ΘΡΑΚΗ - THRAKE |
|
|
|
|
|
ΙΕΡΑ
ΜΟΝΗ (ΜΕΤΟΧΙ) ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ – ΠΟΡΤΟ
ΛΑΓΟΣ |
ΙΕΡΑ
ΜΟΝΗ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΑΡΧΑΓΓΕΛΙΩΤΙΣΣΑΣ - ΞΑΝΘΗ |
|
ΙΕΡΑ
ΜΟΝΗ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΚΑΛΑΜΟΥΣ ΞΑΝΘΗΣ |
|
|
ΙΕΡΑ
ΜΟΝΗ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗΣ ΒΑΘΥΡΡΥΑΚΟΣ
ΡΟΔΟΠΗΣ |
|
Τρίτη 9 Αυγούστου 2016
Μοναστήρια της Ελλάδος
Παρασκευή 5 Αυγούστου 2016
Στον κόφτη ολοταχώς
Μετά την υπόθεση του «σκισίματος» των μνημονίων και, στη συνέχεια, του δημοψηφίσματος, το οποίο υπήρξε αδιανόητο από μόνο του για να εξελιχθεί σε τραγωδία με τον χειρισμό του «ν/όχι», η υιοθέτηση του διαβόητου «κόφτη» αποτελεί την τρίτη εντυπωσιακότερη «επίδοση» της κυβέρνησης Τσίπρα – Καμένου στον πολιτικό αμοραλισμό και, γενικώς, στην ιστορία της πολιτικής απάτης στην Ελλάδα.
Όταν τον έφεραν, τον διαφήμισαν ως τεράστια επιτυχία τους: υποτίθεται ότι έτσι θα γλύτωναν τα μέτρα, ενώ, στην πραγματικότητα, είχαν δημιουργήσει οι ίδιοι το σύστημα που, σε δεδομένη στιγμή, όχι απλώς θα οδηγούσε σε μέτρα, αλλά, επιπλέον, αυτά θα ήταν και εντελώς οριζόντια και τυφλά, χωρίς την παραμικρή δυνατότητα παρέμβασης και σχεδιασμού κανενός τύπου.
Ο πολιτικός αμοραλισμός της κυβέρνησης όμως δεν κάμφθηκε από αυτό το τερατούργημα, το οποίο χαιρέτησαν με μεγάλη ικανοποίηση οι δανειστές – οι μόνοι άλλοι που χάρηκαν, καθώς ο Τσίπρας τους έκανε, και εδώ, όλη τη «βρώμικη δουλειά» που ουδείς άλλος θα είχε καν διανοηθεί να κάνει.
Ε, η στιγμή αυτή, πλησιάζει.
Τα έσοδα του Ιουλίου κατέρρευσαν – η κυβέρνηση σε ένα σήριαλ φαιδρών αντιφατικών μεταξύ τους τοποθετήσεων με διάφορα επεισόδια, προσπάθησε να κάνει το άσπρο μαύρο. Όμως η πραγματικότητα είναι ότι η πρόσθετη υπερφορολόγηση που επέφερε η «πολιτική» Τσίπρα – Καμένου γκρέμισε ότι είχε μείνει όρθιο. Και η κατάρρευση των εσόδων είναι πλέον συνάρτηση όλων των διαστάσεων αυτής της «πολιτικής» τόσο ως προς τους άμεσους όσο και προς τους έμμεσους φόρους και τα πάσης φύσεως δημόσια έσοδα.
Ταυτόχρονα, η Ελλάδα ετοιμάζεται, αμέσως μετά τον Αύγουστο, για την επιστροφή της Τρόικας (συγγνώμη, των «Θεσμών»), η οποία θα πρέπει να εγκρίνει την εκταμίευση της επόμενης υποδόσης. Τα δημόσια έσοδα και οι αλλαγές στα εργασιακά θα βρεθούν στο επίκεντρο αυτής της διαδικασίας με τρόπο που ίσως αποβεί τελικά μοιραίος για την κυβέρνηση και σίγουρα θα φέρει σοκ στη χώρα.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, ειδικά το τέρας του «κόφτη» για το οποίο ο Τσίπρας τόσο υπερήφανος υπήρξε, σίγουρα πια, θα δείξει τα δόντια του πολύ σύντομα και ενώ οι συντάξεις έχουν ήδη από πριν μειωθεί…
Ώρα για "ρουά ματ" στην ανατολική Μεσόγειο
Ο τρόπος που χειρίζεται την εσωτερική πραγματικότητα ο Ερντογάν, μ? ένα πρωτοφανές «προγκρόμ», διαμορφώνει στην Τουρκία περιβάλλον υπέρβασης του κεμαλισμού και επείγουσας συγκροτήσεως του σουλτανάτου. Σε αντίθεση με όσα γίνονται παραδεκτά στην κυρίαρχη συζήτηση στη Δύση, ο Ερντογάν δεν πρέπει να θεωρείται παράφρων ή μεσσιανιστής με την πρωτογενή έννοια. Το ΑΚΡ στην Τουρκία επιχειρεί μια νέα δομή για την Οθωμανία. Ο Ταγίπ Ερντογάν με κάθε κόστος δοκιμάζει μια τεράστια πολιτικοδιπλωματική και γεωπολιτική στροφή για την Τουρκία.
Εγκαταλείπει τη Δύση -στην ευρωπαϊκή και τη νατοϊκή δομή της- και στρέφεται στην Ευρασία. Οχι ως επιπλέον μέλος ή «φτωχός συγγενής» στη διαδρομή Ρωσία - Κίνα, αλλά στη γεωπολιτική ενότητα της Ευρασίας, που παίζει σημαντικότατο ρόλο στη διεθνή τάξη ισχύος Κασπία - Μαύρη Θάλασσα. Αφού η νεοοθωμανική Τουρκία δοκίμασε τα πρώτα χρόνια διακυβέρνησης του λαού από το ΑΚΡ να ηγεμονεύσει επί των σουνιτών σε σύμπραξη με την Αδελφότητα των Μουσουλμάνων κυριαρχώντας στην Ισλαμική Διάσκεψη (τον ΟΗΕ της ενότητας των μουσουλμάνων) και απέτυχε, λόγω των πολέμων και των διασπάσεων στη Μεσοποταμία και στη συνέχεια του εγχειρήματος της Αραβικής Ανοιξης, τώρα πλέον αλλάζει προσανατολισμό.
Εγκαταλείπει το «σουνιτικό τόξο» της Μ. Ανατολής - Αφρικής, όπου η παρουσία της Δύσης είναι καθοριστική, και αναζητά, με την κυρίαρχη ηγεμονική μορφή του Ερντογάν επικεφαλής, τη θέση της στον άξονα της χριστιανικής (σλαβικής) Ρωσίας και του σιίτικου Ιράν των Περσών. Η σχέση ένταξης αυτής στην Ανατολή προϋποθέτει ένα «διαβατήριο» για την Τουρκία. Και αυτό, όσο και αν «ξενίζει» στην πρώτη προσέγγιση, δεν είναι η Κωνσταντινούπολη ή το «παράλιο μέτωπο» της Μ. Ασίας. Ο κεντρικός πυρήνας των Νεοοθωμανών επιλέγει την Ανατολία (με πρωτεύουσα την Αγκυρα) και αυτή είναι το «διαβατήριο» που πρέπει να κρατά για να έχει δεσπόζουσα θέση στη διαδρομή Μαύρη Θάλασσα - Κασπία, δηλαδή στον ενεργειακό «δρόμο του μεταξιού».
Το καθεστώς Ερντογάν, με αφορμή το εγχείρημα πραξικοπήματος του Ιουλίου, επιχειρεί έναν «αγώνα δρόμου» για να δομήσει μια επόμενη Τουρκία στη «στέπα», που είναι ο φυσικός της χώρος, και όχι στη θάλασσα, που είναι το ανέφικτο όνειρό της. Οι Τούρκοι δεν είναι Ελληνες και δεν θα γίνουν τέτοιοι όσα εδάφη του Ελληνισμού και αν καταλάβουν.
Απέναντι στην πραγματικότητα αυτή που διαμορφώνεται, η Ελλάδα, παρά τη δομική χρεοκοπία της και τη μη αρμοδιότητα διακυβέρνησης του εγχώριου πολιτικού, οικονομικού - τραπεζικού και επιχειρηματικού κατεστημένου της -ο ρόλος τους ήδη έχει περιοριστεί σε αυτόν «διαχειριστή πολυκατοικίας»-, θα πρέπει να συνδράμει σε ένα ρουά ματ στην ανατολική Μεσόγειο: Να ανακοινώσει κοινή ΑΟΖ με την Αίγυπτο, την Κύπρο και τον Λίβανο, και να επεκταθεί σε όλα τα επίπεδα -συμπεριλαμβανομένου του στρατιωτικού, με πρόνοια τύπου άρθρου 5 του ΝΑΤΟ- η «πενταμερής (εγκάρδια) συμμαχία» Ελλάδας, Κύπρου, Αιγύπτου, Ισραήλ, Ιορδανίας, χωρίς «τρίγωνα» και χωρίς την «παγίδα» της Παλαιστίνης («πράσινη» διεθνής επιχειρηματική ζώνη τύπου Σιγκαπούρης στο μέλλον) σε αυτήν.
Με τον τρόπο αυτόν η Τουρκία, που στην παρούσα φάση έχει αποδιοργανώσει τον στρατό της, είτε θα αποδεχθεί τη «νέα τάξη» στην ανατολική Μεσόγειο είτε θα εμπλακεί σε μια θερμή σύγκρουση, που θα τη διαλύσει οριστικά. Ο Ερντογάν και οι Νεοοθωμανοί στην παρούσα φάση έχουν πιθανότητες, ακόμη και αν χάσουν το Βυζάντιο (από την Καππαδοκία ως την Αττάλεια) την επόμενη πενταετία, να διατηρήσουν την ενότητα της Ανατολίας. Στην αντίθετη περίπτωση, το χάος μπορεί να απορυθμίσει ολοσχερώς την τουρκική οντότητα άμεσα.
