Ευρωπαϊκή Ένωση
 |
Με την εφαρμογή της Συνθήκης της Λισαβόνας επήλθαν αλλαγές στην δομή και στη λειτουργία της ΕΕ. Το παρόν λήμμα δεν έχει ενημερωθεί για αυτές τις αλλαγές. |
|
|||
| Σύνθημα: Ενότητα στην πολυµορφία | |||
| Υμνος: Ωδή στη Χαρά | |||
|
|||
 |
|||
| Έδρες οργάνων | Βρυξέλλες Στρασβούργο Λουξεμβούργο Φραγκφούρτη |
||
| Επίσημες γλώσσες | |||
| Κράτη Μέλη | |||
| Θεσμικά όργανα • Ευρ. Επιτροπή • Ευρ. Συμβούλιο • Ευρ. Κοινοβούλιο • Συμβούλιο της ΕΕ • Ευρ. Ελεγ. Συνέδριο • Δικαστήριο της ΕΕ • ΕΚΤ |
Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο Χέρμαν βαν Ρομπέι Μάρτιν Σουλτς Ιταλία Βίτορ Καλντέιρα Βασίλειος Σκουρής Μάριο Ντράγκι |
||
| Νομοθετικό σώμα • Άνω βουλή • Κάτω βουλή |
Συμβούλιο της ΕΕ Ευρ. Κοινοβούλιο |
||
| Ίδρυση • Συνθήκη για την ΕΕ • Συνθήκη για τη Λειτουργία της ΕΕ |
1 Νοεμβρίου 1993 1 Ιανουαρίου 1958 |
||
| Έκταση • Σύνολο • % Νερό |
4.324.782 km2 3,08 |
||
| Πληθυσμός • εκτίμηση 7/2012 • Πυκνότητα |
503.824.373 116,5/km2 |
||
| Α.Ε.Π. (PPP) • Ολικό(2010) • Κατά κεφαλή |
15,203 τρισ. $ 30.455 $ |
||
| Α.Ε.Π. (Ονομαστικό) • Ολικό (2010) • Κατά κεφαλή |
16,242 τρισ. $ 32.537 $ |
||
| ΔΑΑ (2010) |  0,835 - πολύ υψηλός |
||
| Νόμισμα | Ευρώ (EUR) στην ευρωζώνη |
||
| Ζώνη ώρας • Θερινή ώρα |
(UTC +0 έως +2) (UTC +1 έως +3) |
||
| Internet TLD | .eu | ||
| Ιστοσελίδα | europa.eu | ||
Με τη θέση σε ισχύ την 1η Δεκεμβρίου 2009 της Συνθήκης της Λισαβόνας (υπογραφή 13.12.2007), η Ευρωπαϊκή Ένωση αντικατέστησε την Ευρωπαϊκή Κοινότητα (πρώην ΕΟΚ) διαδεχόμενη αυτήν. Είναι μια από τις μεγαλύτερες οικονομικές και πολιτικές οντότητες στον κόσμο, με περισσότερους από 500 εκατομμύρια κατοίκους[1] ή 7,3% του παγκόσμιου πληθυσμού[2] και συνδυασμένο ονομαστικό ΑΕΠ 12,2 τρισεκατομμύρια ευρώ το 2010. Έχει δημιουργήσει μια εσωτερική αγορά με ελεύθερη κυκλοφορία εμπορευμάτων, προσώπων, υπηρεσιών και κεφαλαίων, διαθέτει κοινή αγροτική και αλιευτική πολιτική και κοινή εμπορική πολιτική προς τις τρίτες χώρες, όπως επίσης και περιφερειακή πολιτική για την υποστήριξη των φτωχότερων περιφερειών της. Επιδιώκει να αποτελέσει ένα Χώρο Ελευθερίας, Ασφάλειας και Δικαιοσύνης, για τον οποίο τα κράτη μέλη της συνεργάζονται στενά επί πολιτικών σχετικά με ελέγχους στα σύνορα (εσωτερικά και εξωτερικά), το άσυλο, τη μετανάστευση, τη δικαστική συνεργασία σε αστικές και ποινικές υποθέσεις και την αστυνομική συνεργασία. Στο πλαίσιο της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης εισήγαγε ενιαίο νόμισμα, το ευρώ, που έχει υιοθετηθεί από δεκαεπτά κράτη μέλη μέχρι σήμερα. Επίσης προωθεί μια κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας, προς το παρόν σε διακυβερνητικό επίπεδο.
Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ περιλαμβάνουν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο.
Οι πολίτες των κρατών μελών της ΕΕ είναι παράλληλα και πολίτες της Ένωσης: μπορούν, μεταξύ άλλων, να κυκλοφορούν και να διαμένουν ελεύθερα στο έδαφός των κρατών μελών και να εκλέγουν και να εκλέγονται μια φορά κάθε πέντε έτη στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, όπως και στις δημοτικές εκλογές του τόπου κατοικίας τους. Παράλληλα οι έλεγχοι διαβατηρίων στα περισσότερα εσωτερικά σύνορα καταργήθηκαν με τη Συμφωνία του Σένγκεν (Schengen).
H EE τιμήθηκε με Νόμπελ Ειρήνης το 2012.
Πίνακας περιεχομένων
Ιστορία
1945-1958
Μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο το πολιτικό κλίμα ήταν πιο ώριμο από ποτέ για μια ενδεχόμενη ενοποίηση της Ευρώπης. Η ενότητα θεωρήθηκε από πολλούς ως η μοναδική διαφυγή από ακραίες μορφές εθνικισμού, που είχαν καταστρέψει την ήπειρο. Το έναυσμα έδωσε ο Ουίνστον Τσώρτσιλ με το λόγο που εκφώνησε στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης το 1946, στον οποίο προτείνει να αναπτυχθεί η ευρωπαϊκή οικογένεια ειρηνικά, με ασφάλεια και ελευθερία.[εκκρεμεί παραπομπή] Στις 9 Μαΐου 1950 ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ρομπέρ Σουμάν (Robert Schuman) υπέβαλε μια πρόταση για κοινή διαχείριση από τη Γαλλία και τη Δυτική Γερμανία των βιομηχανιών του άνθρακα και του χάλυβα. Η πρόταση, γνωστή ως "Διακήρυξη Σουμάν", περιέγραφε το σχέδιο ως "το πρώτο συγκεκριμένο βήμα προς μια Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία". Η πρόταση οδήγησε στο σχηματισμό της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ) από τη Δυτική Γερμανία, το Βέλγιο, τη Γαλλία, την Ιταλία, το Λουξεμβούργο και τις Κάτω Χώρες. Στους δημιουργούς και υποστηρικτές συγκαταλέγονται οι Ζαν Μοννέ (Jean Monnet), Ρομπέρ Σουμάν, Πάουλ Χένρι Σπάακ (Paul Henri Spaak) και Αλτσίντε ντε Γκάσπερι (Alcide De Gasperi). Η Κοινότητα ιδρύθηκε με τη Συνθήκη των Παρισίων (υπογραφή 18.4.1951) στις 23 Ιουλίου 1952 και θεωρείται η αρχή της δημιουργίας της σημερινής Ευρωπαϊκής Ένωσης.1958-1973
Την 1η Ιανουαρίου 1958 με τις Συνθήκες της Ρώμης (υπογραφή 25.3.1957) δημιουργήθηκαν δύο νέες Κοινότητες: η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ), που καθιέρωσε για πρώτη φορά πλήρη τελωνειακή ένωση, και η Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας (ΕΥΡΑΤΟΜ) για συνεργασία σε θέματα χρήσης πυρηνικής ενέργειας. Με μία ιδιαίτερη Σύμβαση, που υπογράφηκε και τέθηκε σε ισχύ μαζί με τις άλλες δύο Συνθήκες, οι τρεις Κοινότητες αποκτούσαν για πρώτη φορά τρία κοινά όργανα: τη Συνέλευση (μετέπειτα Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο), το Δικαστήριο και την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή. Σε κάθε περίπτωση και οι τρεις διατηρούσαν την αυτονομία τους από νομικής απόψεως ως διακριτοί διεθνείς οργανισμοί. Οι νέες Κοινότητες σχημάτισαν δύο διαφορετικές Επιτροπές, σε αντίθεση με την παλαιότερη "Ανωτάτη Αρχή" της ΕΚΑΧ. Η Επιτροπή της ΕΟΚ είχε επικεφαλής το Walter Hallstein και η Επιτροπή της ΕΚΑΕ το Louis Armand και στη συνέχεια τον Etienne Hirsch.Την 1η Ιουλίου 1967 με τη Συνθήκη Συγχώνευσης (υπογραφή 8.4.1965) οι τρεις Κοινότητες απέκτησαν μία ενιαία θεσμική δομή ολοκληρωμένη, συγχωνεύοντας τα Συμβούλια Υπουργών τους και τις Επιτροπές και Ανωτάτη Αρχή τους σε ένα ενιαίο Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και μία ενιαία Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων αντίστοιχα. Παρόλα αυτά παρέμειναν νομικά ανεξάρτητες, αν και στο εξής έγιναν γνωστές ως Ευρωπαϊκές Κοινότητες.
