεσμοι


read more "Γη"
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...