Με νέο απόρρητο έγγραφο επανέρχεται ο «Ρουβίκωνας»
Για την εκδίκαση της υπόθεσης αναφέρεται «αφού διαβάστηκαν τα "αναγνωστέα έγγραφα", κατέθεσε ο μάρτυρας κατηγορίας (που υπέπεσε σε πολλές αντιφάσεις). Έπειτα, "απολογήθηκε" ο σύντροφος και παρουσιάστηκαν στο δικαστήριο οι περιβόητες φωτογραφίες του βίντεο όπου υποτίθεται ότι αναγνωρίστηκε ο σύντροφος από δύο αστυνομικούς της Κρατικής Ασφάλειας. Το μόνο που έχουμε να δηλώσουμε είναι ότι οι επίμαχες φωτογραφίες προέρχονται από το αναρτημένο στο διαδίκτυο βίντεο της συλλογικότητάς μας και όποιος το έχει δει, εύκολα αντιλαμβάνεται ότι είναι τουλάχιστον γελοίο να ισχυρίζεται κάποιος ότι μέσω αυτού του βίντεο μπορεί να αναγνωριστεί ο οποιοσδήποτε. Το δικαστήριο κάποια στιγμή διέκοψε και όταν επέστρεψε, η πρόεδρος αναφώνησε την πρόταση που θα μείνει στην ιστορία των Τριμελών Πλημμελειοδικείων: "Το δικαστήριο αναβάλλει λόγω έλλειψης των αποδεικτικών στοιχείων"! Ναι, καλά διαβάσατε. Αντί ο σύντροφος να αθωωθεί λόγω έλλειψης στοιχείων ... αναβλήθηκε η δίκη.(!). Εν συνεχεία, ως δικαιολογία της αναβολής το δικαστήριο επικαλέστηκε την ύπαρξη... και δεύτερου βίντεο (την ύπαρξη του οποίου η υπεράσπιση προφανώς αγνοούσε μιας και δεν υπήρχε στη δικογραφία) το οποίο κρίθηκε ότι θα πρέπει να προβληθεί στην...τρίτη κατά σειρά απόπειρα διεξαγωγή της δίκης».
Στην ίδια ανακοίνωση η ομάδα Ρουβίκωνας σημειώνει ότι «η προσπάθεια των αστυνομικών και δικαστικών αρχών να καταδικάσει τον σύντροφό μας, δεν μας προκαλεί καμία εντύπωση, αν αναλογιστεί κανείς ότι προέρχεται ξεκάθαρα από -άνωθεν- αλυσιδωτές πιέσεις. Αρχικά, από την Τουρκική Πρεσβεία προς την Κυβέρνηση και κατόπιν από τη δεύτερη προς τις διωκτικές αρχές. Για του λόγου το αληθές παραθέτουμε ένα ακόμα "Απόρρητο-Κατεπείγον" έγγραφο από την ενδοϋπηρεσιακή επικοινωνία που ακολούθησε μετά την παρέμβαση στην Πρεσβεία».
Τέλος κατηγορεί τα ΜΜΕ για παραλήρημα «που εκδηλώθηκε την Τρίτη 2 Αυγούστου και αφορούσε στον Ρουβίκωνα, εκτός από όλα τα παραπάνω και τα wikileaks έγγραφα της ομάδας (που με "ραδιούργο" τρόπο ανακαλύψαμε... μέσα στη δικογραφία), είχαμε και την έμμεση σύνδεσή μας με ένα περιστατικό επίθεσης στη Μεξικανική Πρεσβεία. Ασφαλώς, είναι η συνέχεια της στρατηγικής που επιδιώκουν μετά από το χρέωμα της ομάδας με διάφορα γεγονότα (όπως η ένοπλη περιφρούρηση στις 10 Μάρτη και η εκτέλεση του μαφιόζου Χαμπίμπι), ώστε να ποινικοποιηθεί η ομάδα δια του 187 Α.»
Και επισημαίνουν οι συντάκτες της ανακοίνωσης «η προσπάθεια τους θα πέσει στο κενό, όσες συλλήψεις, απαγωγές και έρευνες σπιτιών κι αν κάνουν, όση παραπληροφόρηση και αν δημοσιευτεί στον Τύπο, όσες επερωτήσεις και αν γίνουν στη Βουλή. Εγκληματίες και Τρομοκράτες ήταν, είναι και θα είναι το κράτος και οι εκάστοτε διαχειριστές του. Συνεργοί Εγκληματιών και Τρομοκρατών είναι οι υπάλληλοι των Πρεσβειών, όπως του Μεξικού και για αυτό καλά θα κάνουν να φυλάγονται.»
Πενήντα μέτρα πολιτισμός...
Τόσο είναι απ' τις ακτές του Ατλαντικού, τις Κοπακαμπάνες και τις Ιπανέμες, μέχρι την πρόσοψη των ξενοδοχείων και των πολυκατοικιών της παραλιακής λεωφόρου.
Μέχρι εκεί φτάνει ο πολιτισμός.
Από 'κει και πίσω οι νονοί και οι βαρόνοι, η πορνεία, τα ναρκωτικά, το έγκλημα, η φτώχεια, ή βρώμα και ο τρίτος κόσμος.
Και τα λεφτά. Τα πολλά λεφτά, τα μαύρα, τα βρώμικα, τα εργολαβικά και τα πολιτικά, αυτά που φαγώθηκαν για να χτιστούν στάδια, κτήρια κι εγκαταστάσεις που σε είκοσι μέρες από τώρα θα στέκουν άχρηστες και έρημες.
Λεφτά που δεν δόθηκαν ποτέ σ' εκείνους που ανήκουν και τα χρειάζονται, σε σχολεία, νοσοκομεία, κοινωνικές δομές, σε προστασία του περιβάλλοντος, έλεγχο της μόλυνσης του νερού και του αέρα, αποχετεύσεις, δρόμους, κατοικίες.
Λεφτά που δόθηκαν όμως για να μπουκωθούν ολυμπιακές επιτροπές "αθανάτων"θανατηφόρων γεροντιών και ραμολιμέντων, εργολάβων, "νονών" κάθε είδους, επιτροπών, προμηθευτών, "ειδικών", παρατρεχάμενων και άλλων κυβερνητικών και κρατικών εσμών.
Κι όλα αυτά για ποιό λόγο εκτός από τον προφανή, δηλαδή τον άνομο πλουτισμό;
Για μιά διεθνή φιέστα που εκτός από το όνομα καμία σχέση έχει με τους Ολυμπιακούς Αγώνες, το πνεύμα και το νόημά τους, όπως γεννήθηκαν πριν από 28 αιώνες, ή έστω όπως κάποιοι τους ονειρεύονταν όταν τους αναβίωσαν πριν 120 χρόνια.
Αυτό όμως είναι και το ζητούμενο από την Νέα Τάξη πραγμάτων: η απαξίωση κάθε ανθρώπινης δραστηριότητας που μπορεί να προάγει το πνεύμα, την αγνή άμιλλα, την ειρήνη, τα ανθρώπινα ιδεώδη.
Όλα αυτά είναι επικίνδυνα πράγματα που πρέπει να συκοφαντηθούν, να απαξιωθούν στα μάτια του παγκόσμιου κοινού και με κάθε μέσο να εμπορευματοποιηθούν και να καταλήξουν παιχνίδι και προπαγάνδα και έρμαιο της Παγκοσμιοποίησης.
Αντί για ειρήνη και ανακωχή, τρομοκρατία και καινούργιες εντάσεις και καταστολή και αστυνομοκρατία, και κοινωνικοί ξεσηκωμοί εξαιτίας των ίδιων των Αγώνων.
Αντί για ευγενή άμιλλα και κότινους αγριελιάς, διαφημίσεις, αναβολικά, και χρήμα.
Αποκλεισμοί ομάδων και χωρών για πολιτικούς και άλλους σκοτεινούς λόγους, εκμετάλλευση αθλητών, ιδεών, σημαιών, εκμετάλλευση των πάντων.
Αυτός είναι ο πολιτισμός που ευαγγελίζεται η Παγκοσμιοποίηση.
Πενήντα μέτρα πολιτισμός.
Όση η βιτρίνα.
Και μετά το χάος, η ανθρώπινη εκμετάλλευση, ο θάνατος του πνεύματος, η διαπόμπευση και η καταρράκωση των αξιών.
Υπερβολές; Ίσως.
Αλλά ας δούμε ποιές απ' τις αξίες του ανθρώπου, όσες αυτός κατάκτησε μέσα στην πάροδο των αιώνων, δεν μαγάρισε ήδη ή προσπαθεί να μαγαρίσει η Νέα Τάξη.
Την Δημοκρατία;
Την ελευθερία;
Την ειρήνη;
Τα ανθρώπινα δικαιώματα;
Το ακηδεμόνευτο πνεύμα και τον καθαρό αθλητισμό;
Τι; Τί απ' όλα αυτά άφησε αλώβητο;
Αυτό που θα δούμε τις επόμενες είκοσι ημέρες δεν είναι Ολυμπιακοί Αγώνες.
Είναι η τερατώδης μετάλλαξη μιάς ιδέας, η προπαγάνδα του συστήματος, η βιτρίνα της Παγκοσμιοποίησης.
Και πίσω απ' την βιτρίνα είναι αυτό που μας περιμένει: οι φαβέλες και η ανθρώπινη δουλεία.
Αν δεν ξεσηκωθούμε παγκοσμίως, η Βραζιλία των Ολυμπιακών Αγώνων του σήμερα, θα είναι το δικό μας μέλλον, το αύριο ολονών μας!...
Οι 8 Τούρκοι και το εθνικό δίλημμα
Η ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών με την οποία διαχωρίζεται η υπόθεση της χορήγησης ασύλου από τη Σουηδία σε Τούρκους πολίτες από αυτήν των 8 πραξικοπηματιών των οποίων έχει ζητήσει την έκδοση το καθεστώς Ερντογάν, είναι ενδεικτική των διαθέσεων της ελληνικής κυβέρνησης. Τι όμως είναι ηθικό, αλλά και ποιο είναι το εθνικό συμφέρον;
Ασφαλώς το εθνικό δίλημμα και το πολιτικό βάρος της υπόθεσης αυτής, είναι πολύ μεγάλα. Και για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, μάλλον κανείς πολιτικός αρχηγός δεν θα ήθελε να βρίσκεται στη θέση του Αλέξη Τσίπρα. Βεβαίως η απειρία ή η έλλειψη ικανοτήτων από την ελληνική πλευρά περιέπλεξε το πρόβλημα. Γιατί θα μπορούσαν ίσως να έχουν γίνει ορισμένοι ελιγμοί για να βγάλουν το βάρος πάνω από τους ώμους της χώρας η για να εξασφαλιστεί περισσότερος χρόνος.