1973-1993
Την 1η Ιανουαρίου 1973 οι Κοινότητες διευρύνθηκαν για να συμπεριλάβουν τη Δανία, την Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Το 1979 πραγματοποιήθηκαν οι πρώτες άμεσες εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Διεύρυνση από το 1957 έως το 2013
(Κάντε κλικ δύο φορές για να δείτε όλες τις εικόνες)
(Κάντε κλικ δύο φορές για να δείτε όλες τις εικόνες)
Ευρωπαϊκή Κοινότητα
Ευρωπαϊκή Ένωση
1993
Η Ευρωπαϊκή Ένωση ιδρύθηκε επίσημα με τη θέση σε ισχύ της Συνθήκη του Μάαστριχτ την 1η Νοεμβρίου 1993. Την 1η Ιανουαρίου 1995 η Αυστρία, η Φινλανδία και η Σουηδία προσχώρησαν στην πρόσφατα ιδρυθείσα Ένωση. Η επόμενη τροποποιητική συνθήκη υπογράφηκε στο Άμστερνταμ το 1997 και τέθηκε σε ισχύ την 1η Μαΐου 1999. Την ίδια χρονιά το ευρώ αντικατέστησε σε λογιστική μορφή τα εθνικά νομίσματα σε έντεκα κράτη μέλη, τη λεγόμενη ευρωζώνη. Το 2001 προσχώρησε σε αυτήν και η Ελλάδα. Την επόμενη χρονιά το ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα κυκλοφόρησε και σε φυσική μορφή.Εν όψει και της επικείμενης μεγαλύτερης διεύρυνσης στην ιστορία της ΕΕ, τα κράτη μέλη της υπέγραψαν νέα τροποποιητική συνθήκη, τη Συνθήκη της Νίκαιας (26.2.2001), που τέθηκε σε ισχύ την 1η Φεβρουαρίου 2003 και δημιουργούσε τις προϋποθέσεις για την εύρυθμη λειτουργία των θεσμικών οργάνων της Ένωσης των 25. Την 1η Μαΐου 2004 δέκα νέες χώρες, οκτώ εκ των οποίων της Ανατολικής Ευρώπης, προσχώρησαν στην ΕΕ: Τσεχία, Εσθονία, Κύπρος, Λετονία, Λιθουανία, Ουγγαρία, Μάλτα, Πολωνία, Σλοβενία και Σλοβακία.
Στις 29 Οκτωβρίου 2004 υπογράφηκε στη Ρώμη η Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης, που φιλοδοξούσε να αντικαταστήσει όλο το θεσμικό οικοδόμημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης - Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων με μία απλούστερη και συνεκτικότερη δομή, δίνοντας στη νέα Ευρωπαϊκή Ένωση διευρυμένες αρμοδιότητες. Η συνθήκη δεν τέθηκε ποτέ σε ισχύ, ύστερα από την απόρριψη της επικύρωσής της το 2005 από το γαλλικό και ολλανδικό λαό σε δημοψηφίσματα. Μετά την εγκατάλειψη του "Συντάγματος της Ευρώπης", συμφωνήθηκε αφενός να διασωθούν και αφετέρου να τροποποιηθούν ορισμένα τμήματά του έτσι, ώστε μια νέα συνθήκη να τροποποιήσει τις ιδρυτικές συνθήκες, όπως παραδοσιακά μέχρι τότε συνηθιζόταν, χωρίς να τις αντικαταστήσει. Έτσι υπογράφηκε η Συνθήκη της Λισαβόνας (13.12.2007), που τέθηκε σε ισχύ την 1η Δεκεμβρίου 2009. Παράλληλα, την 1η Ιανουαρίου 2007, η Βουλγαρία και η Ρουμανία έγιναν το 26ο και το 27ο κράτη μέλη της ΕΕ, ολοκληρώνοντας έτσι την πορεία διεύρυνσης προς ανατολάς, που ξεκίνησε το 1994 με την πρώτη αίτηση της Ουγγαρίας προς ένταξη.
Το 2007 το ευρώ υιοθετήθηκε από τη Σλοβενία, το 2008 από την Κύπρο και τη Μάλτα, ενώ το 2009 από τη Σλοβακία. Το 2011 η Εσθονία έγινε το 17ο κράτος μέλος της ΕΕ που εισήλθε στην ευρωζώνη. Το 2012 η ΕΕ βραβεύτηκε με Νόμπελ Ειρήνης και την 1 Ιουλίου 2013 η Κροατία έγινε το 28ο κράτος μέλος της ΕΕ.
Συνθήκες
| Υπογραφή Ισχύς Τίτλος |
1948 1948 Συνθήκη των Βρυξελλών |
1951 1952 Συνθήκη των Παρισίων |
1954 1955 Τροποποιημένη Συνθήκη των Βρυξελλών |
1957 1958 Συνθήκες της Ρώμης |
1965 1967 Συνθήκη Συγχώνευσης |
1975 - Συμπεράσματα Ευρωπαϊκού Συμβουλίου |
1985 1995 Συνθήκη Σένγκεν |
1986 1987 Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη |
1992 1993 Συνθήκη του Μάαστριχτ |
1997 1999 Συνθήκη του Άμστερνταμ |
2001 2003 Συνθήκη της Νίκαιας |
2007 2009 Συνθήκη της Λισσαβώνας |
 |
|
|
|
|
|
|
|
||
| Τρεις πυλώνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης: | ||||||||||||||||||||||
| Ευρωπαϊκές Κοινότητες: | ||||||||||||||||||||||
| Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας (EΥΡATOM) | ||||||||||||||||||||||
| Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ) | Η Συνθήκη έληξε το 2002 | Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) | ||||||||||||||||||||
| Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ) | ||||||||||||||||||||||
| Συμφωνία Σένγκεν | Ευρωπαϊκή Κοινότητα (ΕΚ) | |||||||||||||||||||||
| TREVI | Συνεργασία σε Δικαιοσύνη και Εσωτερικές Υποθέσεις (ΔΕΥ) | |||||||||||||||||||||
| Αστυνομική και Δικαστική Συνεργασία σε Ποινικές Υποθέσεις (ΑΔΣΠ) | ||||||||||||||||||||||
| Ευρωπαϊκή Πολιτική Συνεργασία (ΕΠΣ) | Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφαλείας (ΚΕΠΠΑ) |
|||||||||||||||||||||
| Άλλοι οργανισμοί | Δυτικοευρωπαϊκή Ένωση (ΔΕΕ) | |||||||||||||||||||||
| Η Συνθήκη έληξε το 2011 | ||||||||||||||||||||||
Κράτη μέλη
Στις 23 Ιουλίου 1952 έξι ευρωπαϊκά κράτη ίδρυσαν την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα και την 1η Ιανουαρίου 1958 τα ίδια συμμετείχαν στη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας, οι οποίες αποτέλεσαν τα πρώτα στάδια εξέλιξης της σημερινής ΕE. Από τότε είκοσι δύο χώρες προσχώρησαν σε διαδοχικά κύματα διεύρυνσης.