Είναι ηθικά ορθό να εκδώσει η ελληνική πλευρά τους 8 Τούρκους αξιωματικούς; Ιδιαίτερα από τη στιγμή που η έκδοσή τους μπορεί να ισοδυναμεί σχεδόν με καταδίκη σε θάνατο; Γιατί στην Τουρκία είναι ανοιχτή η συζήτηση για επαναφορά της θανατικής ποινής, ενώ ασφαλώς και σε επίπεδο σεβασμού των ανθρώπινων δικαιωμάτων υπάρχουν (για να χρησιμοποιήσουμε κομψές εκφράσεις...) πολλά ακόμη βήματα που πρέπει να γίνουν. Πώς να στείλεις σε πιθανό θάνατο 8 ανθρώπους;
Από την άλλη πλευρά πώς μπορεί να αναλάβει η ελληνική κυβέρνηση το βάρος ή το ρίσκο ενδεχομένως να αρνηθεί το αίτημα της νόμιμης κυβέρνησης (έστω και με σημαντικό δημοκρατικό έλλειμμα) της Τουρκίας, αν αυτό εκδηλωθεί πιεστικά ή και εκβιαστικά μέσω διλήμματος ραγδαίας επιδείνωσης των διμερών σχέσεων η και ακόμα χειρότερα;
Η αίσθηση που επικρατεί σε διπλωματικούς κύκλους είναι ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν αποκλείεται να ενδώσει στο τουρκικό αίτημα, αν αυτό εξακολουθήσει να τίθεται πολύ πιεστικά. Ακόμη και αν αυτό μπορεί να της δημιουργήσει πολιτικό εσωτερικό πρόβλημα ή να θεωρηθεί εθνική υποχώρηση. Βεβαίως, για να βάζουμε και τα πράγματα στη θέση τους, η προσπάθεια ορισμένων ΠΑΣΟΚικών κύκλων να προσομοιάσουν την υπόθεση αυτή με την υπόθεση Οτσαλάν είναι μάλλον ατυχής. Η υπόθεση της παράδοσης Οτσαλάν είναι σαφώς ετεροβαρής και πολύ πιο σημαντική.
Τι θα μπορούσε να έχει κάνει η ελληνική πλευρά; Τουλάχιστον δύο αυτονόητες κινήσεις. Αφενός να διαχειριστεί μέσω της ελληνικής δικαιοσύνης διαφορετικά τις κατηγορίες προς τους "8" από ελληνικής πλευράς. Να τους αποδώσει μεγαλύτερες ποινές κερδίζοντας έτσι χρόνο μέχρι να καταστεί δυνατή η έκδοσή τους αφού όμως πρώτα ολοκλήρωσαν την εντός Ελλάδας κράτησή τους. Έτσι θα μπορούσε να κερδίσει χρόνο μέχρι να καταλαγιάσει η κατάσταση στην Τουρκία και... ποιος ξέρει; Μπορεί οι εξελίξεις να γίνονταν με την πάροδο του χρόνου πιο ευνοϊκές.
Αφετέρου να κάνουν την υπόθεση ευρωπαϊκό και όχι μόνο ελληνικό πρόβλημα. Να διαπραγματευτεί με τους εταίρους και την Ε.Ε., να αναζητήσει νομικά τρόπους να κάνει την υπόθεση ζήτημα του ευρωπαϊκού δικαστηρίου ή της Ε.Ε. και όχι ελληνικό. Να τους προωθήσει ενδεχομένως προς τα ευρωπαϊκά ενδότερα θέτοντας πιεστικά το ζήτημα στη βάση της αδυναμίας της χώρας να το διαχειριστεί, λόγω της ιδιαιτερότητας της θέσης και των ευαίσθητων σχέσεών της με την Τουρκία.
Δεν γνωρίζω διπλωματικά και νομικά τις διαδικασίες και τα περιθώρια, ωστόσο η οδός που έχει επιλεγεί είναι η πλέον αδιέξοδη. Όποια απόφαση και αν ληφθεί δεν προβλέπεται τίποτε το ευνοϊκό για τη χώρα. Είτε εκδοθούν είτε όχι η ρετσινιά και το ηθικό δίλημμα, είτε το αυξημένο ρίσκο, θα βαραίνουν τις εξελίξεις. Δυστυχώς δεν υπάρχει πλέον εύκολη λύση.
Η Ελλάδα στο μεγάλο παιχνίδι της ενέργειας
Οι αγωγοί και οι ανταγωνισμοί για τις σφαίρες επιρροής
«Όποιος ελέγχει την ενέργεια ελέγχει ολόκληρες ηπείρους»Της Αννας Μπαλλή
Χένρυ Κίσινγκερ
Είναι γνωστό ότι εδώ και χρόνια στη χώρα μας και στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων έλαβε χώρα μια αντιπαράθεση ισχυρών δυνάμεων, ένα είδος νέου Ψυχρού Πολέμου, όπως έγραψαν και οι New York Times, με διακύβευμα τον έλεγχο των αγωγών του λεγόμενου Νοτίου Άξονα, που προγραμματίζονταν να μεταφέρουν φυσικό αέριο στην Κεντρική και Δυτική Ευρώπη. Μέσω του σχεδιασμού αυτών των αγωγών φυσικού αερίου η Ελλάδα βρέθηκε, όπως και άλλες χώρες των Βαλκανίων, να παίρνει μέρος σε ένα παιχνίδι με μεγάλους και ισχυρούς παίκτες. Ένα παιχνίδι που αφορούσε τις σχέσεις ΗΠΑ-Ρωσίας-Ευρώπης, το συσχετισμό δυνάμεων ανάμεσά τους και τις προσπάθειές τους να διατηρήσουν ή να ανατρέψουν προς το συμφέρον τους τις υφιστάμενες σφαίρες επιρροής.
Η σημερινή βεβαιότητα για το ρόλο της Ελλάδας ως ενεργειακού κόμβου για την Ευρώπη, που εκφράζεται από κυβερνητικά στελέχη και δείχνει την Ελλάδα να παίρνει τελικά θέση στους σχεδιασμούς της Ουάσιγκτον για τους αγωγούς μεταφοράς ενέργειας, όπως έγινε φανερό και από την πρόσφατη επίσκεψη στη χώρα μας του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Κέρι, είναι αποτέλεσμα μιας περιπετειώδους πορείας χρόνων. Μιας πορείας με επικίνδυνες ταλαντεύσεις, σχέδια επί σχεδίων, συγκρούσεις, πιέσεις, συζητήσεις και συμφωνίες που ακυρώθηκαν στην πορεία και επανασχεδιασμούς σε αυτό το μεγάλο παιχνίδι στο οποίο θυσιάστηκαν ηγέτες και κυβερνήσεις, δρομολογήθηκαν πολλές από τις εξελίξεις που βιώνουμε σήμερα και ήδη τα Βαλκάνια (και όχι μόνο) έχουν πληρώσει ακριβά.
Η επιθυμία της Μόσχας να αυξήσει τις ενεργειακές της εξαγωγές προς την Ευρώπη παρακάμπτοντας μη φιλικούς μεσάζοντες, όπως για παράδειγμα την Ουκρανία, βρισκόταν πίσω από όλα τα σχέδια ρωσικών αγωγών που θα διοχέτευαν το ρωσικό αέριο στην Ευρώπη.
Για την ακρίβεια, στους σχεδιασμούς της Μόσχας υπήρχαν δύο βασικοί αγωγοί: ο αγωγός Νορθ Στριμ, που ήδη λειτουργεί και συνδέει υποθαλάσσια τη Ρωσία με τη Γερμανία, παρακάμπτοντας όλες τις «ενδιάμεσες» χώρες, που θα μπορούσαν ενδεχομένως να δημιουργήσουν προβλήματα , και ο Σάουθ Στριμ, ο οποίος είχε συμφωνηθεί να περάσει και από τη χώρα μας, για τη διέλευση φυσικού αερίου προς την Κεντρική και Δυτική Ευρώπη. Οι δύο αυτοί αγωγοί έχουν χαρακτηρισθεί ως «βραχίονες» μιας «ενεργειακής τανάλιας» που θα έσφιγγε την Ευρώπη από Βορρά και από Νότο και θα την καθιστούσε σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένη από το ρωσικό αέριο. Αν ο Νορθ Στριμ μετέφερε απευθείας αέριο από τη Ρωσία στη Γερμανία, αναδεικνύοντας σχέσεις στρατηγικής συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών, ο δεύτερος αγωγός φυσικού αερίου έπρεπε να περάσει από τα Βαλκάνια, μοναδική πύλη της Ρωσίας για τη διέλευση του αερίου της προς την Κεντρική και Δυτική Ευρώπη. Σύμφωνα με το σχεδιασμό, θα έφερνε το φυσικό αέριο από το ρωσικό λιμάνι του Νοβοροσίσκ στην ανατολική ακτή του Εύξεινου Πόντου, στο Μπουργκάς της Βουλγαρίας, με υποθαλάσσιο αγωγό, ώστε να παρακάμπτεται η Ουκρανία. Από το Μπουργκάς και μέσω Βουλγαρίας θα ξεκινούσαν δύο κλάδοι του «Σάουθ Στριμ». Ο πρώτος θα πήγαινε μέσω Σερβίας, Ουγγαρίας και Αυστρίας στη Βόρεια Ιταλία. Ο δεύτερος θα περνούσε από τη Βουλγαρία στην Ελλάδα και από την Ήπειρο υποθαλάσσια απέναντι, στο Οτράντο της Νότιας Ιταλίας. «Με τον Σάουθ Στριμ το Κρεμλίνο προσεγγίζει πολιτικά την Ελλάδα, εδραιώνει την επιρροή του στη Σερβία, καθώς τη βάζει στο ενεργειακό παιχνίδι, αποκαθιστά ενεργειακούς δεσμούς με την Ουγγαρία, αμφισβητεί την αμερικανική επικυριαρχία στη Βουλγαρία και κυρίως εγκαθιδρύει σχέσεις στρατηγικής ενεργειακής συνεργασίας με την Ιταλία, αντίστοιχες με εκείνες που σφυρηλατεί με τη Γερμανία μέσω του Νορθ Στριμ».(1) Φυσικά οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους, που δεν ήθελαν να δουν το έργο αυτό να πραγματοποιείται, από καιρό είχαν αναγάγει σε μείζον ζήτημα στρατηγικής σημασίας την ενεργειακή απεξάρτηση της Ευρώπης από τη Μόσχα και την ανάδειξη εναλλακτικών πηγών και οδών μεταφοράς ενέργειας. Όσο για τη Γερμανία, μέχρι πρόσφατα ηγετική δύναμη στην Ευρώπη, εκεί, σύμφωνα με το γερμανικό περιοδικό Spiegel, συγκρούονταν δυο σημαντικές τάσεις στη γεωπολιτική θεώρηση του Βερολίνου. Η μία έβλεπε με θετικό βλέμμα τη στενή συνεργασία με τη Μόσχα και την απαγκίστρωση από την επιρροή της Ουάσινγκτον, υποστηρίζοντας την κατασκευή των δύο ρωσικών αγωγών· η δεύτερη εναντιωνόταν σε αυτή τη σχέση και προτιμούσε τις παλιές ψυχροπολεμικές ισορροπίες.(2) Οι δύο αυτές τάσεις είχαν και τους εκπροσώπους τους: η πρώτη τον πρώην Γερμανό καγκελάριο Γκέρχαρντ Σρέντερ, ο οποίος με το που αποχώρησε από την καγκελαρία βρέθηκε να είναι πρόεδρος του συμβουλίου στη ρωσική Gazprom. Η δεύτερη τον πρώην υπουργό Εξωτερικών του Σρέντερ Γιόσκα Φίσερ, ο οποίος εργαζόταν ως σύμβουλος για την κατασκευή του Ναμπούκο, που υποστηριζόταν από την Ουάσιγκτον και η κατασκευή του αποσκοπούσε να εκτοπίσει το ρωσικό φυσικό αέριο, προωθώντας φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν. Η σημερινή καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ ήταν φανερό ότι συμμεριζόταν τις απόψεις του προκατόχου της, τασσόμενη υπέρ των ρωσικών αγωγών.
Ο αγωγός Ναμπούκο, ύστερα από επτά χρόνια προσπαθειών για την κατασκευή του, ακυρώθηκε το 2013, δίνοντας τη θέση του στο σχέδιο για τον Διαδριατικό Αγωγό Φυσικού Αερίου ή Trans-Adria-Pipeline (ΤΑΡ) ως της οδού που θα αξιοποιηθεί για τη μεταφορά φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν στην Ευρώπη. Για τον ρωσικό αγωγό Σάουθ Στριμ, ο οποίος θα περνούσε από τη χώρα μας, οι εξελίξεις ήταν χειρότερες, καθώς και για τους πρωθυπουργούς της Βουλγαρίας Σεργκέι Στάνισεφ, της Ελλάδας Κώστα Καραµανλή και της Ιταλίας Σίλβιο Μπερλουσκόνι, που τον στήριζαν. Μια σειρά από γεγονότα στις τρεις χώρες, που φαίνεται να συνδέονται με τη στήριξή τους στα ρωσικά ενεργειακά σχέδια, οδήγησε πολύ σύντομα τους δύο πρώτους σε εκλογική ήττα και τον τρίτο σε παραίτηση. Συγκεκριμένα, στις εκλογές που διεξήχθησαν στη Βουλγαρία τον Ιούλιο του 2009 το Σοσιαλιστικό Κόμμα του Σεργκέι Στάνισεφ ηττήθηκε από την Κεντροδεξιά και τον ίδιο τον διαδέχθηκε στην πρωθυπουργία ο Μπόικο Μπορίσοφ, ο οποίος ευθύς εξαρχής έδειξε ότι διάκειται αρνητικά στην κατασκευή του ρωσικού αγωγού. Λίγους μήνες αργότερα, επίσης το 2009, όταν ο Κώστα Καραμανλής έχασε τις εκλογές, από τον Γιώργο Παπανδρέου, σήμανε και το τέλος στις ιδιαίτερα θερμές ελληνορωσικές σχέσεις που είχαν καλλιεργηθεί ως τότε. Στο σύντομο διάστημα της πρωθυπουργίας του ο Γ. Παπανδρέου –εκτός από το γεγονός ότι άνοιξε την πόρτα της Ελλάδας στα μνημόνια– σε συνεργασία με τον Βούλγαρο Μπορίσοφ έκαναν ό,τι μπορούσαν για να καταστήσουν αδύνατη την κατασκευή του ρωσικού αγωγού Σάουθ Στριμ, όπως και του αγωγού Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη. Μάλιστα, ο πρωθυπουργός της Βουλγαρίας Μπόικο Μπορίσoφ ανακοίνωσε και την έξοδο της χώρας του από το σχέδιο ταυτόχρονα με την πρόθεσή του να εξετάσει τη συμμετοχή της χώρας του στην αµερικανική αντιπυραυλική ασπίδα. Για την Ελλάδα, η συμμετοχή στον ρωσικό αγωγό ακυρώθηκε από την κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου, η οποία αποφάσισε να συμμετάσχει στην κατασκευή και στο πέρασμα μέσω ελληνικού εδάφους του αμερικανικών συμφερόντων αγωγού φυσικού αερίου TAP. Στη συνέχεια, κατόπιν πιέσεων, παραιτήθηκε στην Ιταλία ο τελευταίος θερµός υποστηριχτής των ρωσικών αγωγών, ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι, και η νέα κυβέρνηση παρεμπόδιζε την υλοποίηση του έργου κωλυσιεργώντας να υπογράψει τις σχετικές διακρατικές συµφωνίες. Όσο για την Άνγκελα Μέρκελ, με την κρίση της Ουκρανίας είδε να διαταράσσεται σοβαρά η ειδική σχέση της με τη Ρωσία.
Πολύ σύντομα το Κρεμλίνο παρουσίασε έναν νέο αγωγό, τον Τουρκικό αγωγό, που με υποθαλάσσια διαδρομή στη Μαύρη Θάλασσα θα μετέφερε το φυσικό αέριο στην Τουρκία με στόχο τη δημιουργία ενός κόμβου λίγο πριν από τα ελληνοτουρκικά σύνορα. Όλοι γνώριζαν, και η Ρωσία, ότι ο Τουρκικός αγωγός δεν είχε πολλές πιθανότητες να κατασκευασθεί, όχι μόνο γιατί και αυτός θα αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα συμβατότητας με την κοινοτική νομοθεσία, όπως και ο Σάουθ Στριμ, αλλά και λόγω των προβλημάτων που πάντα υπάρχουν στις σχέσεις Ρωσίας-Τουρκίας. Πράγματι, τελικά η Μόσχα ακύρωσε πρόσφατα και αυτόν τον αγωγό ως αντίδραση στην κατάρριψη του μαχητικού αεροσκάφους της από την Τουρκία στα σύνορα με τη Συρία. Όμως, πριν από την ακύρωσή του, η νεοεκλεγείσα ελληνική κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, παρά τις επανειλημμένες προειδοποιήσεις της Ουάσιγκτον κατά τις επισκέψεις του Έλληνα πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και του τότε υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Παναγιώτη Λαφαζάνη στη Ρωσία, συζητούσε μεσούσης της κρίσιμης διαπραγμάτευσης με τους Ευρωπαίους εταίρους την επέκταση του Τουρκικού αγωγού και στην Ελλάδα. Αξίζει να σημειώσουμε ότι, όταν τον περασμένο Μάιο ο ειδικός απεσταλμένος και συντονιστής για τις διεθνείς ενεργειακές σχέσεις των ΗΠΑ Άμος Χοχστάιν είχε συναντήσει τον Παναγιώτη Λαφαζάνη, ο τελευταίος είχε υπερθεματίσει για την αναγκαιότητα να κατασκευαστεί ο Τουρκικός αγωγός. Από την πλευρά του, ο εκπρόσωπος των ΗΠΑ είχε χαρακτηρίσει ούτε λίγο ούτε πολύ τον ελληνορωσικό αγωγό «ανύπαρκτο σχέδιο» και είχε φύγει «χολωμένος» από τη συνάντηση.(4) Πολλά, μάλιστα, δημοσιεύματα της περιόδου εκείνης ανέφεραν ότι οι Ρώσοι είναι έτοιμοι να εκταμιεύσουν 5 δισ. ευρώ και να τα δώσουν στην Ελλάδα ως προκαταβολή για τον αγωγό αυτό. Φρούδες ελπίδες. Αυτό που κάποιοι έβλεπαν ήδη από την άνοιξη του 2013 και το αποκαλούσαν «νέα Γιάλτα» με οικονομικό πρόσωπο(5), όταν η Gazprom και Sintez, αιφνιδιάζοντας τους πάντες, αποφάσισαν να αδιαφορήσουν και να μην καταθέσουν δεσμευτικές προσφορές ούτε για τη ΔΕΠΑ ούτε και για τη ΔΕΣΦΑ, επιβεβαιωνόταν στο οικονομικό φόρουμ της Αγίας Πετρούπολης στο οποίο συμμετείχε και ο Έλληνας πρωθυπουργός. Εκεί, εκτός από την ελληνική αποστολή, στο συνέδριο συμμετείχαν δώδεκα διευθύνοντες σύμβουλοι και εβδομήντα μεγαλοστελέχη αμερικανικών εταιρειών κολοσσών(6), ενώ υπογράφτηκαν και συμφωνίες ενεργειακού ενδιαφέροντος μεταξύ Shell-Gazprom και BP-Rosneft.(7) Σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις, σε παρασκηνιακές επαφές σε ανώτατο επίπεδο μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας το Κρεμλίνο φέρεται να αποδέχτηκε να απομακρυνθεί από την Ελλάδα και την Κύπρο με κάποιο αντάλλαγμα, όπως τη συμμετοχή του στη λύση για τη Συρία. Έτσι, όχι μόνο ρούβλια δεν επρόκειτο να δει η ελληνική κυβέρνηση, αλλά χρειάστηκε και τη συνδρομή της Ουάσιγκτον για να αποφύγει το Grexit που είχε ετοιμάσει ο Σόιμπλε. Έπειτα από όλα αυτά, το κλίμα μεταξύ Αθήνας και Ουάσιγκτον άλλαξε.