H Ευρωπαϊκή Ένωση των 28 κρατών-μελών και οι υποψήφιοι για ένταξη
| Έτος | Ιστορία της Διεύρυνσης | Σύνολο |
|---|---|---|
| 1952/1958 |  Βέλγιο  Γερμανία1 Γαλλία Ιταλία  Λουξεμβούργο  Ολλανδία |
6 |
| 1973 |  Δανία 3  Ιρλανδία  Ηνωμένο Βασίλειο |
9 |
| 1981 |  Ελλάδα |
10 |
| 1986 |  Ισπανία  Πορτογαλία |
12 |
| 1995 |  Αυστρία  Φινλανδία  Σουηδία |
15 |
| 2004 |  Τσεχία  Εσθονία  Κύπρος Λετονία  Λιθουανία  Ουγγαρία Μάλτα  Πολωνία  Σλοβενία  Σλοβακία |
25 |
| 2007 |  Βουλγαρία  Ρουμανία |
27 |
| 2013 |  Κροατία |
28 |
2 Τόσο το 1973, όσο και το 1995, η Νορβηγία, παρά το γεονός ότι υπέγραψε τις αντίστοιχες Συνθήκες προσχώρησης, τελικά δεν τις επικύρωσε λόγω αρνητικών δημοψηφισμάτων των Νορβηγών πολιτών.
3 Η Γροιλανδία, αυτοδιοίκητο έδαφος υπό την κυριαρχία της Δανίας από το 1979, εγκατέλειψε τις Ευρωπαϊκές Κοινότητες το 1985, μετά από δημοψήφισμα.
Το Μονακό, ο Άγιος Μαρίνος και το Βατικανό, αν και δεν είναι μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχουν συνάψει ειδικές συμφωνίες με αυτήν σχετικά με τη χρήση του ευρώ ως εθνικού τους νομίσματος. Η Ανδόρα δεν έχει υπογράψει ακόμα τέτοια ειδική συμφωνία για το ευρώ, παρόλο που αυτό γίνεται δεκτό στις συναλλαγές. Επιπλέον, το έδαφος του Μονακό συμπεριλαμβάνεται στο τελωνειακό έδαφος της Ένωσης.
Προκειμένου να προσχωρήσει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ένα κράτος πρέπει να τηρήσει οικονομικούς και πολιτικούς όρους, γνωστούς ως Κριτήρια της Κοπεγχάγης (μετά από τη σύνοδο κορυφής της Κοπεγχάγης τον Ιούνιο του 1993). Αυτό βασικά απαιτεί μια κοσμική, δημοκρατική κυβέρνηση, κράτος δικαίου και αντίστοιχες κοινωνικές και θεσμικές ελευθερίες. Σύμφωνα με τη Συνθήκη για την ΕΕ, κάθε κράτος-μέλος αλλά και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να συμφωνήσουν ομόφωνα με οποιαδήποτε διεύρυνση.
Αυτήν την περίοδο υπάρχουν έξι υποψήφιες χώρες προς ένταξη: η Ισλανδία, το Μαυροβούνιο, η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, η Σερβία,η Τουρκία και η Αλβανία. Επιπλέον, οι βαλκανικές χώρες Βοσνία-Ερζεγοβίνη και Κόσοβο αναγνωρίζονται ως δυνάμει υποψήφιες. Όσον αφορά στην Κροατία, η Συνθήκη προσχώρησής της έχει υπογραφεί και, μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας η προσχώρηση της έγινε την 1η Ιουλίου 2013.
Γεωγραφία
66.000 km ακτογραμμής, όπως αυτή στην Ελλάδα, επηρεάζουν 22 κράτη μέλη.
Η ΕΕ δεν ταυτίζεται με την Ευρώπη. Σημαντικά κράτη της ηπείρου όπως η Ελβετία,η Λευκορωσία,η Ουκρανία,η Νορβηγία και η Ρωσία είναι εκτός της ΕΕ. Η ΕΕ συνορεύει με 16 κράτη στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Διάφορα υπερπόντια και εξαρτώμενα εδάφη των διάφορων κρατών μελών είναι επίσης μέρος της ΕΕ (π.χ. οι Αζόρες, η Μαδέρα, οι Κανάριοι Νήσοι, η Γαλλική Γουιάνα, η Μαρτινίκα, η Γουαδελούπη, η Ρεϋνιόν), ενώ σε άλλες περιπτώσεις τα εδάφη που συνδέονται με τα κράτη μέλη δεν είναι μέρος της ΕΕ (π.χ. η Γροιλανδία, οι Νήσοι Φερόες, οι Ολλανδικές Αντίλλες, η Νέα Καληδονία και τα περισσότερα εδάφη που συνδέονται με το Ηνωμένο Βασίλειο).
Αν συμπεριληφθούν και τα υπερπόντια εδάφη των κρατών μελών, η ΕΕ περιλαμβάνει τους περισσότερους τύπους κλιμάτων από αρκτικό μέχρι τροπικό. Επομένως, οι μετεωρολογικοί μέσοι όροι για την ΕΕ συνολικά δεν είναι επαρκείς για συμπεράσματα. Η πλειοψηφία του πληθυσμού ζει είτε σε περιοχές με μεσογειακό κλίμα (νότια Ευρώπη) είτε σε ένα ήπιο θαλάσσιο κλίμα (δυτική Ευρώπη) ή σε ένα θερμό κατά το θέρος ηπειρωτικό κλίμα (στα ανατολικά κράτη μέλη).
Διακυβέρνηση
Η ΕΕ κυβερνάται από διάφορα όργανα, πρωτίστως από την Επιτροπή, το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέχει την εκτελεστική εξουσία. Αποτελείται αυτήν την περίοδο από 27 Επιτρόπους, ένας από κάθε κράτος μέλος. Η Επιτροπή είναι αρμόδια για τη σύνταξη όλων των προτεινόμενων κανόνων, προκειμένου να συντονιστεί η ευρωπαϊκή νομοθεσία. Ελέγχει, επίσης, μερικές αντιπροσωπείες και είναι αρμόδια για την, σε καθημερινή βάση, λειτουργικότητα της Ένωσης. Ο Πρόεδρος της Επιτροπής ορίζεται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και επικυρώνεται από το Κοινοβούλιο.Το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (επίσης γνωστό ως Συμβούλιο των υπουργών) κατέχει κατά το ήμισυ τη δεύτερη εξουσία, τη νομοθετική. Αποτελείται από υπουργούς των κρατών μελών, αρμόδιους για την πράξη της ΕΕ που εξετάζεται. Παραδείγματος χάριν, η ευρωπαϊκή νομοθεσία σχετικά με τη γεωργία θα αντιμετωπιζόταν από Συμβούλιο που αποτελείται από τους υπουργούς γεωργίας κάθε κράτους - μέλους. Η προεδρία του σώματος εναλλάσσεται μεταξύ των κρατών μελών κάθε έξι μήνες. Για να αυξηθεί η σταθερότητα, το κράτος μέλος, που αναλαμβάνει την προεδρία, συνεργάζεται και με το προηγούμενο και με το επόμενο κράτος μέλος στην προεδρία. Δεν πρέπει να συγχέεται με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το οποίο δεν είναι επίσημο Σώμα (αν και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είναι σημαντικό Σώμα και μοιράζεται την προεδρία του με το Συμβούλιο της ΕΕ). Αποτελείται από τους επικεφαλής της κυβέρνησης και τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συνεδριάζει τέσσερις φορές ετησίως.
Για το άλλο μισό της νομοθετικής εξουσίας αρμόδιο είναι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και είναι ο μόνος φορέας που αποτελείται από τους αντιπροσώπους που εκλέγονται άμεσα από τους πολίτες των κρατών μελών της ΕΕ. Οι πολίτες, σε όλα τα κράτη μέλη, κάθε πέντε έτη εκλέγουν 785 μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (ευρωβουλευτές). Αν και οι εκλογές είναι για εθνικούς υποψηφίους, τα μέλη του Κοινοβουλίου τοποθετούνται σύμφωνα με τα πολιτικές ομάδες παρά ανάλογα με την εθνικότητα. Ο πρόεδρος του Κοινοβουλίου εκλέγεται από τα μέλη του.
Ο δικαστικός κλάδος της ΕΕ αποτελείται κατά κύριο λόγο από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που αποτελείται από 27 δικαστές. Ένας δικαστής ορίζεται από κάθε κράτος μέλος. Ο Πρόεδρος εκλέγεται από τους υπόλοιπους δικαστές. Το Δικαστήριο ενσωματώνει επίσης το Πρωτοδικείο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και το Δικαστήριο Δημόσιας Διοίκησης της ΕΕ που δημιουργήθηκε για να μειώσει τον φόρτο εργασίας του Δικαστηρίου. Υπάρχει, επίσης, το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, το οποίο ελέγχει τα δημοσιονομικά της ΕΕ.
Άλλοι οργανισμοί περιλαμβάνουν την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και τις δύο συμβουλευτικές επιτροπές: την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ελέγχει τη νομισματική πολιτική μέσα στην Ευρωζώνη (κράτη μέλη που έχουν υιοθετήσει το Ευρώ ως νόμισμα). Ιδρύθηκε το 1998 και έχει την έδρα της στην Φρανκφούρτη στη Γερμανία.
Υπάρχει επίσης ένας μεγάλος αριθμός οργανισμών, που οργανώνεται συνήθως από το παράγωγο δίκαιο, οι οποίοι υφίστανται για να εφαρμόζουν τις επιμέρους πολιτικές. Παραδείγματα είναι ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος, η Ευρωπαϊκή Αντιπροσωπεία Ασφάλειας Αεροπορίας και το Γραφείο Εναρμόνισης στην Εσωτερική Αγορά. Τέλος, ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής ερευνά καταγγελίες κακής διαχείρισης από τα όργανα της ΕΕ.
Δεν υπάρχει καμία επίσημη πρωτεύουσα για την ΕΕ. Οι έδρες των οργάνων διαμοιράζονται σε πολλές πόλεις και διάφορα κράτη μέλη. Εντούτοις οι Βρυξέλλες θεωρούνται συχνά η de facto πρωτεύουσα, δεδομένου ότι τα περισσότερα από τα θεσμικά όργανα συγκεντρώνονται εκεί, συμπεριλαμβανομένης της Επιτροπής και του Συμβουλίου. Το Κοινοβούλιο έχει εν μέρει την έδρα του στην πόλη αλλά έχει ως επίσημη βάση του το Στρασβούργο, όπου πραγματοποιούνται τουλάχιστον δώδεκα ολομέλειες κάθε έτος, διάρκειας μιας εβδομάδας καθεμία.
Πολιτικές
Οι υποστηρικτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης υποστηρίζουν ότι η ανάπτυξη της εξασφαλίζει την ειρήνη, τη δημοκρατία και την ευημερία για τα κράτη μέλη της. Οι πόλεμοι, που ήταν περιοδικό στοιχείο της ιστορίας της Δυτικής Ευρώπης, έχουν εκλείψει από τότε που δημιουργήθηκαν οι Ευρωπαϊκές Κοινότητες. Εντούτοις, οι αιτιώδεις παράγοντες του πολέμου και της ειρήνης είναι ένα αμφισβητούμενο θεωρητικό ζήτημα. Μερικοί υποστηρίζουν ότι η μακροχρόνια ειρήνη στην Ευρώπη είναι προϊόν άλλων αιτιών, όπως η επιρροή των Ηνωμένων Πολιτειών και της Σοβιετικής Ένωσης μέσα στις αντίστοιχες σφαίρες επιρροής τους. Η αμοιβαία εξωτερική απειλή για την άλλη ομάδα/συμμαχία, η ανάγκη για ανοικοδόμηση και μια συλλογική προσωρινή κούραση μετά από τον πόλεμο είναι οι άλλοι λόγοι. Στις αρχές του '70 στην Ελλάδα, την Πορτογαλία και την Ισπανία υπήρχε δικτατορία, όμως οι λαοί σε αυτές τις τρεις χώρες ήθελαν να ανήκουν στις ΕΚ και αυτό δημιούργησε μεγάλη θέληση για δημοκρατία.Η φύση και η μελλοντική κατεύθυνση της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι το κεντρικό ζήτημα στην πανευρωπαϊκή πολιτική και ένα σημαντικό ζήτημα στην εθνική πολιτική των κρατών μελών. Τα γενικά ζητήματα περιλαμβάνουν την τελική έκταση της Ένωσης και τα όρια σε νέα διεύρυνση, το ρυθμό ένταξης νέων μελών, την επέκταση της ιδιότητας μέλους σε σχέση με την εσωτερική ολοκλήρωση, το μέλλον ως πολιτική ένωση παρά ως ζώνη ελευθεροποίησης των συναλλαγών και την ιστορικό-πολιτιστική ταυτότητα των μελών και της Ένωσης. Η εσωτερική δομή, οι διαδικασίες και οι πολιτικές υπόκεινται σε σταθερή πολιτική συζήτηση. Τα συγκεκριμένα ζητήματα περιλαμβάνουν αυτή τη στιγμή τη διεύρυνση στα Βαλκάνια και την τουρκική ένταξη - προβλήματα οικονομικής εντιμότητας και δημοκρατικής υπευθυνότητας, σχετική οικονομική βιωσιμότητα, - η αναθεώρηση των κανόνων του σύμφωνου σταθερότητας και ανάπτυξης και η κοινή αγροτική πολιτική.
Η οικονομική προοπτική για την περίοδο 2007-2013 καθορίστηκε το 2005, όταν συμφώνησαν τα μέλη της ΕΕ να καθορίσουν τον κοινό προϋπολογισμό στο 1,045% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ. Ο τότε Βρετανός πρωθυπουργός Τόνι Μπλερ (Tony Blair) συμφώνησε να αναθεωρήσει τη βρετανική επιστροφή, που είχε διαπραγματευτεί η Μάργκαρετ Θάτσερ (Margaret Thatcher) το 1984. Ο τότε Γάλλος Πρόεδρος Ζακ Σιράκ, δήλωσε ότι "αυτή η αύξηση στον προϋπολογισμό θα επιτρέψει στην Ευρώπη να χρηματοδοτήσει τις κοινές πολιτικές", όπως η κοινή αγροτική πολιτική ή η πολιτική έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης. Η Γαλλική απαίτηση για να μειωθεί ο Φ.Π.Α στον τομέα εστιάσεως απερρίφθη. Αμφισβητούμενα ζητήματα κατά τη διάρκεια των συζητήσεων του προϋπολογισμού περιλαμβάνουν τη βρετανική επιστροφή, τα οφέλη της Γαλλίας από τις μεγάλες συνεισφορές της κοινής αγροτικής πολιτικής, αλλά και της Γερμανίας και των Κάτω Χωρών από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, τη μεταρρύθμιση των ευρωπαϊκών Ταμείων περιφερειακής ανάπτυξης, και το ζήτημα εάν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να συνεχίσει να συνέρχεται μία φορά το μήνα στο Στρασβούργο.
Η δομή των «πυλώνων», που δημιουργήθηκε από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, καταργήθηκε με τη Συνθήκη της Λισσαβώνας το 2009. Η Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφαλείας συνεχίζει να κινείται σε διακυβερνητικό επίπεδο, αντίθετα με τους πρώην πρώτο και τρίτο πυλώνα, που έχουν οδηγηθεί σε βαθιά υπερεθνική ολοκλήρωση.
Ευρωπαϊκή Κοινότητα
Υπό μια περισσότερο πολιτική έννοια, η ΕΕ προσπαθεί να δημιουργήσει -εν μέσω πολλών διαμαχών- μια αίσθηση ευρωπαϊκής ιθαγένειας και ευρωπαϊκής πολιτικής ζωής. Αυτό περιλαμβάνει το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και στις δημοτικές εκλογές σε οποιοδήποτε κράτος μέλος. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προσπαθεί τώρα να δημιουργήσει τα πανευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και σχεδόν όλα τα κράτη μέλη έχουν προσχωρήσει τουλάχιστον σε μια ομοσπονδία εθνικών πολιτικών κομμάτων.
Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφαλείας
Η υπεράσπιση και η ασφάλεια είναι παραδοσιακά θέματα εθνικής κυριαρχίας. Οι πολιτικές της ΕΕ σε αυτόν τον τομέα καθιερώθηκαν ως ο δεύτερος εκ των τριών «πυλώνων» της Συνθήκης του Μάαστριχτ. Η κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας διευκρινίστηκε περαιτέρω και διευρύνθηκε στη Συνθήκη του Άμστερνταμ του 1997 εκτοπίζοντας την ευρωπαϊκή πολιτική συνεργασία. Η κοινή αυτή πολιτική αναγνωρίζει το ΝΑΤΟ ως αρμόδιο για την εδαφική υπεράσπιση της Ευρώπης. Το 1999 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ανέλαβε ευθύνες για τη διατήρηση της ειρήνης σε Βοσνία-Ερζεγοβίνη και Κογκό. Η επίβλεψη συντονίζεται από την ύπατη εκπρόσωπο για την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας, Κάθριν Άστον, από την 1η Δεκεμβρίου 2009.Η ευρωπαϊκή πολιτική ασφάλειας και υπεράσπισης είναι ένα στοιχείο που διαμόρφωσε το πολιτικό πλαίσιο αντιμετώπισης των ανθρωπιστικών και διασωστικών αναγκών, αλλά και τους στόχους των ενόπλων δυνάμεων. Περιλαμβάνει τη δημιουργία μιας ευρωπαϊκής στρατιωτικής δύναμης 60.000 μελών ταχείας ανάπτυξης για λόγους διατήρησης της ειρήνης, μιας ευρωπαϊκής αμυντικής αντιπροσωπείας και ενός δορυφορικού κέντρου για λόγους πληροφόρησης.
Αστυνομική και Δικαστική Συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις
Ο τρίτος εκ των τριών «πυλώνων» της Ευρωπαϊκής Ένωσης εστιάζει στη συνεργασία σε ποινικά θέματα, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης της πληροφορίας μέσω της Ευρωπόλ και του συστήματος πληροφοριών του Σένγκεν, συμφωνία για τον κοινό ορισμό των ποινικών αδικημάτων και των επισπευσμένων διαδικασιών έκδοσης. Είναι το όργανο της επιβολής του νόμου και της καταπολέμησης του ρατσισμού μέσα στην ΕΕ.Δημιουργήθηκε ως «πυλώνας» Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων στη Συνθήκη του Μάαστριχτ. Στη συνέχεια, η Συνθήκη του Άμστερνταμ μετέφερε τους τομείς της μετανάστευσης, των θεωρήσεων των διαβατηρίων, του ασύλου και της δικαστικής συνεργασίας σε αστικές υποθέσεις στον πρώτο «πυλώνα» (των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων). Ο όρος Χώρος Ελευθερίας, Ασφάλειας και Δικαιοσύνης καλύπτει πλέον αυτούς τους ενσωματωμένους τομείς καθώς επίσης και το διακυβερνητικό τρίτο «πυλώνα».
Ευρωπαϊκό Σύνταγμα
Η Συνθήκη για την θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης, συνήθως καλούμενο ως Ευρωπαϊκό Σύνταγμα, είναι μια διεθνής συνθήκη που προέβλεπε τη δημιουργία ενός νέου θεσμικού πλαισίου για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Συνθήκη απορρίφθηκε από τη Γαλλία και τις Κάτω Χώρες, μετά από δημοψηφίσματα, και άλλες χώρες ανέβαλαν επ' αόριστον ή διέκοψαν τις διαδικασίες επικύρωσής του. Μέχρι τον Φεβρουάριο του 2007, η Αυστρία, το Βέλγιο, η Βουλγαρία, η Κύπρος, η Εσθονία, η Ελλάδα, η Ουγγαρία, η Ιταλία, η Λετονία, η Λιθουανία, το Λουξεμβούργο, η Μάλτα, η Ρουμανία, η Σλοβενία και η Ισπανία έχουν επικυρώσει τη συνταγματική συνθήκη. Η Φινλανδία, η Γερμανία και η Σλοβακία έχουν ολοκληρώσει τις κοινοβουλευτικές διαδικασίες που απαιτούνται για την επικύρωση. Η Ισπανία και το Λουξεμβούργο διενέργησαν δημοψηφίσματα, μέσα από τα οποία οι πολίτες τους επικύρωσαν το σύνταγμα.Από το κείμενο έλειψαν σημεία όπως ο προσδιορισμός των συνόρων, ο ορισμός και τα όρια εξουσίας της διοικητικής κεφαλής (ο οριζόμενος ως πρόεδρος της Ένωσης δεν διέθετε καμία εξουσία αποφάσεων) και η υιοθέτηση ανεξάρτητης κοινής αμυντικής πολιτικής (στο κείμενο ορίζεται το ΝΑΤΟ ως εγγυητής της ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η δε συμμετοχή σε έναν στρατό της Ένωσης παραμένει προαιρετική). Αντίθετα μάλιστα από τα συνήθη συνταγματικά κείμενα κρατών, περιέχοντο κείμενα από εμπορικές και οικονομικές συνθήκες της Ένωσης - σχετικό μάλιστα εδάφιο που όριζε τον ανεμπόδιστο οικονομικό ανταγωνισμό ερμηνεύθηκε ποικιλότροπα και δημιούργησε έντονα αρνητικά σχόλια ως προς το κατά πόσο αυτό έπρεπε να αναφέρεται σε ένα σύνταγμα και τι σκοπιμότητα εξυπηρετούσε εκείνη η λεπτομέρεια.
Κατά πολλούς το κείμενο αυτό έστω και υιοθετημένο δεν θα μπορούσε ποτέ να επιτρέψει την εξέλιξη της Ένωσης στο πλαίσιο μιας ενιαίας πολιτικής οντότητας. Σε ορισμένα κράτη, όπως το Λουξεμβούργο, οι κυβερνήσεις απείλησαν με παραίτηση απ το αξίωμά τους εάν ο λαός δεν ψήφιζε υπέρ του κειμένου [4], ενώ σε άλλες χώρες οι κυβερνήσεις πήραν την απόφαση στη Βουλή, παρόλο που στα τοπικά συντάγματα η μεταβολή τους απαιτούσε ειδική πλειοψηφία πέραν εκείνης που παρείχε η απόφαση εκείνη στη Βουλή.
Ο Γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί, σε συνεργασία με τη Γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ πρότειναν το 2007 στα κράτη μέλη να υιοθετηθεί μόνο το τμήμα του κειμένου που αφορά τη μέθοδο ειδικής πλειοψηφικής ψηφοφορίας σε αντικατάσταση της έως τώρα απαραίτητης ομοφωνίας στη λήψη ορισμένων αποφάσεων. Υπάρχει σχετικά μεγάλη πιθανότητα αυτό να γίνει αποδεκτό ώστε να μπορούν τελικά να παρθούν συλλογικές αποφάσεις. Κατά πολλούς ο μόνος πραγματικός σκοπός της όλης περιπέτειας του συντάγματος δεν ήταν άλλος από αυτόν, δεδομένου ότι με τις υπάρχουσες συνθήκες και με μια πλειοψηφική ψηφοφορία η Ένωση μπορεί να συνεχίσει τις λειτουργίες της για αρκετά μεγάλο διάστημα περιμένοντας στο μέλλον να ωριμάσουν οι συνθήκες μιας ενσυνείδητης πολιτικής ολοκλήρωσης, οπότε τότε και μόνον θα έχει νόημα να προταθεί ένα πραγματικό συνταγματικό κείμενο.