Στη συνάντηση που είχε στη Νέα Υόρκη τέλος Σεπτεμβρίου ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Κέρι με τον Αλέξη Τσίπρα και τον Έλληνα ομόλογό του Νίκο Κοτζιά, συζητήθηκαν οι διαπραγματεύσεις της Ελλάδας με τους Ευρωπαίους εταίρους της, που οδήγησαν στη νέα δανειακή σύμβαση, η αναδιάρθρωση του χρέους, το προσφυγικό, το Κυπριακό, το θέμα της ονομασίας των Σκοπίων, οι εξελίξεις σε Ουκρανία, Συρία, καθώς και τα ενεργειακά θέματα, για τα οποία ο Τζον Κέρι δεν έκρυψε τη βαρύτητα που έχουν για την Ουάσιγκτον. Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών τόνισε στον Αλέξη Τσίπρα και τον Νίκο Κοτζιά τη στρατηγική σημασία των αγωγών TAP και του ελληνοβουλγαρικού IGB για την αναβάθμιση του ρόλου της Ελλάδας ως ενεργειακού κόμβου, ενώ παράλληλα εξέφρασε την πρόθεση των ΗΠΑ να υποστηρίξουν την επίλυση του ζητήματος με την ονομασία των Σκοπίων και του Κυπριακού. Η νέα ελληνική κυβέρνηση φαίνεται να έλαβε το μήνυμα και τώρα δηλώνει σε όλους τους τόνους ότι εργάζεται πυρετωδώς για την υλοποίηση των αγωγών ΤΑΡ και IGB που υποστηρίζονται από την Ουάσιγκτον και τις δυνατότητες της Βόρειας Ελλάδας να γίνει πύλη εισόδου για το αμερικανικό σχιστολιθικό αέριο. Παράλληλα, καταβάλλεται προσπάθεια για δημιουργία και αγωγού από τα κοιτάσματα της Μεσογείου (Κύπρος, Ισραήλ, Αίγυπτος) προς την Ελλάδα και την Ευρώπη.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ επανήλθε –αυτή τη φορά επισκεπτόμενος την Αθήνα αρχές Δεκεμβρίου– και επανέλαβε στον Αλέξη Τσίπρα και τον Νίκο Κοτζιά τη σημασία των αγωγών ΤΑΡ και IGB για την αναβάθμιση του ρόλου της Ελλάδας ως ενεργειακού κόμβου και την πρόθεση των ΗΠΑ να υποστηρίξουν την επίλυση του ζητήματος με την ονομασία των Σκοπίων και του Κυπριακού. Επιπλέον, και προφανώς για να μην υπάρξει καμία αμφιβολία για τη συνεννόηση που υπάρχει και μεταξύ Κρεμλίνου και Ουάσιγκτον, ο Τζον Κέρι ενημέρωσε τον Έλληνα ομόλογό του για τις πολύ καλές συνομιλίες που είχε ο ίδιος με τον υπουργό Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ με στόχο την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας. Επίσης, έγινε συζήτηση για την Ουκρανία, και ο Τζον Κέρι είπε πως υπήρχε πολύ καλή επαφή μεταξύ των προέδρων Μπαράκ Ομπάμα και Βλαντιμίρ Πούτιν στη συνάντησή τους στο Παρίσι, στο περιθώριο της Συνόδου για την κλιματική αλλαγή. Μάλιστα, η διάθεση της αμερικανικής πλευράς, όπως είπε, είναι η επέκταση της συνεργασίας με τη Ρωσία. Να σημειώσουμε ότι και η Ρωσία έχει εκδηλώσει επανειλημμένως την επιθυμία της για επέκταση και εμβάθυνση της συνεργασίας της με τις ΗΠΑ.
Της επίσκεψης Κέρι είχε προηγηθεί η επίσκεψη του ειδικού απεσταλμένου και συντονιστή για τις διεθνείς ενεργειακές σχέσεις των ΗΠΑ Άμος Χοχστάιν, ο οποίος είχε συνάντηση με τον υπουργό Επικρατείας Νίκο Παππά στο Μέγαρο Μαξίμου, παρουσία και του Αμερικανού πρέσβη στην Αθήνα Ντέιβιντ Πιρς, και στη συνέχεια συνάντηση με τον υπουργό Ενέργειας Παναγιώτη Σκουρλέτη. Η συνάντηση με τον κ. Σκουρλέτη έγινε σε πολύ καλό κλίμα, που δεν θύμιζε σε τίποτα εκείνη μεταξύ Χοχστάιν-Λαφαζάνη. Ο κ. Σκουρλέτης χαρακτήρισε τον αγωγό TAP έργο κορυφαίας στρατηγικής σημασίας για την Ελλάδα, και ο Άμος Χοχστάιν έκανε λόγο για το ρόλο στρατηγικού εταίρου στην περιοχή που μπορεί να αναλάβει η χώρα μας. Αμέσως μετά πραγματοποιήθηκε τριμερής συνάντηση, στην οποία συμμετείχε και η υπουργός Ενέργειας της Βουλγαρίας Τεμενούσκα Πέτκοβα. Ο αγωγός ΙGB βρίσκεται επίσης ψηλά στην ατζέντα της ενεργειακής διπλωματίας των ΗΠΑ. Το έργο θεωρείται εξαιρετικά κρίσιμο, καθώς θα συνδεθεί με το ελληνικό δίκτυο και με τον αγωγό TAP και θα επιτρέψει καταρχήν στη Βουλγαρία και σε δεύτερη φάση σε Ρουμανία, Σερβία και Ουγγαρία, που είναι επίσης εξαρτημένες σε μεγάλο βαθμό από τη Ρωσία, να παραλαμβάνουν φυσικό αέριο και από άλλες πηγές. Είτε από το Αζερμπαϊτζάν, μέσω του TAP, είτε υγροποιημένο αέριο, μέσω του τερματικού σταθμού στη Ρεβυθούσα. Με την επίσκεψη του Άμος Χοχστάιν μοιάζει να συνδέεται και η απόφαση της διοίκησης των ρωσικών σιδηροδρόμων RZD, που συμμετείχαν στους διαγωνισμούς για τον ΟΛΘ, την ΤΡΑΙΝΟΣΕ και την εταιρεία διαχείρισης τροχαίου σιδηροδρομικού υλικού ROSCO, να αποχωρήσει από τους τρεις διαγωνισμούς.
Των στενών σχέσεων Ελλάδας-ΗΠΑ είχαν προηγηθεί φυσικά πολλές συζητήσεις και έντονη δραστηριότητα Αμερικανών αξιωματούχων στα κράτη αυτά και στη χώρα μας, όπως αποκάλυπτε λίγες μέρες αργότερα ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών κατά τη διάρκεια συνέντευξής του, μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της διεθνούς διάσκεψης με τίτλο: «Θρησκευτικός και πολιτιστικός πλουραλισμός και ειρηνική συνύπαρξη στη Μέση Ανατολή». Ο κ. Κοτζιάς, αφού ανακοίνωσε την επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών της Βουλγαρίας την επόμενη ημέρα στη χώρα μας και μίλησε για τις υποδειγματικές σχέσεις των δύο κρατών τονίζοντας ότι είναι δύο στρατηγικοί εταίροι, πρόσθεσε: «Την ίδια μέρα με τον Βούλγαρο υπουργό Εξωτερικών έρχεται η υφυπουργός των ΗΠΑ κα Νούλαντ. Η κα Νούλαντ είναι συχνή συνομιλήτριά μας. Εσείς το ξέρετε αλλά, αν τυχόν κάποιος δεν το γνωρίζει, είναι η αρμόδια για τη Ν.Α. Ευρώπη. Καμιά φορά πάει και λίγο πιο πάνω, όπως στην Ουκρανία, όπως θυμάστε. Με την κα Νούλαντ έχουμε συζητήσει επανειλημμένως αντικείμενα της αρμοδιότητάς της και ακούμε με προσοχή τις απόψεις της – και νομίζω ακόμη περισσότερο εκείνη τις δικές μας. Συζητήσαμε για τους αγωγούς στη Νέα Υόρκη με τον κ. Χόσταιν, ο οποίος είδε και τον κ. Σκουρλέτη. Ασφαλώς υπάρχει μια συζήτηση με πάρα πολλές πλευρές που αφορά τον TAP, αφορά τον κάθετο αγωγό Ελλάδα-Βουλγαρία-Ρουμανία, αφορά τη μεταφορά υγροποιημένου αερίου, αφορά τη μεταφορά από άλλες χώρες (Τουρκμενιστάν, Ιράν κλπ.) πετρελαίου και κατά πόσο είναι δυνατό να το επεξεργαστούν τα δικά μας διυλιστήρια για λόγους οικονομικής ανάπτυξης – και έχουμε και συζητήσεις γύρω από το φυσικό αέριο που έρχεται από τη Ρωσία».
Πράγματι, τη 18η Ιουνίου 2015, η ρωσική εταιρία Gazprom με τη γερμανική εταιρία ΕΟΝ, την Αυστριακή OMV και την αγγλοολλανδική Royal Dutch Shell υπέγραψαν συμφωνία που προβλέπει το διπλασιασμό της μεταφερόμενης ποσότητας φυσικού αερίου μέσω της διαδρομής του Νορθ Στριμ πράγμα που θα επιτευχθεί με την κατασκευή παράλληλου αγωγού χωρητικότητας 55 δισ. κυβικών εκατοστών σε ετήσια βάση. Αυτή η συμφωνία επιβεβαιώνει ότι υφίσταται μια συμφωνία στρατηγικού χαρακτήρα ανάμεσα στη Ρωσία και τη Γερμανία, με την τελευταία να συνεχίζει να τη στηρίζει και να επιδιώκει να ελέγξει μέσω της ενέργειας από τους ρωσικούς αγωγούς την ευρωπαϊκή πολιτική. Οι οργισμένες αντιδράσεις, όμως, δεν άργησαν να εμφανιστούν, προσθέτοντας ένα ακόμα πρόβλημα στη Γερμανία και την ΕΕ, στα ήδη πολλά και σημαντικά που έχουν προκληθεί από την πολιτική του Βερολίνου.
«Ο προτεινόμενος αγωγός για την ενίσχυση της παροχής ρωσικού φυσικού αερίου προς τη Γερμανία κινδυνεύει να στερήσει από την Ουκρανία περισσότερα από 2 δισ. δολάρια σε τέλη διέλευσης και αντιβαίνει στο στόχο της μείωσης της ενεργειακής εξάρτησης από τη Ρωσία της ΕΕ», δήλωσε στις 5 Νοεμβρίου σε συνέδριο η υφυπουργός Ενεργειακής Διπλωματίας των ΗΠΑ Ρόμπιν Ντάνιγκαν. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει επιδιώξει να βοηθήσει το Κίεβο στον απόηχο της προσάρτησης της Κριμαίας από τη Μόσχα και στοχεύει να ενισχύσει τους ενεργειακούς δεσμούς με την Ουκρανία, καθώς η Ρωσία απειλεί να σταματήσει να παρέχει αέριο μέσω του Κίεβου. «Θα πρέπει να ρωτήσει κανείς: Γιατί να υποστηρίζεις την Ουκρανία με το ένα χέρι και με το άλλο να την πνίγεις;», διερωτήθηκε η Ντάνιγκαν και τόνισε ότι: «Ο Νορθ Στριμ 2 απειλεί στην πραγματικότητα όχι μόνο την επιβίωση της Ουκρανίας και τους πόρους της, αλλά είναι ένας κίνδυνος στη διαφοροποίηση των καυσίμων στην Ευρώπη, ειδικά στη Νοτιοανατολική Ευρώπη».
Οι επικριτές του σχεδίου, κυρίως οι χώρες της Βαλτικής, η Πολωνία και άλλες κεντροευρωπαϊκές χώρες, προσφάτως έστειλαν επιστολή στην Κομισιόν με την οποία εκφράζουν την αντίθεσή τους στον Νορθ Στριμ 2, υποστηρίζοντας ότι ο νέος αγωγός έρχεται σε αντίθεση με το Τρίτο Ενεργειακό Πακέτο της ΕΕ.
Ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μάρος Σέφκοβιτς δήλωσε ότι συνομίλησε με τον Γερμανό αντικαγκελάριο Σίγκμαρ Γκάμπριελ για να εκφράσει τις ανησυχίες της Επιτροπής σχετικά με το αν το έργο παραβιάζει τους κανόνες της ΕΕ. «Όπως δείξαμε και στα προηγούμενα έργα, όπως ο Σάουθ Στριμ, για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, είναι πολύ σαφές ότι τέτοια σχέδια πρέπει να σέβονται το ευρωπαϊκό δίκαιο», δήλωσε.
Ο πρόεδρος της Πολωνίας Αντρέι Ντούντα προέβη σε ηχηρές δηλώσεις εναντίον της συμφωνίας λέγοντας ότι αυτή αγνοεί τα πολωνικά συμφέροντα. Ακόμα πιο ηχηρή ήταν η αντίδραση του πρωθυπουργού της Σλοβακίας Ρόμπερτ Φίκο, ο οποίος δήλωσε ότι η συμφωνία μεταξύ της ρωσικής Gazprom και των Ευρωπαίων εταίρων της για την επέκταση του αγωγού φυσικού αερίου Νορθ Στριμ συνιστά «προδοσία» που θα κοστίσει στην Ουκρανία και τη Σλοβακία δισεκατομμύρια ευρώ.(9)
Πηγή Χάρτη: www.ethnos.gr
Ο αγωγός φυσικού αερίου East Med Pipeline
Για να επανέλθουμε όμως στην Ελλάδα, εκτός από τις επαφές για τους αγωγούς TAP και ΙGB υπάρχουν και οι επαφές της ελληνικής κυβέρνησης με Ισραήλ, Αίγυπτο και Κύπρο, προκειμένου οι ποσότητες των νέων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων των τριών αυτών χωρών να διοχετευθούν προς την Ευρώπη μέσω της χώρας μας. Κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στο Ισραήλ, ο Αλέξης Τσίπρας είχε συνάντηση με τον Νετανιάχου και με τον υπουργό Ενέργειας Γιουβάλ Στάινιτς, η οποία χαρακτηρίστηκε ιδιαίτερα εποικοδομητική. Κοινός στόχος των δύο κυβερνήσεων, ανέφεραν οι ίδιες πηγές, είναι να επιταχυνθεί και να αξιοποιηθεί στο έπακρο το άριστο κλίμα μεταξύ των δύο χωρών, για τη βέλτιστη αξιοποίηση των κοιτασμάτων που ήδη έχουν βρεθεί και να υπάρξει προετοιμασία για το ενδεχόμενο να εντοπιστούν νέα κοιτάσματα. Επίσης, η επίσκεψη του Αιγύπτιου προέδρου Αλ Σίσι στην Αθήνα, όπως και η τριμερής με τον Κύπριο πρόεδρο Ν. Αναστασιάδη θέτουν τις βάσεις μιας μελλοντικής συνεργασίας των τριών χωρών. Ο κ. Τσίπρας έκανε γνωστό ότι οι τρεις ηγέτες συζήτησαν για ενεργειακά δίκτυα, για την ανακάλυψη του κοιτάσματος Zhor στην Αίγυπτο, για την περαιτέρω αξιοποίηση των κυπριακών κοιτασμάτων, καθώς και για την προώθηση αγωγών ενέργειας μέσα από τον ελλαδικό χώρο.
Η ανακάλυψη του γιγαντιαίου κοιτάσματος φυσικού αερίου Zhor στα ανοικτά των ακτών της Αιγύπτου και η έκθεση του Hudson Institute για την ενέργεια, όπου επισημαίνεται ότι το Ισραήλ και η Κύπρος διαθέτουν σήμερα από τα μεγαλύτερα δυνητικά ενεργειακά αποθέματα στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, προκαλούν την πιο ενεργό εμπλοκή της ΕΕ στα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου, καθώς η Κυπριακή Δημοκρατία αποτελεί κράτος-μέλος της. Οι Βρυξέλλες εκδηλώνουν ενδιαφέρον να στηρίξουν τον αγωγό φυσικού αερίου, τον East Med Pipeline, από το Ισραήλ στην Ευρώπη μέσω Κύπρου και Ελλάδας.(10)
Με το σχέδιο αυτό δυσανασχετεί η Τουρκία, που βλέπει να διαψεύδονται οι ελπίδες της για την ανάληψη αρχηγικού ρόλου στη διαχείριση των θαλάσσιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου και να καταστεί ενεργειακός κόμβος Δύσης και Ανατολής. Όμως, όση υποστήριξη κι αν λαμβάνει ο Ερντογάν από τη Μέρκελ και όποια πλεονεκτήματα κι αν προβάλλει η Άγκυρα για να εξασφαλίσει το ρόλο αυτό, όλα αυτά ακυρώνονται μέχρις στιγμής τόσο από τις κακές σχέσεις που έχει δημιουργήσει με την πολιτική της η Τουρκία απέναντι σε όλους σχεδόν τους γείτονές της και τους ισχυρούς διεθνείς παίκτες, όσο και από το γεγονός ότι είναι κοινό μυστικό πλέον η στήριξη και η συνεργασία της με το αποκαλούμενο «Ισλαμικό Κράτος».
Όλα δείχνουν ότι σε πρώτη φάση –αν όχι σε όλες τις λεπτομέρειες, πάντως σε γενικές γραμμές– μια ενεργειακή συμφωνία έχει συναφθεί μεταξύ των ισχυρότερων παικτών και έχει ήδη αρχίσει να ισχύει. Στα πλαίσια λοιπόν αυτής της συμφωνίας, η χώρα μας πράγματι παρουσιάζεται να έχει τη δυνατότητα να γίνει ενεργειακός κόμβος της Ευρώπης. Όμως αυτό δεν θα επιτευχθεί με πολιτικές κορώνες· απαιτεί οι πολιτικές δυνάμεις και πρωτίστως η κυβέρνηση να πολιτευθούν με υπευθυνότητα, καθώς τα πάντα και στο εσωτερικό της χώρας μας και στο διεθνές περιβάλλον εξακολουθούν να είναι πολύ ρευστά. Στα Βαλκάνια ο ανταγωνισμός συνεχίζεται και πέρα από το ενεργειακό πεδίο. Συγκεκριμένα, όπως κατέθεσε ο Τζον Κέρι σε επιτροπή του Κογκρέσου, «η Σερβία, το Κόσοβο, η πΓΔM και το Μαυροβούνιο [...] σχηματίζουν τη νέα μετωπική γραμμή εναντίον της Ρωσίας» (11), και οι υπουργοί Εξωτερικών του ΝΑΤΟ στην πρόσφατη σύνοδό τους στις Βρυξέλλες έστειλαν πρόσκληση στο Μαυροβούνιο να ενταχθεί στη συμμαχία. Επίσης, θα ήταν ανόητο να πιστέψει κανείς ότι η Τουρκία θα παραιτηθεί των φιλοδοξιών της. Η Άγκυρα, που δεν αφήνει τίποτα στην τύχη παρά τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει, εξακολουθεί να αξιοποιεί προς όφελός της, αντίθετα από εμάς, τη στρατηγική της θέση. Έτσι, αυτές τις μέρες, όπως αναφέρεται στον τουρκικό Τύπο, ο απεσταλμένος της Τουρκίας στον Οργανισμό Ασφάλειας και Συνεργασίας στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) Τακάν Ιλντέμ αναλαμβάνει τη θέση βοηθού γ.γ. του ΝΑΤΟ υπεύθυνου για θέματα διπλωματίας και η Μπουρκού Σαν τοποθετήθηκε ήδη διευθύντρια της Εσωτερικής Γραμματείας του τμήματος Επιχειρήσεων του ΝΑΤΟ.
Το να μπορέσει να σταθεί όρθια μια χώρα όπως η Ελλάδα ανάμεσα σε ανταγωνισμούς αυτού του επιπέδου απαιτεί πρώτα απ' όλα κατανόηση των εξελίξεων και των στρατοπέδων που δημιουργούνται, σωστές προβλέψεις, υπευθυνότητα και σχεδιασμό, πολιτική που θα εξυπηρετεί τα συμφέροντα της χώρας, που δεν θα στρέφεται κατά του ελληνικού λαού και όραμα που δεν θα διχάζει αλλά θα ενώνει. Κάτι που μέχρι σήμερα, δυστυχώς, οι πολιτικοί μας και πολλοί «δημοσιολογούντες» φαίνεται ότι δεν διαθέτουν.
Σημειώσεις
1. Γιώργος Δελαστίκ, «Οι αγωγοί ξαναμοιράζουν τα Βαλκάνια», Έθνος, 3.5.2008.
2. Άρης Χατζηστεφάνου, «Φυσικό αέριο: Αυλαία για τον Nabucco», περ. Επίκαιρα, Σεπτέμβριος 2012.
3. Judy Dempsey, «Η ασάφεια της Γερμανίας προς τη Ρωσία και την ενέργεια της», http://carnegieeurope.eu/strategiceurope/?fa=62243
4. Γιώργος Φιντικάκης, «Στην αγκαλιά του “θείου Σαμ” για τα ενεργειακά η κυβέρνηση. Επίθεση από ISKRA», Τα Νέα 15.10.2015.
5. «Έτοιμη η “ενεργειακή Γιάλτα”», Το Ποντίκι,13.5.2013.
6. www.nytimes.com/2015/06/19/business/international/despite-tensions-us-company-officials-attend-russian-economic-forum.html?_r=1
7.www.gazprom.com/press/news/2015/june/article229578/
www.bp.com/en/global/corporate/press/press-releases/rosneft-and-bp-sign-production-exploration-and-refining-agreements.html
8. Υπουργείο Εξωτερικών, Δευτέρα, 14 Δεκεμβρίου 2015, www.mfa.gr/epikairotita/proto-thema/sunenteuxe-tupou-upourgou-exoterikon-kotzia-meta-to-telos-tes-diethnous-diaskepses-me-thema-threskeutikos-kai-politistikos-plouralismos-kai-eirenike-sunuparxe-ste-mese-anatole.html
9. www.euractiv.gr
10. Μιχάλη Έρνεστ, «Το παιχνίδι της ενέργειας στην Αν. Μεσόγειο», http://www.eboulevard.gr/2015/10/27/paihnidi-tis-energeias-stin-mesogeio
11. Στάθης Ευσταθιάδης, «Η Ουάσιγκτον συνεχίζει να ξηλώνει το “βαλκανικό πλεκτό” της Μόσχας», Το Βήμα, 13.12.2015.