Οικονομία
Η ΕΕ πρωτίστως δημιουργήθηκε ως οικονομική ένωση. Ο πρώτος και σημαντικότερος πυλώνας, η Ευρωπαϊκή Κοινότητα, ιδρύθηκε ως Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα. Η δημιουργία και η διατήρηση της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς ήταν ο προεξέχων στόχος της Κοινότητας, που εξασφάλιζε ελεύθερη κυκλοφορία ατόμων, εμπορευμάτων, υπηρεσιών και κεφαλαίου. Η συνδυασμένη ενιαία αγορά της ΕΕ είναι η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, με κατ' εκτίμηση ονομαστικό ΑΕΠ 11,6 τρισεκατομμύρια ευρώ το 2006 (έναντι της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας, των Ηνωμένων Πολιτειών, με ΑΕΠ 13,2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων). Η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας στον κόσμο, και ο δεύτερος μεγαλύτερος εισαγωγέας. Είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος σε πολλές χώρες, όπως η Κίνα και η Ινδία. Το 2007, η έδρα 163 επιχειρήσεων που απαριθμούνται στις 500 πιο κερδοφόρες είναι εντός της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου των μισών από τις κορυφαίες είκοσι. Η πιο κερδοφόρα ευρωπαϊκή επιχείρηση της λίστας είναι η Royal Dutch Shell, μια Άγγλο-ολλανδική επιχείρηση πετρελαίου.Μέσα στην αγορά της ΕΕ, που επεκτείνεται και στην Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία μέσω του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου, τέσσερις ελευθερίες είναι εγγυημένες: ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων, των υπηρεσιών, του κεφαλαίου και των προσώπων. Για να το στηρίξουν αυτό, 18 μέλη της ΕΕ έχουν υιοθετήσει ένα κοινό νόμισμα, το ευρώ. Όλοι μαζί αποτελούν την ευρωζώνη και έχουν από κοινού την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, αν και το νόμισμα χρησιμοποιείται και από διάφορες άλλες χώρες έξω από την ΕΕ. Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης έχει προβλέψει ότι το 2007 η ευρωζώνη θα αναπτύσσεται κατά 2,7% γρηγορότερα από την προβλεπόμενη ανάπτυξη των Ηνωμένων Πολιτειών. Το 2006, 2 από τα 3 εκατομμύρια νέων θέσεων εργασίας που δημιουργήθηκαν στην ΕΕ ήταν στην ευρωζώνη, αν και η οικονομία της ευρωζώνης έχει καθοριστεί να αναπτύσσεται κατά 2,4%, ελαφρώς πιο αργά από την ΕΕ συνολικά, που είναι στο 2,7%,
Η νομοθεσία κατά τη διάρκεια των ετών έχει εναρμονίσει τα πρότυπα και φιλελευθεροποίησε τις αγορές. Εντούτοις, δεν έχουν εξίσου γίνει ευπρόσδεκτες όλες οι αλλαγές, παραδείγματος χάριν η οδηγία Bolkestein αντιμετώπισε διαμαρτυρίες για τη φιλελευθεροποίηση των υπηρεσιών της. Η ενιαία αγορά επεκτείνεται εκτός ΕΕ μέσω των συνθηκών του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου. Μέσω αυτής της συνθήκης η Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και η Νορβηγία αποδέχονται ορισμένα στοιχεία του νόμου της ΕΕ. Έχουν υπάρξει διάφορες περιπτώσεις, μεγάλης δημοσιότητας, όπου ο Επίτροπος ανταγωνισμού έχει επιβάλει πρόστιμα ή έχει απορρίψει συγχωνεύσεις κολοσσιαίων εταιριών. Ο τρέχων Επίτροπος, Neelie Kroes, ασχολείται με μια μακροχρόνια διαφωνία με τη Microsoft, αφότου στην εταιρία επιβλήθηκε πρόστιμο 497 εκατομμυρίων ευρώ το 2004 για αντι-ανταγωνιστική συμπεριφορά. Ο Mario Monti ήταν ο πρώτος που εμπόδισε τη συγχώνευση μεταξύ δύο αμερικανικών επιχειρήσεων, η οποία είχε εγκριθεί από τις αμερικανικές αρχές. Από τη συνθήκη ίδρυσης της Κοινότητας, οι συνθήκες έχουν συμπεριλάβει τον στόχο να καθιερώσουν μια αγορά "ελεύθερου και μη διαστρεβλωμένου ανταγωνισμού". Εντούτοις η διαγραφή αυτής της φράσης εξασφαλίστηκε από τον Nicolas Sarkozy στις συζητήσεις για την προτεινόμενη Συνθήκη μεταρρύθμισης. Δεν αναμένεται πάντως να ασκήσει οποιαδήποτε σημαντική επίδραση στην πολιτική ανταγωνισμού.
Περιφερειακή ανάπτυξη
Υπάρχουν ουσιαστικές οικονομικές διαφορές σε ολόκληρη την Ένωση, που απεικονίζουν τις διαφορετικές οικονομίες των κρατών μελών της. Η διαφορά μεταξύ πλουσιότερων και φτωχότερων περιοχών είναι σημαντική - η Φρανκφούρτη έχει 68.751 € κατά κεφαλήν εισόδημα, το Παρίσι 67.980 €, το Λονδίνο 65.138 €, ενώ το Nord-Est της Ρουμανίας έχει 5.070 € και το Severozapaden της Βουλγαρίας 5.502 €. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, έχουν 35% υψηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ από το μέσο όρο της ΕΕ ενώ και το ιαπωνικό κατά κεφαλήν ΑΕΠ είναι περίπου 15% υψηλότερο.Για να το αντιμετωπίσουν αυτό, υπάρχουν διάφορα Ταμεία Συνοχής που προωθούν την ανάπτυξης των φτωχότερων περιοχών της ΕΕ. Αυτές οι περιοχές βρίσκονται κυρίως στα νέα κράτη μέλη της Ανατολικής Ευρώπης. Η ΕΕ χορηγεί ερευνητές μέσω προγραμμάτων της, στηρίζει έτσι την έρευνα και την τεχνολογική ανάπτυξη ώστε να εργαστεί προς έναν ευρωπαϊκό ερευνητικό τομέα. Άλλα κεφάλαια παρέχουν βοήθεια έκτακτης ανάγκης, υποστήριξη για υποψήφια μέλη για να προσαρμόσουν τη χώρα τους στα πρότυπα της ΕΕ (PHARE, ISPA και SAPARD), και υποστήριξη στην Κοινοπολιτεία των ανεξάρτητων κρατών (TACIS).
Γεωργία
Η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) είναι μια από τις παλαιότερες και σημαντικότερες πολιτικές της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Η πολιτική έχει ως στόχο την αυξανόμενη γεωργική παραγωγή, παρέχοντας βέβαιη αυτάρκεια στις προμήθειες τροφίμων. Εξασφαλίζει υψηλή ποιότητα ζωής για τους αγρότες, σταθεροποιώντας τις αγορές και ασφαλίζοντας λογικές τιμές για τους καταναλωτές (άρθρο 33 της Συνθήκης της Ρώμης). Ήταν, μέχρι πρόσφατα, λειτουργική εξαιτίας ενός συστήματος επιχορηγήσεων και παρέμβασης στην αγορά, ενώ μέχρι τη δεκαετία του '90 παρήγαγε πάνω από το μισό ετήσιο εισόδημα της τότε Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ακόμη αποδίδει περίπου 40% του προϋπολογισμού της ΕΕ.Ενέργεια
Η ΕΕ είναι μια παραδοσιακή δύναμη στον τομέα της ενεργειακής πολιτικής για πολλά έτη. Παράδοση που ξεκίνησε και εξελίσσεται από την εποχή της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα. Η εισαγωγή μιας υποχρεωτικής και περιεκτικής ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής εγκρίθηκε στη συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Οκτώβριο του 2005 και δημοσιεύθηκε τον Ιανουάριο του 2007.Η ΕΕ εισάγει αυτήν την περίοδο 82% του πετρελαίου και 57% του αερίου της, παραμένοντας ο κύριος παγκόσμιος εισαγωγέας αυτών των καυσίμων. Το 2007, τα κράτη μέλη δεσμεύτηκαν, μέχρι το 2020, να χρησιμοποιούν κατά το 20% ανανεώσιμη ενέργεια και να μειώσουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά τουλάχιστον 20% από τα επίπεδα του 1990. Το 2020, το ένα δέκατο όλων των αυτοκινήτων και των φορτηγών στην ΕΕ των 27 πρέπει να λειτουργούν με βιολογικά καύσιμα. Αυτό θεωρείται μια από τις πιο φιλόδοξες κινήσεις από τις μεγάλες βιομηχανοποιημένες περιοχές ώστε να αντιμετωπίσουν την παγκόσμια αύξηση θερμοκρασίας λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου.
Παρόλα αυτά, υπάρχουν ακόμα ανησυχίες ότι η ΕΕ εξαρτάται κατά ένα μεγάλο μέρος από τη Ρωσία για την ενέργειά της. Αυτή η ανησυχία έχει γίνει ιδιαίτερα οξεία μετά από μια σειρά διαφωνιών μεταξύ Ρωσίας και γειτονικών κρατών, όταν η Ρωσία αύξησε την τιμή του εξαγωγικού ενεργειακού της πλούτου. Ως αποτέλεσμα η ΕΕ προσπαθεί να διαφοροποιήσει την ενεργειακή πολιτική της για τον ανεφοδιασμό της.
Υποδομή
Η ΕΕ εργάζεται για να βελτιώσει τη διασυνοριακή υποδομή, παραδείγματος χάριν μέσω των διευρωπαϊκών δικτύων. Το διευρωπαϊκό δίκτυο περιλαμβάνει: την υποθαλάσσια σήραγγα της Μάγχης, τον αυτοκινητόδρομο ταχείας κυκλοφορίας μεταξύ Παρισιού και Στουτγκάρδης, τη σιδηροδρομική σήραγγα στις Άλπεις, τη γέφυρα Oresund μεταξύ Δανίας και Σουηδίας κ.ά. Έχει υπολογιστεί ότι, μέχρι το 2010, το δίκτυο θα καλύπτει 75.200 χλμ δρόμων, 78.000 χλμ σιδηροδρόμων, 330 αερολιμένες, 270 θαλάσσιους λιμένες και 210 εσωτερικούς λιμένες.Στην ανάπτυξη της ευρωπαϊκής πολιτικής μεταφορών υπάρχουν περιβαλλοντικές πιέσεις στις προτάσεις να αυξηθεί το δίκτυο μεταφορών. Με τη διεύρυνση, ένα πρόβλημα που έπρεπε να αντιμετωπιστεί ήταν οι διαφορές μεταξύ των παλαιότερων και νεότερων κρατών μελών. Στον Ένωση των 15 υπάρχει ένα σημαντικό πρόβλημα με τη συμφόρηση και τη ρύπανση, ενώ στα κράτη που εντάχθηκαν το 2004 το πρόβλημα είναι η προσέγγιση, εξαιτίας της δυσχερούς πρόσβασης. Το πολωνικό οδικό δίκτυο, ειδικότερα, ήταν σε πολύ κακή κατάσταση. Μετά τη διεύρυνση, 4.600 δρόμοι έπρεπε να αναβαθμιστούν στα πρότυπα της ΕΕ με δαπάνη, κατά προσέγγιση, 17 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Ένα άλλο πρόγραμμα είναι η εφαρμογή του προτύπου "Γαλιλαίος" (Galileo positioning system). Ο "Γαλιλαίος" είναι ένα προτεινόμενο παγκόσμιο δορυφορικό σύστημα εντοπισμού θέσεως, που κατασκευάζεται από την ΕΕ και θα προωθηθεί από την Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία (ESA). Ο "Γαλιλαίος" δημιουργείται για να μειώσει την εξάρτηση της ΕΕ από το ήδη υπάρχον GPS των ΗΠΑ. Το πρότυπο επεκτείνει τη συνεργασία του και με άλλα κράτη εκτός ΕΕ και προβλέπεται ότι θα είναι λειτουργικό το 2010. Αρκετοί έχουν ασκήσει κριτική λόγω των δαπανών, των καθυστερήσεων και της αντίληψης ότι είναι περιττό, λόγω του υπάρχοντος συστήματος GPS.
Δημογραφικά στοιχεία
Πληθυσμός
Ο πληθυσμός των 28 κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπολογίστηκε τον Ιανουάριο του 2010 στα 501.044.066 άτομα.[5] Πρόκειται για τον τρίτο μεγαλύτερο πληθυσμό στον κόσμο μετά την Κίνα και την Ινδία.[6] Η αναλογία των κατοίκων των ανεπτυγμένων χωρών στο σύνολο του παγκόσμιου πληθυσμού μειώνεται - από 30% το 1960 σε 16% το 2005. Σήμερα τέσσερις στους πέντε ανθρώπους του πλανήτη μας ζουν σε αναπτυσσόμενες χώρες. Σε μια προσπάθεια να στηρίξει τις φτωχότερες χώρες, η ΕΕ προάγει ενεργά την παγκόσμια ανάπτυξη. Αποτελεί το σημαντικότερο χορηγό αναπτυξιακής βοήθειας στον κόσμο.[7]Ο πληθυσμός της ΕΕ δεν είναι ομοιόμορφα κατανεμημένος στην ευρωπαϊκή ήπειρο: ορισμένες χώρες (και ορισμένες περιοχές) είναι πιο πυκνοκατοικημένες από άλλες. Η μεγάλη έκταση δεν συνεπάγεται κατ' ανάγκη μεγάλο πληθυσμό.[7] Πολυπληθέστερη χώρα είναι η Γερμανία, με 82 εκατομμύρια κατοίκους, ακολουθούμενη από τη Γαλλία (64,1 εκατ.), το Ηνωμένο Βασίλειο (61,1 εκατ.), την Ιταλία (60 εκατ.) και την Ισπανία (45,85 εκατ.) Η χώρα με το μικρότερο πληθυσμό είναι η Μάλτα με μόλις 0,4 εκατομμύρια κατοίκους.[8]
Προσδόκιμο ζωής
Το προσδόκιμο ζωής στην Ευρωπαϊκή Ένωση αυξάνεται. Όσοι γεννήθηκαν το 1960 μπορούσαν να προσδοκούν ότι θα ζήσουν έως την ηλικία των 67 ετών (άνδρες) και 73 ετών (γυναίκες). Για τα παιδιά που γεννήθηκαν το 2004 το προσδόκιμο ζωής είναι σχεδόν τα 76 έτη για τους άνδρες και σχεδόν τα 82 για τις γυναίκες. Συγκριτικά, τα στατιστικά στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών δείχνουν ότι το προσδόκιμο ζωής των παιδιών που γεννήθηκαν μεταξύ του 2000 και 2005 στη Σομαλία, μια από τις φτωχότερες χώρες του κόσμου, είναι μόνο 46 έτη για τους άνδρες και 49 για τις γυναίκες.[7]Γονιμότητα και γήρανση πληθυσμού
Το 1960 οι περισσότερες γυναίκες στην ΕΕ είχαν δύο ή περισσότερα παιδιά. Με στατιστικούς όρους, αντιστοιχούσαν πάνω από 2,5 παιδιά ανά γυναίκα. Το 2004 ο συνολικός δείκτης γονιμότητας είχε μειωθεί περίπου στα 1,5 παιδιά ανά γυναίκα. Η Γαλλία και η Ιρλανδία παρουσιάζουν τους υψηλότερους δείκτες γονιμότητας με λίγο κάτω από δύο παιδιά ανά γυναίκα. Οι χαμηλότεροι δείκτες (κάτω από 1,25) εμφανίζονται στην Τσεχία, στη Λετονία, στην Πολωνία και τη Σλοβακία.[7]Με ολοένα λιγότερους νέους ανθρώπους, το εργατικό δυναμικό στην ΕΕ συρρικνώνεται. Λιγότεροι εργαζόμενοι πρέπει να υποστηρίζουν ολοένα και περισσότερους συνταξιούχους.[8] Ο αριθμός τον ατόμων ηλικίας άνω των 80 ετών προβλέπεται να ανέλθει στο 6,3% του πληθυσμού έως το 2025.[7]
Μετανάστευση
Η αύξηση του πληθυσμού της Ευρώπης είναι το αποτέλεσμα του συνδυασμού φυσικής αύξησης (ο αριθμός των γεννήσεων υπερβαίνει τον αριθμό των θανάτων) και καθαρής μετανάστευσης (ο αριθμός των ατόμων που εγκαθίστανται στην ΕΕ υπερβαίνει τον αριθμό εκείνων που την εγκαταλείπουν). Σήμερα η αύξηση του πληθυσμού της ΕΕ οφείλεται κυρίως στην καθαρή μετανάστευση. Πράγματι, χωρίς τη μετανάστευση, ο πληθυσμός της Γερμανίας, της Ελλάδας και της Ιταλίας θα είχαν μειωθεί τα τελευταία έτη.[7]Η Ευρώπη έχει μακρά παράδοση φιλοξενίας και παροχής ασύλου σε ανθρώπους που προσπαθούν να αποφύγουν τον πόλεμο ή τις διώξεις σε περιοχές του κόσμου όπου υπάρχουν συγκρούσεις. Ο αριθμός εκείνων που ζητούν άσυλο αυξάνεται σε περιόδους πολέμου, όπως στη διάρκεια των συγκρούσεων στα Βαλκάνια στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Από τότε, ο αριθμός των αιτήσεων ασύλου στην ΕΕ μειώθηκε και το 2005 ήταν χαμηλότερος από οποιοδήποτε άλλο διάστημα των τελευταίων 15 ετών.[7][8]
Γλώσσες