ΑΓΩΓΟΙ ΚΑΙ ΣΤΑΘΜΟΙ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ LNG ΠΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΝ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
· Ο Διαδριατικός Αγωγός Φυσικού Αερίου (Transadriatic Pipeline, TAP). Μεταφέρει το αζέρικο φυσικό αέριο (από το Αζερμπαϊτζάν) της Κασπίας Θάλασσας διαμέσου Τουρκίας, Ελλάδας (547 χλμ.), Αλβανίας και υποθαλάσσια της Αδριατικής Θάλασσας στην Ιταλία. Είναι τμήμα του Νότιου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου, ενός σύνθετου συστήματος αγωγών φυσικού αερίου μήκους πάνω από 4.000 χλμ., που διέρχεται από επτά χώρες και περιλαμβάνει μεταξύ άλλων: α) τον Αγωγό Νότιου Καυκάσου (SCPX) – Αζερμπαϊτζάν, Γεωργία, β) τον Αγωγό Φυσικού Αερίου Ανατολίας (Trans Anatolian Pipeline, TANAP) – Τουρκία και γ) τον Αδριατικό Αγωγό (TAP) – Ελλάδα, Αλβανία, Ιταλία. Το έργο δεν έχει πρόβλημα χρηματοδότησης, αφού οι μέτοχοί του είναι οικονομικοί κολοσσοί.
Όπως ανακοινώθηκε πριν λίγες μέρες από την Κομισιόν μεταξύ των έργων στον τομέα της ενέργειας που θα μπορούν να είναι επιλέξιμα για χρηματοδότηση είναι:
· Ο Διασυνδετήριος Αγωγός Ελλάδας-Βουλγαρίας (IGB). Ο αγωγός IGB θα έχει μήκος 180 χλμ., θα ξεκινάει από την Κομοτηνή και θα καταλήγει στη Stara Zagora της Βουλγαρίας.
· Οι σταθμοί αποθήκευσης LNG (φυσικό αέριο) στην Αλεξανδρούπολη και την Καβάλα.
· Παρεμβάσεις στους υπάρχοντες αγωγούς στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα μεταξύ Κούλα-Σιδηροκάστρου.
· Παρεμβάσεις στους σταθμούς στους Κήπους, αλλά και στον αγωγό μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας που θα έχει μήκος περίπου 800 χλμ, θα ξεκινάει από την Κομοτηνή και θα καταλήγει στη Θεσπρωτία και από εκεί με υποθαλάσσιο αγωγό στο Οτράντο Ιταλίας.
· Ο υποθαλάσσιος αγωγός φυσικού αερίου Ισραήλ-Κύπρου- Ελλάδας μέσω Κρήτης και είναι τμήμα του Αγωγού Ανατολικής Μεσογείου (East Med ή Eastern Mediterranean Pipeline) Φυσικού Αερίου, που αποτελείται από ένα σύστημα υποθαλάσσιων και χερσαίων αγωγών. Στοχεύει στην απευθείας διασύνδεση των κοιτασμάτων της Νοτιοανατολικής Μεσογείου με το Ευρωπαϊκό Σύστημα φυσικού αερίου μέσω της Ελλάδας. Ο αγωγός έχει σχεδιαστεί για να μεταφέρει περίπου 15 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου από τα πρόσφατα ανακαλυφθέντα κοιτάσματα στην περιοχή της Λεκάνης της Λεβαντίνης (Κύπρος και Ισραήλ), καθώς και τα εν δυνάμει κοιτάσματα στην Ελλάδα, τόσο προς το Ελληνικό Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου όσο και προς το αντίστοιχο ιταλικό μέσω του αγωγού Ποσειδών.
* Δημοσιεύθηκε στο HELLENIC NEXUS, τεύχος 103, Ιανουάριος 2016
Τούρκος στρατηγός ομολογεί επιχειρήσεις της Τουρκίας μέσα στη Συρία!
Ο πρώην Αρχηγός των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων στρατηγός Ιλκέρ Μπασπούγ, μιλώντας στο CNN Turk υποστήριξε ότι ένας από τους νεκρούς αξιωματικούς πραξικοπηματίες, ήταν ο επικεφαλής των στρατιωτικών επιχειρήσεων της Τουρκίας στη Συρία!
Ο Μπασμπούγ αναφέρθηκε στον ταξίαρχο Σεμίχ Τερζί, ο οποίος σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων το βράδυ της 15ης Ιουλίου, όταν η απόπειρα πραξικοπήματος ήταν σε εξέλιξη.
Είναι ενδιαφέρον ότι ένας πρώην Αρχηγός αναφέρεται δημόσια σε “στρατιωτικές επιχειρήσεις” της Άγκυρας στη Συρία. Δεν ρωτήθηκε και δεν εξήγησε πότε έγιναν αυτές οι επιχειρήσεις.
Ο ταξίαρχος Τερζί το βράδυ της απόπειρας πραξικοπήματος είχε επιχειρήσει να καταλάβει το Κέντρο Διοίκησης των Ειδικών Δυνάμεων.Ο Μπασπούγ αναφερόμενος στον Τερζί είπε ότι “αυτός ο δολοφόνος και προδότης ήταν ο αξιωματικός που είχε την ευθύνη για τις επιχειρήσεις των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων στη Συρία”!
Το ρίσκο του Ερντογάν οδηγεί στην καταστροφή της Τουρκίας
Γράφει ο Γεωργίου Μιχαήλ
Μετά το αποτυχημένο στρατιωτικό πραξικόπημα στην Τουρκία ο Ερντογάν μεταβλήθηκε στον ανώτατο άρχοντα του οποίου ο λόγος είναι νόμος. Το πογκρόμ κατά των γκιουλενιστών, κατά του Τύπου, κατά οιουδήποτε που ο τούρκος πρόεδρος θεωρεί πως είναι πολιτικά απέναντί του, έδωσε ένα σαφέστατο στίγμα μετακύλισης του τουρκικού πολιτεύματος, από δημοκρατία σε πολιτική (με ισλαμικά χαρακτηριστικά) δικτατορία.
Σε κάθε περίπτωση, κι ενώ συνεχίζονται οι διώξεις, ο Ερντογάν γνωρίζει πως όσα αποφασίζει και διατάσσει παραβιάζουν κάθε έννοια δικαίου και δημιουργούν πλείστα όσα προβλήματα στις σχέσεις του με τις χώρες της Δύσης. Και αντί να μειώνει σταδιακά τις διώξεις προκειμένου να εξασφαλίσει την ανεκτικότητα δυτικών χωρών, προχωρά σε κινήσεις ενάντια στη Δύση, με σειρά εκβιασμών (βλ. διακοπή της συμφωνίας με την Ε.Ε. για τους λαθρομετανάστες), απειλών (βλ. κατηγορία για συμμετοχή των ΗΠΑ στο πραξικόπημα) και απαιτήσεων (άρση της βίζας για την Ευρώπη, παράδοση Γκιουλέν κ.α.).
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αγνοώντας ηθελημένα πως η ύπαρξη της σημερινής Τουρκίας οφείλεται στην θέληση και την έμπρακτη (εις βάρος άλλων γειτονικών με την Τουρκία χωρών) συμπαράσταση της Δύσης, αποφασίσει τώρα να κάνει τη δική του επανάσταση κατά εκείνων που ευεργέτησαν τη χώρα του αλλά και τον ίδιο. Επιχειρεί τώρα να αναβαθμιστεί και από σουλτάνος να γίνει χαλίφης, εκπρόσωπος όλων των μουσουλμάνων του πλανήτη και ισότιμος παίκτης μεταξύ του διδύμου ΗΠΑ - Ρωσίας. Δυστυχώς για τον ίδιο, η ματαιοδοξία του τον οδηγεί σε σοβαρότατα στρατηγικά λάθη, ενώ οι πρακτικές που ακολουθεί χαράσσουν μία προδιαγεγραμμένη πορεία προς τον όλεθρό του...
Η γραμμή που έχει επιλέξει ο Ερντογάν, αποτυπώνεται χαρακτηριστικά σε άρθρο τουρκικής εφημερίδας, που υπογράφεται από τον İbrahim Karagül* και στο οποίο αναφέρεται χαρακτηριστικά:
"Μετά το δίλημμα «ή θα μικρύνουμε και θα συνεχίσουμε να υπάρχουμε ή θα μεγαλώσουμε», τώρα είμαστε αντιμέτωποι με ένα άλλο δίλημμα: Ή «Ανοικοδόμηση της χώρας από την αρχή» ή διαμελισμός! Επιλέξαμε το δρόμο να συνεχίσουμε να υπάρχουμε μεγαλώνοντας. Τώρα περνάμε στην εποχή της «Ανοικοδόμησης της χώρας από την αρχή». Αυτή θα είναι η έσχατη γραμμή αμύνης μας!Κι ενώ στα όσα έγιναν τις πρώτες ημέρες μετά το τουρκικό πραξικόπημα υπήρξε μία σχετική ανοχή από ΗΠΑ και Ευρώπη σχετικά με τις πρώτες αντιδράσεις του τούρκου προέδρου, η συνέχεια απέδειξε πως ο ημιπαράφρονας «σουλτάνος» είναι αποφασισμένος όχι μόνο να επαναφέρει τις σχέσεις της Δύσης με την Τουρκία στο σημείο που βρισκόταν πριν το πραξικόπημα, αλλά επιπλέον να αποκομίσει και οφέλη εις βάρος της Δύσης! Ενώ, λοιπόν, όλοι εύλογα περίμεναν τον τούρκο Πρόεδρο να στραφεί προς τους ισχυρούς της Δύσης και να ζητήσει την βοήθειά τους, ο Ερντογάν αποφάσισε και έκανε το απολύτως απροσδόκητο, σκληραίνοντας τη στάση του απέναντί τους και θέτοντας δικούς του όρους για τη συνέχιση των μεταξύ του καλών σχέσεων! Και αυτή του η απόφαση στηρίζεται στο μεγάλο πλεονέκτημα της Τουρκίας που αποτελεί και το πλέον ευαίσθητο σημείο της Δύσης, δηλαδή στην γεωγραφική θέση της Τουρκίας…!
Μετά την 15η Ιουλίου, προετοιμαζόμαστε για ανοιχτό πόλεμο. Η ιστορία θα γράψει για άλλη μια φορά τι είναι η χιλιόχρονη αντίσταση στην Ανατολή.
Οι σχεδιασμοί του 2017 μπορεί να είναι η ιστορία ενός Βιβλικού Πολέμου".
Η γεωγραφική θέση της Τουρκίας επιτρέπει σήμερα στον Ταγίπ Ερντογάν να παίζει ένα παιχνίδι που πολλοί θα το παρομοίαζαν με «ρωσική ρουλέτα». Και δικαίως, αφού η Ρωσία φαίνεται να εμπλέκεται στα σχέδια του Ερντογάν και την γεωστρατηγική και γεωπολιτική απειλή του προς την βορειο-ατλαντική συμμαχία του ΝΑΤΟ. Η επικείμενη συνάντησή του με τον ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, αλλά και η ταυτόχρονη συμπεριφορά του τούρκου προέδρου στην βάση του Ιντσιρλίκ, αλλά και σε δημοσιεύματα του φιλοκυβερνητικού τουρκικού Τύπου όπου γίνεται άμεση αναφορά για έξοδο της Τουρκίας από το ΝΑΤΟ, είναι ο ύστατος εκβιασμός του «σουλτάνου».
Ο Ερντογάν με μία μόνο επιθετική κίνηση προς τη Δύση προσπαθεί να «ρεφάρει» όλες τις αποτυχίες του, τόσο στο εσωτερικό της Τουρκίας (η οποία απειλείται μ με τριχοτόμηση από τη στιγμή που ο ίδιος χώρισε τους τούρκους πολίτες σε δικούς του και σε αντιπάλους, αλλά και με τους Κούρδους να περιμένουν την ανά πάσα στιγμή ανακήρυξη της αυτονομίας και ανεξαρτησίας τους) όσο και στο εξωτερικό.
Μπορεί, βέβαια ο τούρκος πρόεδρος να ελπίζει σε υποχώρηση των δυτικών έναντι των απαιτήσεών του (οι οποίοι μπορούν κάλλιστα να κλείσουν τα μάτια τους σε ένα αυταρχικό καθεστώς του Ερντογάν) αφού το διακύβευμα της τουρκικής αποχώρησης από το ΝΑΤΟ αλλάζει άρδην τους γεωπολιτικούς και γεωστρατηγικούς σχεδιασμούς της Δύσης. Και μία τέτοια αλλαγή δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί την στιγμή που οι υπάρχουσες και οι επικείμενες γεωπολιτικές αλλαγές απαιτούν στην ΝΑΤΟϊκή λειτουργία την τουρκική συμμετοχή και παρουσία, εάν η Δύση επιθυμεί να είναι μία από τις δυνάμεις που θα έχουν ισχυρό λόγο και δεν θα είναι απλός θεατής στο νέο υπό δημιουργία γεωπολιτικό χάρτη από την Ουκρανία έως και το Ιράν. Έτσι, ο απρόβλεπτος Ερντογάν κατορθώνει το μέχρι στιγμής ακατόρθωτο. Θέτοντας τους δικούς του κανόνες και όρους γίνεται εκβιαστικά όχι μόνο ο πανίσχυρος άνδρας της Τουρκίας, αλλά και επιπλέον, εκείνος που είναι σε θέση να εξαναγκάσει το ΝΑΤΟ να αποδεχθεί τον οποιονδήποτε όρο θέτει ο ίδιος προς τη Δύση…!
Αυτός ο γεωπολιτικός και γεωστρατηγικός εκβιασμός του τούρκου προέδρου στηρίζεται στον δεύτερο ισχυρό άνδρα του πλανήτη, τον Βλαντιμίρ Πούτιν, και την πανίσχυρη Ρωσία. Μία μόλις εβδομάδα πριν το αποτυχημένο πραξικόπημα η Τουρκία είχε κατορθώσει να επιτύχει μία θετική προσέγγιση με την Ρωσία του Πούτιν και να καλύψει ταχύτατα τις διαφορές που υπήρξαν με την ένταση εξαιτίας της κατάρριψης του ρωσικού μαχητικού στις 24 Νοεμβρίου 2015. Αναπτύσσοντας ταχύτατα μία σχέση με την Μόσχα, ο Ερντογάν θέλει να δώσει βαρύτητα στην πιθανότητα εξόδου της Τουρκίας από το ΝΑΤΟ και με αυτό τον τρόπο να ασκήσει την μεγαλύτερη δυνατή πίεση κυρίως στην Ουάσιγκτον και δευτερευόντως στην Ευρώπη, την οποία έμμεσα απειλεί με πολιτική αναταραχή από τους τούρκους που διαμένουν σε αυτήν (βλ. Γερμανία και Αυστρία).
Μπορεί, βέβαια, η στροφή του Ερντογάν προς τη Ρωσία και η ταυτόχρονη απομάκρυνσή του από το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ να αποτελούν μία στρατηγική κίνηση, όμως το ρίσκο είναι εξίσου υψηλό για την Τουρκία (που με απλές πολιτικές αποφάσεις που θα συνοδευθούν από υπόγειες κινήσεις μυστικών υπηρεσιών μπορεί να διαμελισθεί με ταχύτατους ρυθμούς). Και το ρίσκο της στροφής Ερντογάν έγκειται στην ανταπόκριση της Ρωσίας, στο κατά πόσο δηλαδή ο Πούτιν θα αποδεχθεί να πάει ως το τέρμα αυτή τη νέα «φιλία» με την Τουρκία και να την μετατρέψει σε ουσιαστική συνεργασία.
Και στο σημείο αυτό τίθενται τα ουσιαστικότερα ερωτήματα, οι έμπρακτες απαντήσεις των οποίων θα κρίνουν το μέλλον του ίδιου του Ερντογάν αλλά και της Τουρκίας.
- Θα επιλέξει ο Πούτιν να πάρει υπό την στρατιωτική προστασία της Μόσχας την Τουρκία και να αναπτύξει οικονομικές σχέσεις με την Άγκυρα, εγκαταλείποντας πιθανότατα μία αγορά εκατοντάδων εκατομμυρίων πολιτών και δημιουργώντας ταυτόχρονα υψηλή αρνητική κλιμάκωση και στρατιωτική ένταση με το ΝΑΤΟ;
- Θα επιλέξει ο Πούτιν την Τουρκία έναντι της συνεργασίας με την Ευρώπη;
- Θα επιλέξει η Ρωσία να προσφέρει προστασία σε έναν ασταθή και υπέρ του δέοντος απαιτητικό νέο σύμμαχο δημιουργώντας αστάθεια στις σχέσεις της με χώρες που είναι ήδη σύμμαχοί της;
- Θα επιλέξει ο Πούτιν να αναβαθμίσει την Τουρκία και να δημιουργήσει νέα δεδομένα αντιμετώπισης μεταξύ των ισχυρών κρατών και των κρατών που τελούν υπό προστασία;
- Ή μήπως ο Πούτιν θα επιλέξει να δημιουργήσει ένα προσωρινό στάδιο αστάθειας στο ΝΑΤΟ, να αποκομίσει πολύτιμο χρόνο για τη Ρωσία, να εκμεταλλευθεί τη δεδομένη συνεργασία της Τουρκίας με το ISIS και στη συνέχεια να εγκαταλείψει την Τουρκία (η οποία θα δεχθεί τα επίχειρα της αστάθειάς της και από τους δύο ισχυρούς του πλανήτη) και να προχωρήσει σε νέα συμφωνία με τις ΗΠΑ για τα γεωπολιτικά, γεωστρατηγικά και γεωοικονομικά δεδομένα των επόμενων 100 και πλέον χρόνων;
Η λογική θέλει τον Πούτιν να κατανοεί την ισχύ τόσο της Ρωσίας όσο και των ΗΠΑ και επ’ ουδενί δεν θα ήθελε να προκαλέσει εξαιτίας της Τουρκίας μία αντιπαράθεση η κατάληξη της οποίας δεν θα είχε κανένα νικητή, αλλά θα επέφερε μόνο την καταστροφή. Επίσης, η κοινή λογική επιτάσσει στον Πούτιν να αποκτήσει ένα πρόσωπο συνεργασίας με τη Δύση και το ΝΑΤΟ (ήδη συμβαίνει στη Συρία), τόσο σε στρατιωτικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο, προκειμένου να υπάρξει μία γλώσσα συνεννόησης για τις επικείμενες συνταρακτικές γεωπολιτικές νέες συνθήκες και αλλαγές, αλλά και για να αποκτήσει πρόσβαση σε μία αγορά προσφέροντας τη δική του θεώρηση win-win στους οικονομικούς παράγοντες ισχύος.
Ο Ερντογάν, λοιπόν, μέσω εκβιασμών, των απειλών και των παράλογων απαιτήσεών του αναλαμβάνει ένα τεράστιο ρίσκο, με ελάχιστες πιθανότητες επιτυχίας. Διακύβευμα αυτών των επιλογών του τούρκου προέδρου δεν είναι μόνο η δική του πολιτική (ή και φυσική) καταστροφή και εξόντωση, αλλά η ίδια η Τουρκία, η οποία θα στοχευθεί από τις ΗΠΑ και θα γίνει αντικείμενο παραδειγματικής τιμωρίας για όποιον άλλο ενδιαφερόμενο θα επιχειρήσει να σκεφθεί να αμφισβητήσει την αμερικανική ισχύ.
Δυστυχώς για την ίδια την Τουρκία, παρά την περιστασιακή της εικονική δυναμική, η ματαιοδοξία του Ταγίπ Ερντογάν την οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην καταστροφή και τον διαμελισμό της. Και σε αυτή την εξέλιξη θα την οδηγήσει η ματαιοδοξία του τούρκου προέδρου, που καθημερινά αναλαμβάνει ολοένα και περισσότερες εξουσίες, αδυνατώντας να κατανοήσει πως το δικό του όνειρο έχει ήδη αρχίσει να γίνεται ο εφιάλτης της χώρας που σήμερα διοικεί υπό συνθήκες που δεν έχουν καμία σχέση με την δημοκρατία. Δεν πρόκειται να ικανοποιηθεί ούτε και η κρυφή ελπίδα του τούρκου προέδρου, να συγκεντρώσει το ενδιαφέρον των μουσουλμανικών και αραβικών χωρών, αλλά και των μουσουλμάνων όλου του κόσμου. Κι αυτό επειδή είναι ακόμη νωπές στους Άραβες οι μνήμες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας που ο Ερντογάν θέλει να επαναφέρει.
Αυτή η αδιέξοδη ματαιοδοξία του Ερντογάν αποτελεί και την μέγιστη ευκαιρία για την Ελλάδα, η οποία οφείλει να παρουσιάσει ένα γεωπολιτικό σχέδιο ελληνικής παρέμβασης, με εθνικά χαρακτηριστικά, που θα αντικαθιστά την τουρκική πρόκληση και προσφέρει μία ειρηνική κοινή συνισταμένη στους ισχυρούς, και ταυτόχρονα θα δημιουργεί συνθήκες τάχιστης οικονομικής ανάπτυξης αλλά και ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων, την ανατολική Μεσόγειο έως και την Μέση Ανατολή. Φυσικά, μία τέτοια πρόταση απαιτεί το ανάλογης ποιότητας πολιτικό προσωπικό, το οποίο δυστυχώς δεν υπάρχει σήμερα στην Ελλάδα…
* Ο Ιμπραχίμ Καραγκιούλ είναι Γενικός Διευθυντής της εφημερίδας Yeni Şafak, ναυαρχίδας των ΜΜΕ που στηρίζουν τον Ερντογάν, και άτυπος σύμβουλός του
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