Αρκετές ακόμα γλώσσες ομιλούνται στην επικράτεια της ΕΕ (περιφερειακές και μειονοτικές γλώσσες) που αναγνωρίζονται ως τμήμα της πολιτιστικής κληρονομιάς της ΕΕ.[9]
Ποιότητα ζωής
Βιοτικό επίπεδο
Το βιοτικό επίπεδο βελτιώθηκε σημαντικά στην Ευρώπη την τελευταία δεκαετία. Με βάση τη ΜΑΔ (Μονάδα Αγοραστικής Δύναμης), ένα κοινό νοητό νόμισμα που καθιστά δυνατές τις συγκρίσεις σε διεθνές επίπεδο, το βιοτικό επίπεδο στην ΕΕ είναι από τα υψηλότερα του κόσμου.[7] Ωστόσο, από χώρα σε χώρα το βιοτικό επίπεδο ποικίλλει. Το υψηλότερο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν κατά κεφαλή σε (ΜΑΔ) έχει το Λουξεμβούργο, ακολουθούμενο από την Ιρλανδία και τις Κάτω Χώρες, ενώ το χαμηλότερο οι Ρουμανία και Βουλγαρία.[8]Το βιοτικό επίπεδο μπορεί επίσης να διαφέρει από περιφέρεια σε περιφέρεια στο εσωτερικό κάθε χώρας. Η ΕΕ δημιούργησε τα λεγόμενα «Διαθρωτικά ταμεία» με σκοπό να συμβάλλει στην εξάλειψη αυτών των αποκλίσεων με τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου στις φτωχότερες περιφέρειες. Πάνω από το 35% του προϋπολογισμού της ΕΕ χρησιμοποιείται για τη στήριξη των οικονομικών των περιφερειών αυτών, ενισχύοντας έτσι την ΕΕ τελικά στο σύνολό της.[7]
Δημόσια υγεία
Οι δύο μεγαλύτερες αιτίες θανάτου στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι οι καρδιοπάθειες και ο καρκίνος. Από αυτές τις ασθένειες πεθαίνουν περισσότεροι άνδρες παρά γυναίκες στην ΕΕ, και το ποσοστό του πληθυσμού που πάσχει από αυτές ποικίλλει σημαντικά μεταξύ των χωρών. Το 2004, η Ουγγαρία είχε το υψηλότερο ποσοστό θανάτων από καρκίνο τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες. Η Γαλλία είχε το χαμηλότερο ποσοστό θανάτων από ισχαιμικές καρδιοπάθειες και στα δύο φύλα.[7]Σύμφωνα με έρευνα του Ευρωβαρόμετρου που δημοσιεύτηκε το Νοέμβριο του 2006, το 64% των κατοίκων της ΕΕ επιδίδεται σε κάποιο είδος σωματικής άσκησης κατά τη διάρκεια μιας μέσης εβδομάδας. Στην κορυφή του καταλόγου βρίσκεται η Φινλανδία, όπου το 83% των ερωτηθέντων απάντησαν ότι ασκήθηκαν σωματικά μέσω δραστηριοτήτων ψυχαγωγικών, αθλητικών ή ελεύθερου χρόνου. Τους Φινλανδούς ακολουθούν οι Ολλανδοί με 79% και οι Λιθουανοί με 78%. Οι λιγότερο δραστήριοι είναι οι Πορτογάλοι, ακολουθούμενοι από τους Ρουμάνους και τους Μαλτέζους. Γενικά, με τον αθλητισμό ασχολούνται περισσότερο άνδρες παρά γυναίκες, ενώ όσο πιο νέος είναι κάποιος τόσο περισσότερες φυσικές δραστηριότητες έχει.[7][10]
Βαθμός ικανοποίησης και ανησυχίες
Σύμφωνα με έρευνα του Ευρωβαρομέτρου που πραγματοποιήθηκε την άνοιξη του 2006, οχτώ στους δέκα πολίτες της ΕΕ δήλωσαν ότι είναι αρκετά ή πολύ ικανοποιημένοι από τον τρόπο ζωής τους και οι περισσότεροι είναι αισιόδοξοι για το μέλλον. Το ποσοστό των «πολύ ικανοποιημένων» ήταν 21% σε σύγκριση με το 23% στην προηγούμενη έρευνα το φθινόπωρο του 2005. Το ποσοστό Ευρωπαίων που δήλωσαν ότι δεν είναι καθόλου ικανοποιημένοι παρέμεινε σχετικά χαμηλό στη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας, στο 4% περίπου.[7][10]Ωστόσο, οι Ευρωπαίοι εξακολουθούν να έχουν ανησυχίες. Παρόλο που τα αποτελέσματα των ερευνών διαφέρουν από χώρα σε χώρα, αντανακλώντας την ποικιλομορφία των πολιτισμών και των πεποιθήσεων στην ΕΕ, η έρευνα δείχνει ότι οι πολίτες της ΕΕ έχουν πολλές κοινές ανησυχίες. Η ανεργία παραμένει η βασικότερη από αυτές. Σε μια έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 2006, μόλις το 10% των συμμετεχόντων απάντησε ότι θεωρεί την τρομοκρατία ως ένα από τα δύο σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα τους.[7] Αντίθετα, την ανεργία που προηγείται συντριπτικά με 49% ακολουθούν τα παρακάτω ζητήματα: εγκληματικότητα (24%), οικονομική κατάσταση (23%), σύστημα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης (18%) και μετανάστευση (14%).[10]
Δείτε επίσης
Παραπομπές
- «First demographic estimates for 2009». 11 December 2009. Ανακτήθηκε στις 3 February 2010.
- «European Union reaches 500 Million through Combination of Accessions, Migration and Natural Growth». Vienna Institute of Demography.
- European Union CIA World Factbook
- άρθρο των Financial Times
- Πληροφορίες Eurostat
- Στοιχεία που αναφέρονται στην 1η Ιανουαρίου 2006. Πηγές: Παγκόσμια Τράπεζα, Eurostat, www.census.gov
- «Βασικά Δεδομένα και Αριθμοί για την Ευρωπαϊκή Ένωση και τους Ευρωπαίους», Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Λουξεμβούργο: Υπηρεσία επίσημων εκδόσεων των ευρωπαϊκών κοινοτήτων, 2007 ISBN 92-79-03608-4
- Πηγή: Eurostat
- http://europa.eu/languages/el/chapter/14 Πύλη γλωσσών της Ευρώπης
- Πηγή: Ευρωβαρόμετρο
Εξωτερικές συνδέσεις
Επίσημος ιστοχώρος της ΕΕ, europa.eu.int, στις επίσημες γλώσσες.- Η δικτυακή πύλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης
- Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο - Φάκελος σχετικά με τον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης
- Σύνοψη της νομοθεσίας της ΕΕ
- Ευρωπαϊκή Επιτροπή - Το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ
- EU Treaties
- EU Enlargement
- Σχέσεις της ΕΕ με την Κίνα (αγγλικά)
- European Commission - Χάρτες της Ευρώπης
- Διασκέψεις τύπου και ομιλίες (MP3 και RealAudio). (αγγλικά/γαλλικά)
Ιστοχώροι άλλων ιδρυμάτων της ΕΕ
- Η ΕΕ στις ΗΠΑ - Επίσημος χώρος της αντιπροσωπείας της ΕΕ στις ΗΠΑ
- Ευρωπαϊκή κεντρική τράπεζα - Πληροφορίες για την Ευρωζώνη
Ψηφιακό αρχείο ΔΤ
ΕΟΚ: 20 χρόνια (Αρχείο ντοκιμαντέρ της Δημόσιας Τηλεόρασης - πρώην Ε.Ρ.Τ.)- Ευρώπη: Κερδίσαμε την ένταξη (Αρχείο ντοκιμαντέρ της Δημόσιας Τηλεόρασης - πρώην Ε.Ρ.Τ.)
|
|||
|
||
|
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου